Ganzenweetjes

Ganzen behoren tot de familie Anatidae. Hiertoe behoren zwanen, ganzen, halfganzen en eenden. In Nederland komen 60 soorten voor die tot deze famihe behoren. Ganzen zijn zwaargebouwde watervogels, maar ze verblijven meer op het land dan in het water. Daarom hebben ze sterke, vrij lange poten, die midden onder het lichaam zijn geplaatst. Ze hebben een krachtige kegelvormige snavel, met in de bovensnavel een zaagrand. Anders dan bij eenden hebben mannetjes en vrouwtjes hetzelfde klerenkleed. Het verschil is dat de vrouwtjes een grotere hangbuik hebben dan de mannetjes. Vooral in het legseizoen. Ganzen kunnen tot 30 jaar oud worden. De vruchtbaarheid begint in hun derde levensjaar. Ze vormen dan paartjes, die hun hele leven bij elkaar blijven. De vrouwtjes leggen 5 tot 12 eieren, die ze in 28 dagen uitbroeden. Het aantal eieren is o.a. afhankelijk van de ganzensoort. De jongen zijn nestvlieders en verlaten het nest dus al spoedig na het uitkomen. De ouders houden de jonge gansjes nog wel warm en bewaken ze heel goed.

Na het uitbroeden van de eieren gaan de volwassen vogels in de rui. Vier tot zes weken kunnen ze dan niet vliegen. Na de rui zijn de jonge vogels zoveel gegroeid dat ze samen met hun ouders op de vleugels kunnen gaan. Gezamenlijk gaan ze dan op voedsel uit. De ganzen eten voornamelijk gras, daarnaast ook tarwe, gerst, aardappelen, bieten, witlof, spruiten, enz.

Ganzen leven in familieverband. Ouders, jonge dieren en naaste familieleden blijven bij elkaar. In elke familie is er één waakzame vogel, meestal de dominante man, die de omgeving nauwlettend in de gaten houdt: de waker of wachter. Bij onraad kan hij de hele groep aan het 'lopen' brengen. Kan het gevaar niet worden ontlopen, dan gaat de hele groep in één keer de lucht in. Ganzen zeer waaks, bij naderend gevaar zullen ze luid gakken. Om deze reden werden ganzen vroeger als waakvogel gehouden.

Ganzen zijn afkomstig uit gebieden rond de poolcirkel, zoals Nova Zembla. Spitsbergen, Siberië en Scandinavië. Ze broeden op de verlaten toendra en brengen daar hun jongen groot. Hun natuurlijke vijanden zijn de poolvos, de sneeuwuil en meeuwen. Al is de poolzomer is kort, de dagen zijn daar 24 uur lang. Ze kunnen er veel eten vinden en een goede vetreserve voor de winter opbouwen. In september/oktober komen de ganzen naar Nederland. Ze kunnen 2000 km in één stuk doorvliegen. Dag en nacht met een snelheid van ongeveer 60 kilometer per uur. De totale afstand van Siberië naar Nederland is 4.500 km. Walhalla

Walhalla

Internationaal gezien is Nederland een belangrijk overwinteringgebied voor ganzen. Naar schatting overwintert drie kwart van de totale Europese populatie in ons land, dat hun favoriete bestemming is. Door de relatief zachte winters groeit in ons land het gras langzaam door. Dit jonge gras is eiwitrijk en goed te verteren. Nederland is een vlak land, waardoor ganzen heel goed hun vijanden kunnen zien aankomen. In ons land hebben ze geen natuurlijke vijanden en jacht is zeer beperkt mogelijk. Nederland met zijn vele plassen, meren en het deltagebied heeft ideale slaapplaatsen. Tijdens strenge winters heeft het deltagebied altijd open water, het vriest hier bijna nooit dicht. Staatsbosbeheer en Natuurmonu-

Staatsbosbeheer en Natuurmonu-menten hebben de natuur in Nederland zo ingericht dat Nederland het Walhalla voor de ganzen is geworden. In dertig jaar is er 80.000 ha. natuurgebied bijgekomen. Daardoor strijken nu 2.000.000 ganzen neer op de Nederlandse akkers en in de natuurgebieden. Hun aantal is sinds 1980 verachtvoudigd. Een neveneffect van de aanleg van deze natuurgebieden is dat de ganzen niet meer naar het noorden trekken, maar hier blijven. Deze ganzen noemen we zomerganzen, omdat ze hier broeden. Dit zijn voornamelijk grauwe ganzen en brandganzen. Het zijn er intussen 300.000 stuks.

Gevaren

De overvloed aan ganzen leidt tot schade aan de natuur en vormt een steeds groter risico. Onder andere voor de volksgezondheid. Ze kunnen vogelgriep bij zich hebben. De besmetting, dit jaar, van kippen met vogelgriep is waarschijnlijk afkomstig van de ganzen. Het vogelgriepvirus kan muteren tot een zeer gevaarlijk virus voor de mens. In 2009 dacht men dat dit zou leiden tot een pandemic.

Vanwege hun grootte en omvang vormen ganzen ook een groot risico voor het vliegverkeer. Een aanvaring tussen ganzen en vliegtuigen kan fatale gevolgen hebben voor de inzittenden van een vliegtuig. Een recent voorbeeld hiervan is het toestel van Royel Air Maroc dat in juni 2010 tijdens het opstijgen in aanvaring kwam met een aantal ganzen (8 Canadese ganzen). De piloot was genoodzaakt om met brandende motor een noodlanding te maken op luchthaven Schiphol. Sinds 2007 wordt binnen een straal

Sinds 2007 wordt binnen een straal van 10 km rondom ScKiphol de broedpopulatie door middel van nestbehandeling beperkt. Ook vindt er afschot plaats in de maanden juh, augustus en september. Regelmatig zie je vlak bij de landingsbanen ganzen vliegen. Niet bepaald geruststellend.

Voor het wegverkeer vormen de rustende en foeragerende ganzen ook steeds meer gevaar. In het bijzonder voor racefietsers en bromfietsers.

Verspreid in heel Zuid-Holland liggen grotere en kleinere wateren die voor recreatieve doeleinden worden gebruikt. De ganzen laten op het water en op oevers en stranden hun uitwerpselen (feaces) achter. Deze dragen bij aan een verhoogd fosfaatgehalte van het water waardoor de kans op ontwikkeling van de blauwalg wordt vergroot. Bij hoge concentratie blauwalg kan het zwemwater worden afgekeurd. Daarnaast kunnen bacteriën in de faeces de kwaliteit van het zwemwater verslechteren. Verder dragen diverse ganzensoorten, waaronder grauwe ganzen, bij aan vervuiling en vertrapping van terreinen die bestemd zijn voor dagrecreatie. Door de vele ganzen worden vogelsoorten als rietzanger, blauwborst, fazant en patrijs steeds meer bedreigd.

Op Goeree-Overflakkee Hoeveel ganzen zijn er op Goeree-

Hoeveel ganzen zijn er op Goeree- Overflakkee? In de zomer van 2008 waren dat er 27.000, waarvan 14.000 grauwe ganzen. Dat is de bekende grijze gans. Naast de grauwe gans zie je steeds meer brandganzen. Hiervan zijn er 9.000. Deze gans is wat kleiner dan de grauwe gans. Hij is grijs/zwart met een mooi wit kopje. Je ziet ze overal rond ons eiland. Het geluid dat ze maken lijkt wat op het keffen van een hondje. Wat het geluid betreft maakt een grote gans een zwaar geluid en een kleine gans een hoger geluid.

Wat aantal betreft is ruim een derde van de ganzen dit op Goeree-Overflakkee voorkomen de nijlgans. Hier-van zijn er op het eiland een kleine 2.000. Deze ganzen horen thuis, zoals de naam al zegt, in de omgeving van de Nijl. Ze zijn vanuit gevangenschap ontsnapt en hebben zich vanuit de Wassenaarse duinen enorm weten uit te breiden. Het is een gekleurde halfgans, een type tussen de gans en de eend in. Een andere halfgans is de bergeend.

De laatste jaren zien we op Goeree-Overflakkee, vooral langs de Krammer, ook steeds meer Canadese ganzen. Ook deze horen niet in Nederland thuis. Volgens de vrije encyclopedie Wikipedia zijn ze hier uitgezet maar horen ze thuis in Amerika en Canada. Dit zijn de grootste ganzen: ruim een meter hoog en 6 kg. zwaar. Hun spanwijdte is 1,75 meter. Het is een zwarte gans met een witte bef onder de kin. Deze ganzen waren de oorzaak van de noodlanding van het vliegtuig in de Hudson. Op Goeree-Overflakkee zijn er intussen 1.300 stuks.

Dan zijn er nog 300 soepganzen. Dat zijn de witte ganzen of kruisingen met witte ganzen. Van de kolgans en de Indische gans zijn er van ieder ongeveer 100 op het eiland.

Schade

Al deze ganzen veroorzaken in Nederland heel veel schade aan de landbouwgewassen. In 1980 bedroeg deze schade 17 miljoen euro en in 1014 zal dit zijn opgelopen tot 27 miljoen euro. Ieder jaar neemt, ondanks afschot, het aantal ganzen met 30% toe. De boeren en jagers waarschuwen al 20 jaar dat dit uit de hand gaat lopen. Zeker als in ogenschouw wordt genomen dat ganzen iedere dag een halve tot hele kilo gras of ander voedsel eten en bijna evenveel uitwerpselen achterlaten.

Nu, na 20 jaar, zien ook de natuurorganisaties dat het zo niet langer kan en er iets gedaan moet worden. We weten allemaal dat in Nederland dan het polderoverleg begint en het lang duurt voor er een oplossing is. Intussen is de G 8 opgericht, de Ganzen 8 Dit zijn acht organisaties waarin o.a boeren, jagers, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland zitting hebben. Ze willen in vijfjaar tijd de zomerganzenstand terugbrengen naarlOO.OOO exemplaren. In de praktijk houdt dit in dat er per jaar zo'n 100.000 ganzen geschoten moeten worden. De jagers moeten opknappen wat

De jagers moeten opknappen wat de "natuurbeschermers" uit de hand hebben laten lopen. Ze zijn nu uit de G8 gestapt.

Om de ganzenstand terug te brengen zijn er verschillende mogelijkheden

1) de eieren kunnen geschudof aangeprikt worden; 2) een effectief systeem is om

2) een effectief systeem is om de ganzen in de ruitijd te vangen en ie vergassen;

3) afschieten. Dit is niet zo gemakkelijk daar de ganzen snel doorhebben waar de jager zit en ze dan op 40 meter hoogte gaan vliegen, zodat ze onbereikbaar zijn. Gaan de jagers 's morgens op pad, dan komen de ganzen 's avonds en zijn de jagers de hele dag actief dan komen de ganzen 's nachts pas. Ganzen zijn dus heel slim. Het ver

Ganzen zijn dus heel slim. Het verhaal over de domme gans zegt dan ook meer over degene die dat vertelt dan over de gans...

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen