Meedoen om niet buiten beeld te raken

Een goede afloop voor Dittrich

Nadat ik zondagavond in de auto een kerkdienst beluisterd had en even een stop had gemaakt, hoorde ik voor de radio een verslag van het D66-congres in Rotterdam. Het was daar goed afgelopen voor Boris Dittrich. Hij kreeg de partij in meerderheid achter zich om deel te nemen aan het nieuwe kabinet. Tevoren was gezegd dat een deel van de partij daartegen was. Onder die tegenstanders bevonden zich ook oud-bewindslieden uit het kabinet Kok II.

Ik was op weg naar een kerkdienst, misschien dat sommige lezers zich afvragen of het dan niet gepast is wat anders via de radio te beluisteren. En als dat er niet is - gewijde muziek of een meditatie dan wel een kerkdienst - om dan de radio af te zetten.

Nieuws op zondag

Deze vraag raakt de ethiek van de zondagsbesteding. Daarover wil ik het in dit artikel niet speciaal hebben. Nu de vraag terloops ter sprake komt, wil ik die ook niet uit de weg gaan. Ik schreef reeds dat ik een kerkdienst beluisterd had, zoals ik ook graag zondagsmorgens naar een Bijbeloverdenking luister.

Hoe verder de dag vordert, hoe veel te minder dergelijke uitzendingen plaatsvinden. Zo kwam ik - eigenlijk ongezocht - terecht in het nieuws van de dag. Sinds lang heb ik de gewoonte om minstens eens per zondag naar een nieuwsuitzending te luisteren. Ik waardeer het geschenk van de zondag en tracht die te besteden op een wijze die met het vierde van de Tien Geboden, in overeenstemming is.

Als ik eerlijk ben, vraag ik me wel eens af of de preektochten die dominees zondags maken, helemaal in overeenstemming zijn met het vierde gebod. Ik schreef daar onlangs over in het Reformatorisch Dagblad in verband met het lijstje van de preekbeurten. Op dat artikel kreeg ik een brief als commentaar, dat de briefschrijver ai dat reizen op zondag voor het horen van een bepaalde predikant volstrekt onjuist vond. Zijn bezwaar betrof, als ik het goed begrijp, meer de publicatie van wie waar voorgaat, dan het voorgaan hier en daar van de dominees. Ik laat dit punt nu rusten. Het gaat mij om wat ik onderweg hoorde. Op zondag gaat het leven in binnen- en buitenland gewoon door. Er gebeuren blijde dingen, maar ook verschrikkelijke dingen. Moorden, rampen en ongelukken. Ik wacht met het kennis nemen daarvan niet tot de krant van maandagmorgen. Ik vind het van betekenis om van bepaalde gebeurtenissen op de dag zelf kennis te krijgen. Dus ook van wat zich in de samenleving - binnen en buiten ons land - afspeelt. Zo hoorde ik in een tijdsbestek van ongeveer zeven minuten wat congresgangers in Rotterdam als motivering gaven voor deelname aan een kabinet van Balkenende II.

Een pragmatische motivering

Niet meedoen zou betekenen dat je stem geheel teloor zou gaan onder de te verwachten zware kritiek van de zijde van de SP en ' van de PvdA. Dan zou je in de samenleving onzichtbaar worden. En - zo is mijn conclusie - politiek niets meer voorstellen.

Neen, dan is het veel beter om door op je eigen wijze mee te doen, ook een plaats te krijgen in de media. Door die deelname wordt er over je gesproken en blijf je publiciteit behouden. Je doet mee in en met de media. Het is mij ontschoten wie deze opmerking maakte, maar het was in elk geval een vooraanstaand lid van D66. Ik heb diens woorden met eigen woorden weergegeven. Wel sta ik in voor de juistheid van de strekking van deze weergave.

Eerlijk gezegd heb ik me over deze motivering van deelname aan Balkenende II in hoge mate verbaasd. Geen enkele principiële, slechts een praktische motivering. Door deelname krijg je publiciteit. Er wordt over je gepraat. Je verdwijnt niet achter partijen die groter zijn en daardoor meer aandacht krijgen. De zegsman heeft kennelijk geen moeite met de gedachte dat je ook als regeringspartij kunt komen te staan in de schaduw van de beide andere, grotere deelnemende partijen.

Dat dit niet gebeurt, is kennelijk een zaak van de manier waarop je je opstelt. Het is toch niet zo vreemd om mijnerzijds het gevaar te opperen dat je verdwijnt in de schaduw van de beide andere coalitiepartijen. Dat kun je alleen voorkomen, als je ook als kleine partij de aandacht weet te trekken. Dan moet je dus iets aan het pubUek te bieden hebben, waarin je van de beide andere partijen verschilt. Ja zelfs boven hen uitgaat. Een vooiproefje van dat verschil met de coalitiegenoten is al gegeven. Wij hebben van ons programma een aantal specifieke punten kunnen binnen halen. Meer geld voor onderwijs, de gekozen burgemeester en aandacht voor groen. De zegsman zal beseffen dat je niet vier jaar lang kunt hameren op deze winstpunten in het regeringsprogramma. Er moet nog wel het een en ander bij komen wil je mee blijven doen in de vaart van de media. Dit laatste was toch uitgerekend het motief om niet aan de kant te blijven staan.

Drie conclusies

Ik constateer dat er op zijn minst drie conclusies te trekken zijn, zowel voor het nieuwe kabinet als voor D66.

In de eerste plaats het voorbijzien aan de mogelijkheid dat D66 als kabinetspartij dezelfde kans loopt als wanneer ze kleine oppositiepartij zou zijn, namelijk te verdwijnen achter de belangstelling van de media voor de groten.

Vervolgens constateer ik dat deze motivering om deel te nemen aan Balkenende II een volstrekt pragmatische, en op geen enkele wijze een principiële motivering is. Het gaat er om de aandacht van de pers te krijgen. Dan moet er meer op tafel komen dan wat nu in het regeerakkoord is overeengekomen. Gebeurt dat niet, dan houden de media D66 voor gezien.

Wat kan de partij verzinnen om in die mediarace punten te scoren? De herhaal nog eens: de inzet is louter van praktische aard, niet van principiële aard. Zij dient om de partij te doen overleven. Eerlijk gezegd: armoediger motivering kan ik me nauwelijks voorstellen. Meedoen met Balkenende II om zelf niet in de schaduw (van wie dan ook) ten onder te gaan.

De belangrijkste conclusie voor de samenleving is deze; Balkenende zal het weten dat hij D66 binnenboord en zelfs op de voorplecht heeft gehaald. Deze partij doet alleen mee om zichzelf in en door de media te profileren; om aandacht te trekken. Ik heb in mijn leven - gelukkig niet vaak - met zulke mensen te doen gehad. Als ik op een ervaring van vijftig jaar terug zie, zeg ik; niets was hun te mal om aandacht te trekken, kan Balkenende dat aan? De manier waarop hij met twee collega's van de club van Fortuijn is omgegaan, doet het ergste vrezen. Tenzij hij door dat debacle iets heeft geleerd.

Ik denk dat een combinatie met de kleine christeHjke partijen minder risico zou hebben meegebracht. Waarom ik dat durf te zeggen? Die varen een principiële, en niet een louter pragmatische koers. Dat had Balkenende moeten weten als les uit de ethiek van de politiek. W. H. Velema

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen