Vervolg-verhaal

Op de plaat moet worden gewerkt. Job is bijna de hele week in de grienden; één dag werk ik met hem op de kooi, één nacht slaapt hij bij me, van maandag op dinsdag. Hij wil liever de rest van de week bij de grienduilen blijven. Ik vind het best.

Hij heeft al kloven, zie ik, en als we dinsdagmiddag zitten te schaften, is Aike, die wat kenezalf heeft meegenomen, met hem in de weer: 'Laat es kijken, wat is er nu allemaal.' Ik zie op Jobs gezicht dezelfde trots als die ik voelde toen, bij het eerste bloeden en kloppen van de kloven. Job kijkt naar zijn handen; ze gloeien, weet ik. Ook zal hij de eerste ervaringen hebben met de ratten. Het geritsel in de schrankkeet, het geknaag dat altijd hoorbaar is. Op vrijdag roeit hij met de anderen naar de wal, dat is vanzelfsprekend. Met z'n eigen bult zal hij straks aan wal stappen en dan zal hij vertellen van de Biesbosch, de schrankkeet met het rokende vuurtje, en hij zal zijn kapotte handen laten zien. Ook de ritselende ratten zal hij niet vergeten. Als ik

Ook de ritselende ratten zal hij niet vergeten. Als ik thuiskom, is Job net op een stoel neergezakt. Annie staat met de handen in haar zij naast hem en Wil staat er glimlachend achter. We kijken allemaal naar Job die, zo vuil als hij is - dat moet je goed laten zien zo'n eerste keer - vertelt hoe het was. Wil pakt zijn hand en kijkt naar de twee grote kloven, één aan de zijkant van zijn duim, één halverwege zijn wijsvinger. Annie zegt tegen me: 'We hebben het goed.' 'Ja,' zeg ik en ik meen het.

Herfst 1917 Het is even na zessen. Annie is met Job naar de

Het is even na zessen. Annie is met Job naar de kerk en kleine Aagje moet zo naar de bedstee; ze is pas negen. Wil blijft thuis. Ik steek een pitje aan. 'Ik wil )e vertellen van mijn vader,' zegt ze plotsehng. Gaan we de dijk op? Ik probeer me voor de geest te halen wat we daar allemaal hebben besproken, wat daar allemaal is gezegd, en nog niet is gezegd. Of zal ik haar eerst laten praten? 'De brand op de boerderij.' Ik kijk haar aan. 'Dat weet ik toch al? Pa ging blussen, samen met andere mensen uit de omgeving.' 'Ja.' 'En pa heeft hem dood gevonden, in de stal, omdat hij de beesten wilde lossnijden.' Ze kijkt naar de grond. 'Ja.' Ze sluit haar ogen. 'Was je vergeten dat je dat al had verteld?'

'Er is méér.' Verbaasd kijk ik haar aan. Wat kan er na die brand nog meer zijn? Ineens denk ik dat ik het weet. 'Je hebt iets van die boer, dat ik nu voor 't eerst te zien krijg. Een brief van hem of zo, waarin hij zich aan mij bekendmaakt. Iets wat pa speciaal voor mij heeft achtergelaten omdat hij ooit tegen je zei: "Als hij zover is moet je hem dit geven." Dat zal het zijn.' Ik krijg het warm. 'Nee, het is anders,' zegt ze. 'Hij stak het aan. Daarna ging hij blussen.' Terwijl ze het zegt, tilt ze haar hoofd een beetje op en kijkt me recht in m'n ogen. Ik schrik. 'Pa?' Ik ben gaan staan. 'Hoe weet je dat?' 'Pa vertelde het me op zijn sterfbed. Hij vertelde me wat hem toen dreef. De verkrachting moest worden gewroken, zei hij. Het waren zijn laatste woorden.' Zweetdruppels parelen op haar voorhoofd, veroorzaakt door het licht van de lamp. 'Ik vertel het je omdat het ook over jou gaat.' Pa kende de teksten uit zijn hoofd: 'Stort over hen Uw gramschap uit; en de hittigheid Uws toorns grijpe hen aan. Hun paleis zij verwoest; in hun tenten zij geen inwoner.' Ik hap naar adem. Hoe goed kende ik die man niet! Hoe kalm en bedaard was hij. Ik denk dat het pa alleen om dat paleis ging en niet om de boer. Ik geloof niet dat hij hem had willen laten verbranden. 'Aan moe heeft hij het nooit willen vertellen, maar ik moest weten dat hij mij had gewroken. En hij verbood me niet het aan jou te vertellen. Toch wilde ik het nog een hele tijd voor me houden, misschien wel altijd. Maar je bleef vragen wat er nog meer was gebeurd. Anders had je het hele verhaal nooit geweten...' Het is stil. Ze sluit haar ogen. Even later kijkt ze weer naar de zoldering. Dan stappen Annie en Job binnen. De zon is al onder.

Vrijdag 12 oktober 1917

De lucht betrekt en haakt in bij de invallende schemer. Wind staat er niet. De regen valt recht naar beneden. Over de kooiplas wordt een mistig gordijn neergelaten en alles vervaagt. Weer ziet de wereld eruit als toen, toen de deemstering neerdaalde en ruisend grijs aUes in slik veranderde. Job zei dat het van een pook komt. Het zit me niet

Job zei dat het van een pook komt. Het zit me niet lekker. Hij weet het. Wie weet wat er in het dorp wordt gezegd?! Ik laat me helemaal doorregenen. Dit gebied van water en slik is ontstaan doordat

Dit gebied van water en slik is ontstaan doordat de handen van mensen verkeerde dingen deden. Of was het de hand van God? Hoe dan ook, deze

Of was het de hand van God? Hoe dan ook, deze slikboel kan de dood begraven, de fouten uitwissen. Dat moet ik in m'n kop houden. Het andere is voorbij. Ik weeg nu het driedubbele van mijn normale gewicht, zo nat ben ik. De duisternis is inmiddels volledig. Op de tast vind ik de deur. stap binnen, trek mijn laarzen uit en de kleren ook maar meteen. Ik ril. Op de tast vind ik zwavelstokken en steek een lampje aan. Licht schijnt nu op mijn naakte lichaam. Ik zoek een doek en droog me af Als ik de lamp wat hoger heb gedraaid, pak ik de Bijbel van het plankje - de Bijbel van pa - en sla de negenenzestigste op. 'Ruk mij uit het slijk en laat mij niet verzinken; laat mij gered worden van mijn haters en uit de diepten der wateren.' Ik kan niet meer stilzitten, zo ril ik. Ik sluit de Bijbel, dan kijk ik om me heen. Het is nog harder gaan regenen, ik ga naar bed. Ik durfde lamp niet uit te maken; bij het aanraken zou ik ongelukken maken, zo tril ik. Laat maar branden. Ik droog me nog een beetje af en stap de bedstee in. Het rillen stopt niet. Ik geef me eraan over en rol me op zoals een kind

Ik geef me eraan over en rol me op zoals een kind in de baarmoeder. Hoe zou het nu met Wil zijn? Al is ze een sterke vrouw, ik wilde haar niet weer laten vernederen. Daarom moest ik Driekes het leven ontnemen, om zo het onrecht uit te delgen. Ik moest wel. Wee degenen die haar zonder oorzaak zoeken te vernielen! Wil woont weer in haar eigen huisje aan de wal. Veilig achter de dijk. Ik kijk naar de zolder. Ineens zie ik hem weer voor me, bezopen, en met de pook in zijn handen. Ik weet al wat hij gaat zeggen: 'Ze is nu van mij.' Ik gooi de deken van me af en denk aan de lamp die nog brandt. Ik wil die lamp hier in de bedstee hebben, ik wil licht! Niks Ucht. Ik moet me niet aanstellen, gewoon hier blijven. Ben ik nou helemaal gek geworden? Het donker geeft de meeste rust en er moet geslapen worden! Ik trek de deken over me heen en rol me weer op. Zo ver mogelijk. In de kamer knaagt een rat. Of zijn het er twee? Het geluid irriteert me. Het moet stoppen! Ik stap de bedstee uit en loop naar de deur. De klompen die ik aanschiet, zijn heel dun van onderen, één is er al doorgeschuurd. Als ik de deur open omvat de nachtlucht me, de duisternis betast me. Ik hoor Hakker al snuffelen en laat hem uit zijn hok. Binnen geef ik hem een bak water. Ik houd de lamp aan. Ik hoop dat hij de ratten pakt zodat ik kan slapen. Als ik de deurtjes weer dichtdoe, wordt het stil. Weer rol ik me op en zoek de slaap. Hakker gromt en even later schiet hij door de kamer. De rat piept nog één keer. Nu is het weer zoals ik het wil. Ook Driekes laat me met rust.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen