Met raad en daad

Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kostenloos gebruil< van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden Nieuws, Postbus 8, 3240 AA MIddelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubnek' vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.

JOOÜSS TALEN

Ah ik naar de TV kijk, verbaast het mij elke keer weer dat de joden, die uit alle delen van de wereld naar Israël zijn gekomen, toch één en dezelfde taal spreken. Is dat nu Jiddisch of Hebreeuws?

Antwoord: In het Heilige Land wordt

al ca. 30 eeuwen Hebreeuws gesproken. Er zijn oude Hebreeuwse papyrusrollen gevonden en ook de profeten van de joden schreven teksten, waaruit hun Heilige Talmoed en het Oude Testament van onze Bijbel ontstonden, in die taal. Toen het joodse volk verstrooid raakte over de wereld, werd m de meeste synagogen toch nog les gegeven, gebeden en gezongen in het Hebreeuws. Na de Tweede Wereldoorlog werd op 14 mei 1948 op het grondgebied van hun vroegere thuisland de eigen joodse staat Israel gesticht. De vele daar nog wonende joden spraken na de lange onderdrukking door de Turken en later de Britse troepen, hun eigen taal nog. Wie uit andere landen in Israel immigreerde, kende de spraak wel, maar moest zonodig wel Hebreeuws leren lezen en schrijven. De gehele bevolking is daardoor die taal machtig. Het Jiddisch is geen officiële taal, maar een wijd verspreid dialect dat veel gebruikt werd door Midden en Oost-Europese joden en ontstaan is uit een mengsel van het Hebreeuws, dat men uit de synagoge kende, met Duits en Romaans en waarmee vooral vluchtelingen uit Rusland, Polen en Duitsland zich onderling en ook in ons land verstaanbaar probeerden te maken. Een aantal Jiddische woorden zijn zelfs via het Bargoens en de handelstaai van reizende kooplui in onze volkstaal opgenomen. In andere delen van de wereld gebruiken de joden weer andere talen en dialecten.

CANAm

Was de meesterspion Canaris 'n Duitser, Engelsman of Amerikaan?

Antwoord: De Duitse admiraal Wilhelm Canaris (1887 1945) was vanaf

1935 hoofd van de spionagedienst van het Ministerie van oorlog, maar in 't geheim lid van een verzetsgroep tegen Hitler en betrokken bij de aanslag van 20 juli 1944 op de Rijkskanselier. Op 9 april 1945 werd hij opgehangen in het concentratiekamp Flossenburg.

MESTENP ALUMINIUM

Een aluminium huishoudtrapje heeft te lang in weer en wind gestaan. Het is geheel verweerd, dof geworden en als ware verroest. Wat is daaraan te doe

Antwoord: Daar mag u niets aan doen! Aluminium beschermt zichzelf door zo'n prachtig dun 'roestlaagje'. Juist deze, door blootstelling aan de zuurstof gevormde oxide, is niet poreus maar waterdicht en hecht prima. Als u dit dunne laagje ergens zou wegschuren of beschadigen, vormt zich nadien een nieuw huidje om de rest van het metaal te behoeden tegen aantasting

SUMER OF SUMMER?

Waarom wordt Bussumer met één m geschreven en moeten we Hilversummer met dubbel m schrijven? Antwoord: Het handelt hier niet om een enkele uitzondering, maar om een regel. Vergelijkt u maar eens Bussumer, Mokumer, Dokkumer, Rottumer Oog, Sexbierumerhorn met de anders uitgesproken woorden Hilversummer, Blaricummer en Castricummer. De klemtoon valt anders. Taalkundigen spreken over een sjwa, zoals een toonloze e (naar het Hebreeuws) en na zo'n niet beklemtoonde tweede lettergreep als in Bussum, wordt de m niet verdubbeld, hetgeen vanwege de uitspraak wel het geval moet zijn als de klemtoon op de derde lettergreep valt, gelijk in Hilversummer het geval is. De Vries & Te Winkel wilden destijds blijkbaar voorkomen, dat we Hilversumer (met een uu klank) zouden gaan zeggen. Iets dergelijks zien we bij andere woorden als notabelen (met één 1) tegenover lellebellen (met dubbel 1), Lochemer t.o. Doetinchemmer, enz.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen