Strikte naleving inlioud testament van Pieter Bigge

Dit jaar kon 135.000 euro worden uitgekeerd. Een kwart daarvan is bestemd voor het Welzijnsfonds in de gemeente Oostflakkee. Ook gaat 25 % naar de Diaconie van de Hervormde kerk Ooltgensplaat. De Kerkvoogdij van deze kerk krijgt 16 2/3 procent en de Diaconie en Kerkvoogdij van de Hervormde kerk in Den Bommel incasseren samen de overige 33 1/3 procent. Om een goed beeld te krijgen van hetgeen zich in en rond de boedel Pieter Bigge afspeelt is een chronologische vermelding van feiten belangrijk. Eerst de datum 25 november. Met uitzondering als de datum op een zondag valt (dan wordt het de 26e), is er aan deze 25e november niet te tornen. Daar moet alles voor wijken (destijds zelfs een gepland bezoek van de Commissaris van de Koningin).

Datum

Waarom de 25e november? Deze datum is door Pieter Bigge niet willekeurig gekozen. Terug in de geschiedenis leert dat dan de zogenaamde "winterdienst" in de landbouw begon. Boeren pleegden onderhoud aan hun materialen. Er was geen werk meer op de akkers. Voor de landarbeiders ging het toch al karige loon dan met enkele stuivers per dag omlaag. Het betekende in heel veel gezinnen gebrek aan alles. Met name aan brandstof en levensmiddelen. Pieter Bigge had open oog en hart voor deze armlastigen. Hij meende, juist voor het jaargetijde waarin de nood het hoogst was, kerkelijke en burgerlijke Armbesturen van ruimere geldmiddelen te moeten voorzien.

Nauwgezet

Volgens administrateur Van Groningen let het bestuur van de boedel er nauwgezet op dat zoveel als mogelijk is in de ware geest van het testament gehandeld wordt. Nu al 290 jaar lang. Dat er in de loop der jaren maatschappelijke veranderingen zijn ontstaan, doet'daar niets aan af. Wijzigingen bij de komst van de algemene bijstandswet in 1962 bijvoorbeeld. Van gemeentelijk Armenbestuur naar de instellingen Sociaal-Culturele Zorg Den Bommel en Ooltgensplaat. Het gemeentelijk Welzijnsfonds. Gelden uit dit fonds worden ingezet voor items zoals het verenigingsleven en vrijwilligersactiviteiten in beide kernen. Het is niet toegestaan om gelden rechtstreeks aan personen toe te kennen. Verenigingen kunnen éénmalig een beroep doen op het fonds. Omdat er exacte omschrijvingen in het testament staan is er, bij een eventuele gemeentelijke herindeling, zal er ook daarna geen onduidelijkheid omtrent de uitkering ontstaan. "Over dit item is uiteraard al nagedacht", zegt de administrateur / secretaris. "Het is en blijft gelieerd aan de kernen Ooltgensplaat en Den Bommel". Van Groningen verzorgt voor de boedel de correspondentie, de administratie en int pacht- en erfpachtgelden van landbouwgronden die hoofdzakelijk liggen in de kadastrale kernen Ooltgensplaat en Den Bommel. Ruim 5 hectare bij Oude Tonge en een klein gebied in Stellendam. De boerderijen zijn in de loop der tijd verkocht. Het onderhoud vergde te veel investeringen.

Levensloop

Pieter Bigge, een straatnaam is in Ooltgensplaat aan hem gewijd, werd in april 1678 geboren als zoon van Maarten Bigge en Zegertje Klaas. Trouwde in juli 1714 met Johanna Kint en woonde in het pand Voorstraat 14 in Ooltgensplaat. Het zogenaamde huis "De Drij Orenjes". Hij mag dan in de Gouden Eeuw geleefd hebben, veel persoonlijk, huwelijksgeluk, heeft hij niet gekend. Zijn vrouw overleed in het kraambed na de geboorte van een dochtertje, Catharina. Het meisje werd op 23 juni 1715 in Ooltgensplaat gedoopt. Nog geen maand daarna, op 18 juH, stierf ook zij. Zelf bereikte Pieter Bigge slechts de leeftijd van 43 jaar.

Welgesteld

Pieter Bigge kwam in het bezit van ruim 190 hectare landbouwgrond en een drietal boerenhofsteden. Hij was dus een ware grootgrondbezitter. Een welgesteld en invloedrijk man. Hij bekleedde talrijke functies op het gebied van polderzaken en rechtspraak. Was Schepen (vergelijkbaar met wethouder nu). Tot de uiterlijke tekenen van zijn welstand behoorden het voeren van een wapen en het dragen van een diamanten ring met zeven stenen. Het succes bleek ook uit veel gouden en zilveren voorwerpen welke bij legaten aan diverse personen zijn vermaakt.

Testament

Op welke wijze Pieter Bigge de grote rijkdom verwierf, is niet veel bekend. • Al was het dan de genoemde Gouden Eeuw, de keerzijde was gelijker tijd bittere armoede. Van een georganiseerde bestrijding daarvan door de overheid was toen geen sprake. Voor zover kerken en burgerlijke Armenbesturen daartoe in staat waren, bedeelden zij de armen. Onverwacht komt er dan een laatste wilsbeschikking, het testament van Pieter Bigge. Opgesteld twee dagen voor zijn dood (op 25 januari 1721), waarin hij zich ontfermt over de nooddruftigen. Van de persoon en zijn geloofsovertuiging is niet veel bekend. Daar is in de loop der jaren wel op gespeculeerd, met als basis de intense bewogenheid die Pieter Bigge gevoeld moet hebben met de armoede in zijn omgeving.

Boekwerkje

In het boekwerkje van PBom, administrateur van de Boedel Bigge in Ooltgensplaat van 1930 - 1972), onder de titel "Het testament van Pieter Bigge, en de betekenis daarvan voor kerk en diaconie in het verleden en het heden (uitgave 1966) wordt zowel in proza als in dichtvorm het karakteristieke leven van Pieter Bigge beschreven. Enkele citaten uit dit boekwerkje: "Al was zijn aards bestaan slechts kort (1678-1721), hetgeen hij deed voor de nooddruftige mensheid duurt tot op de dag van vandaag nog steeds voort, (inmiddels 290 jaar), geeft wellicht enige nadere beschouwing. Het was een man die een geopend oog en hart toonde voor medemensen die in slechte omstandigheden verkeerden. Pieter Bigge heeft zijn tijd verstaan en gehandeld naar de wet van Jezus Christus, om elkanders laten te helpen dragen", schreef Blom. Naast proza werd ook in dichtvorm aandacht geschonken aan zijn laatste levensdagen en de besluiten in zijn testament:

Kerkelijke goederen, een rijk bezit, een groot gevaar,

In zeventienhonderd een en twintig, 23 januari schreef Pieter Btgge uit zijn allerlaatste wil twee dagen voor zijn dood, gedenkend aan zijn naasten maar meest aan 's Heren Kerk, straks stond dat harte stil

Belangrijk was die dag voor Kerk, diaconieën In Bommel, Ooltgensplaat, in het Sint Adolfsland Tweehonderd hectaar land met alle de gebouwen zij kwamen door zijn dood geleidelijk in hun hand.

Wat Pieter Bigge schreef mocht haast wel grondwet heten nauwkeurig werd bepaald de taak van ieder man Van het bestuur en wat geïnteresseerden moesten weten zodat men heden nog zich daarnaar voegen kan.

Het principiële deel dat Pieter Bigge in zijn testament wilde dienen is, ondanks het wegvallen van de armenverzorging gebleven. Namelijk het lenigen van die noden waarin op geen andere wijze wordt voorzien. Daarvoor kwamen vrijdag 25 november de erfgenamen en de "geïnteresseerden" voor de laatste keer naar gebouw Elthato in Ooltgensplaat. Want na 12 jaar is besloten vanaf 2012 de bijeenkomst weer in het oude Raadhuis te houden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen