Niet te koop

Vraag: wat hebben de restanten van Rembrandts krijtlijmpot, de noordbeuk van de kerk te Leermens en een dode kerkuil met elkaar van doen? Het antwoord brengt me in het schildersatelier van Henk Helmantel in de Weem van Westeremden te Groningen. Het zijn namelijk even zovele objecten van de briljante creativiteit van Helmantel.

Enkele weken geleden was ik met mijn vrouw in het Groningerland. Tengevolge van enkele samenvallende omstandigheden. Het was een prachtige dag. Vol van lentelicht, getemperd lentelicht. En als dat licht dan nog valt op het weidse en wijde groen van Groningen - niet de stad, maar het land bedoel ik - dan is er veel te genieten. Dat genot werd nog completer toen we arriveerden in het kleine maar sfeervolle Westeremden. Bijna het hele doip is gebouwd op de hoge wierde: de 13e eeuwse Andreaskerk, de huizen eromheen en. niet te vergeten, de schitterend herbouwde Weem. Deze laatste is een middeleeuwse, zeer karakteristieke boerderij, in de jaren tachtig van de vorige eeuw herbouwd tot in haar huidige staat. Daarin gevestigd: Henk Helmantel met vrouw en gezin en met zijn schilderijen.

We troffen het. We werden door de kunstenaar zelf verwelkomd en uitgenodigd om zijn expositie te bekijken. Hoewel de ruimte daarvoor eigenlijk gesloten was.

Ik acht me niet in staat om mijn indrukken in woorden te vatten. Daar is dit eenvoudige artikeltje ook niet voor. Ik wil slechts een boektitel noemen en daar naar verwijzen. Want bij het weggaan lonkte een stapeltje boeken. Met de merkwaardige titel 'Niet te koop'. Het bevat een keuze uit de eigen collectie.

Ongetwijfeld kent u de schilderijen van Helmantel. De verstilde kerkinterieurs, die herinneren aan een beroemde voorganger aK Pieter Saenredam. De absis te Bozum, de kapittelzaal van Le Thoronet, de kooromgang in Conques. En vele andere. Geen persoon te ontdekken in die kerkruimten. De ramen bieden ook geen blik naar buiten. Ze dienen slechts om het licht te laten binnenvallen. Maar hoe! De serene rust is bijna tastbaar Naast zijn kerkinterieurs zijn er vooral de stillevens. Composities waarin een aantal voorwerpen, meestal op de tafel, is gerangschikt. Opvallend is telkens de harmonieuze vlakverdeling van het geheel. Maar vooral wekt de minutieuze, ja zelfs perfecte manier waarop de 'huid' van de voorwerpen is weergegeven, bewondering op. Pruimen, eieren, schelpen, uien. glas, al dan niet Romeins glas - onmiskenbaar! Ooit schreef de kunstenaar zelf: "Een ei. dat vind ik zoiets guafs. die sporen en de manier waarop liet liclil er omheen kan spelen, 't Is ongrijpbaar bijna, als voonverp. Eindeloos mooi, en kijk, dat .soort gaaflieid..., dat zou ik willen overbrengen in mijn schilderijen..." Een kleine proeve van het resultaat is dus

te zien in het fraaie boekje 'Niet te koop'. Het wil een beeld geven van de sfeer en de omgeving waarin Henk Helmantal schildert. Eerst wordt iets getoond van hun bijzondere huis de Weem. Door hem en zijn vrouw zelf herbouwd en opnieuw vorm gegeven. Maar het grootste deel van het boek wordt ingenomen door een weergave van (enkele van) zijn schilderijen. Af en toe wordt ingezoomd op een detail. Juist die uitsnijdingen tonen zijn weergaloze beheersing van de techniek.

Tussen de afgedrukte kunst zijn gedichten geplaatst die door Henk en zijn vrouw zeil geselecteerd zijn. Ze laten iets merken van hun oriëntatie op de God van de Bijbel, de Schepper van wat leeft. U begrijpt; dit boek is een aanrader. Ondanks de titel is dit boek wel te koop.

Laat ik hierbij nog vermelden de titel van de expositie in de Weem van Westeremden tot en met september 2006: 'Sporen van Rembrandt. Hommage aan een groot meester'. Getoond wordt een aantal bekende etsen van Rembrandt en een serie schilderijen van Henk Helmantel die direct met het werk van Rembrandt verbonden zijn. Op vrijdag- en zaterdagmiddag van 13.00 tot 17.00 uur In juli en augustus ook op donderdagmiddag. Groepen op afspraak.

N.a.v.: Henk Helmantel, Niet te koop. Een keuze uit de eigen collectie. ISBN 90- 72736-41-9. Uitgeverij ArtRevisited te Marum (www.artrevisited.com}. Ook online te bestellen, mwimer U 241. Formaat: 20 x 20 cm. 60 pagina's. Prijs € 17,50. Zie ook de site www.helmantel.nl.

J.M.J. Kieviet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen