Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Scheepsrampen in oorlogstijd

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Scheepsrampen in oorlogstijd

(Aflevering 19)

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

In deze serie beschrijft Maarten Bezuijen te Schiedam de schepen van de Nederlandse koopvaardij en de sleepboten van L. Smit & Go's Internationale Sleepdienst, die in de oorlogsjaren en daarna hebben gevaren. Schepen die ternauwernood zijn ontkomen van een aanval van de Duitsers, maar ook schepen die niet meer terug kwamen en met man en muis zijn vergaan door de aanvallen van de vijand vanuit de lucht en van onder water. Foto's zijn, tenzij anders vermeld, afkomstig uit het eigen fotoarchief van Maarten Bezuijen.

Diana Het kleine motorschip Diana, dat in Rotterdam haar thuishaven had (onbekend aan welke rederij dit schip toebehoorde, waarschijnlijk een particuliere coaster), vertrpk op 18 januari 1941 van Newport naar Watchet. De route-instructies, verstrekt door de Britse Admiraliteit, werden strikt opgevolgd. Het motorschip Crescendo liep de Diana op en in de namiddag van de 18e januari bevond zich de Crescendo op ongeveer 50 meter afstand van de Diana. Om 15.20 uur had een zware ontploffing ter hoogte van het achterschip van de Diana plaats. Door twee matrozen, die op het voorschip stonden, werd waargenomen dat de kapitein en de loods van de brug af werden geslingerd. Het achterschip werd geheel wegge

Het achterschip werd geheel weggeslagen en het schip zonk binnen twee minuten. De beide matrozen die op de voorplecht stonden, wisten zich op een vlot, die van het schip was weggeslagen, te redden en werden door de bemanning van de Crescendo opgepikt. De Crescendo bleef nog een geruime tijd in de buurt van waar de Diana ten onderging, maar niemand werd meer gevonden. Naast de gezagvoerder en de Engelse loods werden er nog drie mensen vermist.

Emmaplein

Het stoomschip Emmaplein, dat thuis hoorde in Rotterdam, vertrok op 15 januari 1941 in konvooi van Halifax naar Lock Ewe in Schotland. Op de 31e januari om 09.50 uur werd de Emmaplein getorpedeerd. De machine werd onmiddellijk gestopt en enkele minuten na de ontploffing stroomde het zeewater reeds door de machinekamer. Ook de bemannings verblijven stonden weldra onder water. Even voor het torpederen van de Emmaplein was het Engelse stoomschip Brotusk getorpedeerd. Doordat de Emmaplein stuurloos was geworden, kwam de Brotusk in lichte aanvaring het Hollandse stoomschip. Dit werd fataal en besloten werd om het schip te verlaten. Men bleef nog ruim een half uur in de nabijheid van het zinkende schip, maar de Emmaplein zonk steeds dieper weg. Alle opvarenden werden om 15.00 uur door het Britse kabelschip H.M. Ariel aan boord genomen en de gehele bemanning werd op 1 februari in Thurso aan de wal gezet.

Beursplein Het stoomschip Beursplein (4370

Het stoomschip Beursplein (4370 BRT), eigendom van de NV Scheepvaart Maatschappij Millingen te Rotterdam, vertrok op 23 februari 1941 vanaf de Reede van Gourock. Op 24 februari had het van Liverpool komende konvooi zich aangeslotenen en onder aanwijzing van de Engelse Admiraliteit werd er verder gestoomd. Op 26 februari, 's nachts om 00.30 uur, werd het konvooi door duikboten aangevallen waardoor de Beursplein aanvankelijk uit het konvooi raakte. De duikbootaanval werd afgeslagen, maar om 10.00 uur werd een aanval door vliegtuigen ondernomen, eveneens zonder resultaat. (Ik denk dat de spanning er ongelooflijk bij de bemanningen in zat). De Beursplein had om 12.00 uur haar plaats in het konvooi weer ingenomen en men voer verder. Dat men aan boord van de Beursplein op haar hoede was, is wel zeker. De afweer op de koopvaardijschepen was in die dagen maar matig. Op de Beursplein had men slechts twee Hotchkiss machinegeweren. Eén der aanvallende vliegtuigen koos de Beursplein als doel. Van achteren naar voren, op bijna manshoogte over het schip vliegend, werden zes bommen afgeworpen. Vier daarvan troffen doel. Ondanks dat werd 's avonds om 18.40 uur een tweede vliegtuigaanval ingezet. Eén bom kwam op de onderbrug aan stuurboordzijde terecht. Hierbij werden de halve brug, de hut

Hierbij werden de halve brug, de hutten over stuurboord, het stuurgerei en alle brandblusleidingen vernield. Een tweede bom trof het stokersverblijf, waarbij enige personen werden gedood en gewond. Op orders van de gezagvoerder werd het schip verlaten. Terwijl de mensen zich in de boten begaven, herhaalde de aanval zich op de Beursplein zich. Enige bemanningsleden, onder wie de gezagvoerder, werden door machinegeweerkogels gewond. Door de duisternis verloren de reddingboten elkander uit het oog. Een deel van de bemanning werd om 23.30 uur opgepikt door de Destroyer Vanquisher en werd op 2 maart in Liverpool aan wal gezet. 22 Ppvarenden, waaronder de gezagvoerder, verloren bij deze aanval het leven.

Amstelland Het stoomschip Amstelland (8150

Het stoomschip Amstelland (8150 BRT), dat toebehoorde aan de NV tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd te Amsterdam, was op 26 februari 1941 aangevallen door vijandelijke vliegtuigen en dreef tengevolge van de bomaanslagen die het schip gekregen had, nog enige tijd stuurloos rond. De Amstelland voer in het zelfde konvooi als de Beursplein. Reeds na korte tijd werd de Amstelland opnieuw aangevallen, daarbij hevig schietend met de mitrailleur. Het afweergeschut op de Amstelland was nu paraat en de beide Hotchkiss machinegeweren schoten elk 47 patronen af De eerste bom vanaf het aanvallende vliegtuig viel naast ruim I in zee en de tweede vlak voor de voorsteven. Door de zware ontploffingen schudde het gehele schip en op het voorschip werd veel verwoest. De ruimen I en II van het schip waren lekgeslagen en het water stroomde naar binnen. Het voorschip zonk steeds dieper waardoor het achterschip omhoog kwam. Een bergingsvaartuig nam het getroffen schip nog even op sleeptouw maar door de stormachtige wind brak de sleeptros. Inmiddels maakte ook ruim III water. De gehele bemanning, met uitzondering van de kapitein, wist zich door middel van de reddingboten te redden. De gezagvoerder, die als laatste man het schip verliet, viel bij het van. boord gaan in het water. Het was stormachtig weer en door de hoge zee en grote deining was de bemanning niet in staat hun gezagvoerder uit het water te halen. De Engelse Destroyer Vanquisher,

De Engelse Destroyer Vanquisher, die het ongeval had waargenomen, kwam te hulp en na 25 minuten hadden zij de kapitein, die in uitgeputte toestand verkeerde, aan boord en met alle macht probeerden ze hem in het leven te behouden, doch zonder resultaat. Op 12 maart 1941 werden de geredden in Liverpool aan de wal gebracht. De kapitein werd daarna in ' Liverpool begraven.

Texelstroom

Het stoomschip Texelstroom, die toebehoorde aan de NV Hollandsche Stoomboot Maatschappij te Amsterdam, werd op 10 mei 1940 in Amsterdam in dok gezet voor de nodige reparaties, en lag op 13 mei gereed voor vertrek. Het Noordzeekanaal was toen reeds geblokkeerd door allerlei binnenvaartuigen en met slechts de grootste moeite wist de Texelstroom, geassisteerd door sleepboten, IJmuiden te bereiken. Nadat de sluizen waren gepasseerd. moest de kapitein orders en verdere instructies afwachten. Op 14 mei kwam een botter langszij met radiomateriaal van de Koninklijke Marine. Daarna werd gestoomd naar het toeristensteiger en kwam een aantal militairen aan boord met een aantal vrouwen en kinderen. De militairen waren ingezet voor het begeleiden van een aantal krijgsgevangenen, die door de marechaussee aan boord werden gebracht. Deze werden opgesloten in de ruimen, de hutten werden in gereedheid gebracht voor de vrouwen en kinderen, daarna vertrok de Texelstroom naar zee, met de mededeling dat er buiten de kust een escorte Engelse oorlogsschepen wachtte. Deze waren er echter niet en de Texelstroom voer alleen verder. Al spoedig kwamen de eerste vliegtuigen, die het schip beschoten. Kogels spatten volop op het dek en een ieder die daar niets te zoeken had, verbleef benedendeks of zocht dekking. De eerste gedachte was dat er 's nacht een onderzeeër het 'werk zou afmaken' de spanning aan boord was om te snijden. Eindelijk kwam de Downs (Engeland) in zicht en daarmee was het grootste gevaar wel achter de rug. Het schip ging ten anker en deonderzoekingsautoriteiten kwamen aan boord. Met verbazing werd kennis genomen van de eigenaardige lading waarmee de ruimen van de Texelstroom waren gevuld. Toen het schip weer 'anker-op' moest gaan om haar 'lading' te lossen bleek dat de stoomleidingen doorzeeft waren met kogelgaten. Schade die eerst provisorisch gemaakt moest worden. De passagiers en gevangenen werden in Dover ontscheept en de Texelstroom moest ten anker gaan op de rede van Dungeness, waar de bemanning uitrustte van het avontuur. De Texelstroom wachtte verdere orders af In februari 1941 werd het schip weer zeeklaar gemaakt, vermoedelijk ook in Engeland, en ging met volle bemanning naar zee. Toch heeft het noodlot zich toen hard toegeslagen want het schip is nooit op de plaats van bestemming aangekomen. Het werd door de Engelse Admiraliteit als 'overtijd' gerapporteerd. Noch van de bemanning, noch van het schip is ooit iets bekend geworden, zodat aangenomen moet worden dat de gehele bemanning van 25 koppen bij een ramp is omgekomen, waarschijnlijk, voor zover men na kon gaan, op 28 februari 1941.

Dit artikel werd u aangeboden door: Eilanden-Nieuws

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 februari 2012

Eilanden-Nieuws | 22 Pagina's

Scheepsrampen in oorlogstijd

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 februari 2012

Eilanden-Nieuws | 22 Pagina's