�Reformatie was geen afscheiding maar een terugkeer naar de Bijbel�

De kerk, zo legde Van den Belt aan de ongeveer zestig aanwezigen uit, is een “verkregen volk”, zoals staat in 1 Petrus 2:1-10. Het Latijnse woord voor kerk is ‘ecclesia’, dat betekent: “Er uit geroepen, uit die grote menigte van mensen”.

Van den Belt ging in op de katholiciteit als eigenschap van de kerk. “Katholiek betekent dat die ene kerk universeel is en dat ze openstaat voor alle soorten mensen”. De term ‘katholiek’ komt bij de kerkvaders vandaan en betekent het geheel van alle regionale en plaatselijke kerken. “Het begrip katholiek verwijst ook naar de kerk van alle tijden. Daarom is het ook wel mooi om te zeggen: met de kerk van alle tijden en plaatsen. Dit betekent dat er ook gemeenschap is met de triomferende kerk hierboven”. De spreker gaf aan dat daar ook iets van beleefd kan worden, bijvoorbeeld bij de viering van het Heilig Avondmaal. Katholiek staat verder ook voor “dat wat alle christenen gemeenschappelijk hebben”. En het betekent ook: De kerk heeft alles voor de wereld. “Luther zei: de ware schat van de Kerk is het heerlijk evangelie van de genade van God”.

Israël en de kerk

Van den Belt ging ook in op de verhouding van Israël en de kerk. “De kerk is niet met Pinkeren begonnen, de kerk is met Abel begonnen, zo werd vroeger wel gezegd. Ik denk dat men dat zei omdat Abel de eerste martelaar was die vanwege zijn geloof werd gedood door Kaïn. En ook omdat hij als eerste mens naar de hemel ging. In de belofte aan Abraham zit ook de katholiciteit: in u zullen alle geslachten van de aardbodem gezegend worden. In de kern was de katholiciteit van de kerk in het Oude Testament al gegeven”. Ook het feit dat de hogepriester in het Oude Testament twaalf edelstenen op zijn borst droeg, die symbolisch de twaalf stammen van Israël aanduiden, laat de katholiciteit van het Oude Testament zien. “Hoewel het volk is gescheurd in een tweestammenrijk en een tienstammenrijk blijft God Zijn volk toch als een eenheid zien”. Hij wees er op dat volgens de profetieën ook de tien stammen, die nooit uit de ballingschap zijn teruggekeerd, in het verbond met God zullen terugkeren. “Pas als gans Israël uit Israël en de volkeren zalig zal worden, zal de kerk ten volle katholiek zijn. In beide testamenten is de katholieke kerk de rode draad”.

De ware kerk? '

Hoe dacht de Reformatie over de ware Kerk? De inleider citeerde de hervormde theoloog Van Ruler: “De Reformatie was geen verhuizing maar grote schoonmaak”. De Reformatie, zo zei Van den Belt, was geen afscheiding maar een terugkeer naar de Bijbel. Onder verwijzing naar wat de Nederlandse Geloofsbelijdenis zegt over de ware kerk zei Van den Belt: “Een heilige vergadering van ware gelovige christenen. Zouden we dat van onszelf kunnen zeggen? Wat zijn dan die ware gelovigen? Die al hun zaligheid alleen van Christus verwachten”. Hij vervolgde: “De Reformatie zette dus heel sterk in bij de Kerk als het Lichaam van Christus. Daarmee verschoof het accent wel wat van de zichtbare naar de onzichtbare kerk. Dat was misschien wel een zwakke schakel, de nadruk kwam meer-te liggen op de inhoud van het geloof, op de onzichtbare kerk. Dat kon later een excuus worden voor afsplitsingen”.

Aan de hand van een geschrift van de gereformeerde theoloog dr. H. Bavinck, “De katholiciteit van Christendom en Kerk” uit 1888, kwam de betekenis van de katholiciteit van de kerk voor het heden aan de orde. Bavinck, zo zei Van den Belt, stelde dat de katholiciteit van de kerk een roeping is. “Er mag en moet om gebeden worden, maar er moet ook iets aan gedaan worden. Anders wordt het gebed een dekmantel voor de zonde van nalatigheid. Christus heeft gezag over alle terreinen van het leven. Dat zijn wij misschien wat kwijt geraakt. We zijn een beetje dopers geworden en alleen maar met onze eigen ziel bezig”.

Vragen

Na de lezing was er een pauze waarin schriftelijk vragen konden worden ingediend. Zo werd de vraag gesteld: “Wat kunnen wij doen om de katholiciteit in de gereformeerde gezindte te bevorderen?” In antwoord hierop wees de inleider op drie dingen. In de eerste plaats op zending van de wereldwijde kerk op alle continenten. “Wat zijn onze onderlinge verschillen dan klein. Hoe verder wij in de geschiedenis of in afstand van elkaar afstaan, hoe makkelijker het is om te geloven dat anderen christenen zijn. En hoe dichter bij, hoe moeilijker”. In de tweede plaats wees hij op de opdracht om katholiek te zijn. “Want de wereld die ziet de verschillen eigenlijk niet zo. Misschien erge ren die zich en vragen: naar welke kerk moet ik dan gaan? Dan zeg ik meestal: maakt me niet uit, probeer er maar één”. In de derde plaats wees hij op het belang van de ontmoeting, het gesprek van hart tot hart.

Een andere vraag was of we ons moeten inspannen om de eenheid te zoeken, terwijl we weten dat we de Bruidegom tegemoet gaan? Het antwoord hierop: “Dat we de Bruidegom tegemoet gaan mag nooit een reden zijn om de schuld van de verdeeldheid te verdoezelen. Wel kan dat het verlangen doen ontstaan naar de volkomenheid”.

“Geldt soms niet: ga in uw binnenkamer?”, zo vroeg een ander als reactie op de stelling dat katholiciteit een opdracht is die inhoudt dat de hele samenleving onder het gezag van Christus gebracht moet worden. Van den Belt gaf toe dat er tijden kunnen zijn dat de kerk zich naar binnen moet keren om aan bepaalde gevaren het hoofd te kunnen bieden. Maar, zo merkte hij op, de bewegingen die in de geschiedenis het meest radicaal waren, waren ook het meest van invloed op de samenleving. Hij verwees hierbij naar het Réveil, waar iemand als Da Costa bij betrokken was. En op de beweging van de “Broeders des gemenen levens”. Zij legden sterk de nadruk op de navolging van Christus, maar gaven ook onderwijs aan kinderen.

Persoonlijk

In een persoonlijk getint slotwoord gaf Van den Belt aan hoe hij zelf de katholiciteit van de kerk beleeft. Hij legde uit dat de Protestantse Kerk voor hem de enige ware kerk is in de zin van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. “Er is maar één kerk, zegt de belijdenis”. Hij legde uit dat de kerk in Nederland met de Reformatie is teruggekeerd naar het Woord. Die gereformeerde kerk bestond als de Nederlandse Hervormde, die in 2004 is voortgezet in de Protestantse Kerk in Nederland. Over de Roomskatholieke kerk in Nederland zei hij dat die is teruggekeerd onder het juk van Rome. Verder zei hij: “Ik kan begrijpen dat anderen Hersteld Hervormd zijn geworden, maar zelf kan ik die weg niet gaan”. Hij stond verder stil bij al de energie die gestoken is in het Samen op Weg-proces en daarna. “Als die tijd gebruikt was om over Jezus te spreken, zou alles anders zijn”.

Hij eindigde met drie trefwoorden: verwachting, verdrukking, voltooiing. Over verwachting zei hij: “Er is een belofte van God ook voor jonge mensen. Laten we veel van de Heere verwachten”. Over verdrukking: “We hebben elkaar zo nodig bij de verdrukking die steeds meer op de kerk afkomt”. Over voleinding: “We zullen Hem zien gelijk Hij is. Wat zullen we dan verwonderd zijn over Zijn heerlijkheid, Zijn Koninkrijk, Zijn genade”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen