Ethiek

Wat beweegt ons?

Wal beweegt pi olestanten om rond i 1 oktober een samenkomst te beleggen waai in de Kerkhervorming woidt herdacht' In mijn jeugd, tijdens en VOOI al direct na de oorlog, werd aan zulke bijeenkomsten op of rondom 31 oktober nauwelijks gedacht Zelfs in de eerste twintig jaar van mijn predikant- en hooglei aar zijn kwamen zulke bijeenkomsten bijna niet voor Zeli heb ik vooi het eeist in 1970 op een bijeenkomst ter herdenking van de Keikheivoiining gespioken En van toen al met een zekere regelmaat en met steeds glutei frequentie m velschillende delen van het land

Ovei dit vei schijnsel en de daarbij genoemde jaai tallen nadenkend, valt het mij op dat deze herdenkingsbijeenkomsten begonnen belegd te wolden na de jaien zestig Ik sluit niet uit dat zo'n hei denking in bepaalde plaatsen leeds eeider wei d georganiseei d Miji>> daarvan niets bekend

Na de jaren zestig

Velen /uilen hel met mij eens zijn dat de jaren zestig te typeien zijn als de giole cultuuromslag in onze samenleving In die jaren weid de naoorlogse wedei opbouu afgesloten en biak de welvaart met kiaoht dooi Op theologisch terrein ging ei in een deel van de piotestanlse kerken een andeie wind waaien De wissel ging om in dejaien zestig

Nu, veertig jaai latei, zien we hoe bieed de omvang en de invloed van die veiandermgen is geweest Men kan ze verandeiingen noemen Beter is te spieken van een totaal andei levensgevoel waai in oude naaiden en nonnen hoe langei hoe meei venangen weiden dooi nieuwe in/ichten en daaidooi bepaalde levenspi aktijken Ik moet het. denk ik, nog duidelijke! zeggen een andeie (soms totaal andeie) maniei van tegen de dingen aankijken en in het leven staan Als de eeiste passage van

Als de eeiste passage van deze columnjuisl is, valt nnj nu op dat middenin of tegen het eind van die-beginnende veiandering ook bijeenkomsten tei hei denking van de keikheivoiming op gang kwamen Was ei een samenhang tussen de neeigang in ons volksleven en de opgang v an deze hei denkingen' Ik Iaat het bij de viaag Het IS mij niet bekend waai om juist in die jaien (begin van de jaien zeventig) heidenkmgen van de kerkheivoiming werden geoiganiseeid In elk geval geven de bovenveimelde feiten wel te denken

Waarom?

Waai om belegde men deze bijeenkomsten' Om zichzelf het piedicaat op te plakken aan de erfenis, het gedachtegoed van de Reformatie, te willen vasthouden Zo geformuleerd gaal het vooral om een terugblik Ik denk dat de eerste bijeenkomsten hier en daar ook veelal door zo'n terugblik bepaald werden - bijvoorbeeld de drie sola's van de Refoimatte sola gratia, sola fide en sola scriptura (of in omgekeerde volgoide alleen de Schrift, alleen het geloof, alleen de genade') Veigis ik me als ik herdenkingen in die eerste jaien typeer als een terugblik' We willen het verleden vasthouden en uit die schatten blijven putten

Wat mij zelf betreft - het zou me niet vei bazen als ook andere sprekers een zelfde ontwikkeling hebben doorgemaakt - kwam in een volgende periode de situatie van christenheid en kerk van vandaag aan de orde Een analyse van de tijdgeest in confiontatie met het erfgoed van de Reformatie Ik zeg niet dat dn aspect in de eerste fase van de herdenkingen afwezig was

De nadruk werd echter sterk gelegd op die analyse en confiontatie Het heden werd mee bespioken In verband daarmee werd de betekenis van de Reformatie naar het heden toe geanalyseerd Ik zelf heb nog een derde fase meegemaakt Ik doel erop dat de toekomst bij zulke herdenkingen ook expliciet aan de orde kwam Zelf heb ik dal uitgedrukt in een titel als deze De Reformatie eindigt pas bij Christus' wederkomst

In zo'n toespraak kwamen de drie sola's (hier bovengenoemd) wel ter sprake, maar wat betekenen ze in onze situatie vandaag Zo'n toespraak heeft dan niet alleen een moment van analyse, maar ook van confrontatie, en tegelijk van toerusting Wilt u geestelijke instructie voor nu en straks Het zwaartepunt verschoof, wat mij betreft, van bezig zijn met het verleden, naar de verwachting van Jezus' wederkomst - en naar de betekenis daarvan tfoor vandaag

In het spoor van Calvijns Institutie

In deze column kan ik dat met verder adstrueren De opbouw van het derde boek van Calvijns Institutie bood raij voor zo'n benadering rijke stof Ik herinner mij dat ik zelfs wel titels van de hoofdstukken uu dat dei de boek van de Institutie heb voorgelezen

Daarbij heb ik benadrukt dat na hoofdstuk IX 'Over de overdenking van het toekomende leven' de titel van hoofdstuk X luidt 'Hoe men het tegenwoordige leven en zijn hulpmiddelen gebruiken moet' Dat is echt Calvijn toekomstverwachting niet zonder aandacht voor het heden De toekomstverwachting gaat echter voorop

Pelgrimage en wachtpost

De samenhang tussen deze twee hoofdstukken is te typeren als pelgrimage en wachtpost Er zullen, vermoed ik, heel wat sprekers op avonden ter herdenking van de Keikheivorming een ontwikkeling hebben doorgemaakt zoals ik die boven beschreef In elk geval zal het accent verschoven zijn van het verleden naar het nu, een vooral vooruitzien Literaard zondei dat het erfgoed van de Reformatie verzwegen wordt Integendeel Dat biedt juist stof voor hel bezig zijn met Jezus' komst, als de voltoonng van Zijn verlossingswerk

Zinvol en actueel

Zo gezien vind ik een herdenking van de Kerkhervorming een zinvolle en actuele bezigheid Het gaat daarbij niet alleen om de erfenis van het verleden en in het verleden Het gaat ook om het heden en Jezus' komst, die we mogen omschrijven als onze toekomst Dat is de genade die de Reformatie weer naar voren heeft gehaald

Tenslotte, het is boeiend dat zulke bijeenkomsten veelal een interkerkelijk karakter dragen Zo hoort men als protestantse christenen eikaars vooi gangers Daarvan kan ieder, over en weer, leren' Goede bijeenkomst, vandaag of morgen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen