Het 50e Bachconcert in de Hervormde kerk te Middelharnis

Het programma voorziet in een boeiende afwisseling van grote orgelwerken, met een veelheid aan fraaie klankkleuren.

Paul Kieviet hoopt de volgende Bachwerken tijdens het concert uit te voeren:

i, Preludium in a (BWV569)

Gecomponeerd waarschijnlijk rond 1709, een vroeg werk dus. In deze periode was Bach werkzaam als musicus in de kapel van hertog lohann Ernst von Sachsen-Weimar. Het stuk kenmerkt zich door snelle passages, die zijn gebaseerd op een dalende lijn. Die passages worden voortdurend geïmiteerd. Het stuk bevat heel veel sequensen, d.w.z. thema's worden herhaald maar dan telkens één toon lager. Als het dieptepunt is bereikt volgt weer een nieuwe sequens. De grilligheid van dit stuk is kenmerkend voor veel composities van Bach's jonge jaren.

2. Drie koralen uit de "Leipziger Chorale"-

De "Leipziger Chorale", ook wel de "Achtzehn" genoemd, zijn ongeëvenaarde meesterwerken van de rijpe Bach. Tijdens de laatste tien jaar van zijn leven (1740-1750) trok hij zich langzaam terug uit het openbare muziekleven in Leipzig, waar hij Director Musices was. Meer en meer legde hij zich toe op het componeren van grote instrumentale werken, zoals de Goldbergvariaties, Das Wohltemperirte Clavier en Die Kunst der Fuge. Ook besteedde hij tijd aan het verbeteren en bijschaven van een aantal hem dierbare koraalbewerkingen die hij in de periode in Weimar (1708-1717) had gecomponeerd: de Leipziger Chorale. We hebben hier te maken met de meest diepzinnige koraalmuziek die Bach heeft nagelaten, misschien wel de beste koraalmuziek die ooit geschreven werd.

a. "Allein Gott in der Höh' sei Ehr" a 2 Clav. et Ped. Canto ferme in Soprano (BWV 662)

De eerste van drie stukken over het beroemde Glorialied. Het lied is een lofzang tot God de Drie- Enige. Over dit hed maakte Bach uitzonderlijk veel bewerkingen. Deze eerste is bijzonder verheven en eerbiedig van toon: een stuk vol verwondering...

b. "Allein Gott in der Höh' sei Ehr" a 2 Clav. et Ped. Canto fermo in Tenore (BWV 663) Deze wonderschone bewerking krijgt van Bach de term "cantabile" mee, als aanduiding van het buitengewone melodische karakter van het stuk. In geen andere koraalbewerking worden in alle stemmen de lijnen zó open en buigzaam gezongen als in deze "Allein Gott". Een instrumentaal "zingen" kenmerkt het hele stuk.

c. "Allein Gott in der Höh'sei Ehr" a 2 Clav. et Pedale (BWV 664) is - als derde en laatste bewerking over dit lied - en uiterst levendig en vrolijk trio, tegeUjk subtiel en teder.

3. Fuga in b (BWV 579) (Corellifuga)

Gemaakt door Bach op een thema van Arcangelo Corelli. Corelli was één van de vioolvirtuozen van de Italiaanse barok, die ook overwaaide naar Duitsland en Nederland. Een intens mooie fuga, meditatief van karakter, in een melancholieke toonsoort. Bach bewonderde Corelü vanwege zijn zangerige thema's, waarvan dit er één is.

4. "Sei gegrüsset, Jesu gütig" a diverse Partite per il Organo (BWV 768) De meest uitgebreide van Bach's koraalpartitas. Zo'n partita is een reeks variaties op een kerklied. In dit geval wordt de tekst gevormd door een lied uit 1663. Vele musicologen hebben zich gebogen over de relatie tussen de liedtekst en Bach's muziek. Dat Bach vaak en op allerlei manieren in zijn verklanking de tekst tot uitdrukking probeert te brengen is een feit. In het geval van deze wonderschone partita is (door dr. Albert Clement) een verband gezien met de tekst van "O Jesu, du edle Gabe". Hoe dan ook, deze variaties vormen een absoluut hoogtepunt van variatiekunst in de barokke koraalmuziek voor orgel.

Voor de organist een pracht gelegenheid om een veelheid een klankkleuren te laten horen.

S.Toccata, Adagio en Fuga in C (BWV 564)

Het concert wordt besloten met één van Bach's meest monumentale, grote werken. Zowel in vorm als in stijl is het een eenling in zijn orgelwerk. Hij schreef deze compositie rond 1712 in Weimar. De Toccata is een briljant verhaal met duidelijk aanwijsbare Noordduitse invloeden (Buxtehude). Het Adagio, heel poëtisch, is daarentegen geschreven in Italiaanse stijl. Na een dramatisch Grave, rijk aan spanning, komt de ontlading in de vorm van een wervelende Fuga met een uitnodigend thema.

Paul Kieviet

Paul Kieviet studeerde aan het Rotterdams Conservatorium orgel (docerend musicus en uitvoerend musicus), kerkmuziek en theorie der muziek. Sinds 1984 is hij vaste bespeler van het Meere-orgel in de Hervormde Kerk te Sommelsdijk, en daarnaast vanaf 1990 van het Leeflang-orgel in de Hervormde Kerk te Middelharnis. Rond beide orgels bouwde hij een uitgebreide lespraktijk op. Daarnaast is hij als docent muziektheorie verbonden aan de Muziekschool Goeree-Overflakkee. In 1985 won hij het Nationaal Orgelconcours te Leiden. Aan de Internationale Zomeracademie te Haarlem studeerde hij improvisatie bij Klaas Bolt. Paul Kieviet concerteerde voor de

Paul Kieviet concerteerde voor de radio, op CD en op vele plaatsen in ons land. Ook is hij actief als componist en improvisator. De rode draad door alle facetten van zijn werk wordt gevormd door de orgelkunst van Johann Sebastian Bach.

Hetfoncert begint om 20.00 uur en duurt ongeveer een uur. De toegang is een gift aan de uitgang. Na afloop is er koffie; iedereen wordt van harte uitgenodigd om daarvan gebruik te maken en na te praten met elkaar en de concertgever.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen