Het weer op Goeree-Overflakkee (8)

Door: fan Both - streekarchivaris

In het vervolg van het artikel van vorige week worden enkele stormen behandeld van het laatste kwart van de twintigste eeuw. Alhoewel het eiland die periode met meerdere stormen te maken heeft gehad, komen slechts enkele aan de orde. Het bekendst en het tevens een van de hevigste is wel die van 25 januari 1990.

Windhoos in 1978

Dinsdag 6 januari 1978 pakt een onheilspellende donkere lucht zich samen boven een deel van het eiland en rond half een barst een zware onweersbui in alle hevigheid los. Hier en daar slaat er felle hagel neer en in een vrij smalle strook laat een windhoos met hevige windstoten een spoor van vernieling na. Na afloop kan die strook duidelijk worden gemarkeerd aan de hand van de aangerichte schade. Ruiten, dakpannen, antennes, bomen, auto's en caravans moeten het ontgelden. In Middelharnis heeft de Wilgen

In Middelharnis heeft de Wilgenlaan veel weg van een rampgebied, maar erger nog is de aanblik van het caravanterrein 'Scheelhoek' te Stellendam. Op de camping staan zo'n 35 stacaravans waarvan er minstens tien volledig zijn vernield. De andere hebben onherstelbare schade opgelopen. Wanden en daken van de caravans zijn tot over de dijk weggeslingerd, overal ligt het huisraad verspreid.

De dorpen Melissant en Dirksland zijn er vrij goed van afgekomen, maar de hoos heeft wel toegeslagen in Som-melsdijk en Middelharnis. Het Rusthuis 'De Goede Ree' loopt schade op aan het nieuwgebouwde gedeelte en van tientallen woningen in de omgeving zijn dakpannen afgerukt. Eenzelfde beeld vertonen de Wilgenlaan en de Lijsterbesweg te Middelharnis. Ook daar sneuvelen ruiten en ligt de straat bezaaid met scherven van dakpannen. Van een tiental geparkeerde auto's op een parkeerstrook langs de Lijsterbesweg zijn alle linkerruiten verbrijzeld. Kennelijk zijn ze door een regen van keien gegeseld, waardoor ook de lak aan de linkerzijde van de wagens schade heeft opgelopen. Zelfs zijn enkele auto's door de wind opgenomen en tegen elkaar gesmeten. Langs de Rottenburgseweg is een boom ontworteld en enkele woningen lopen daar schade op. Van sommige huizen zijn de nokvorsten weggerukt. In Sommelsdijk is de centrale antenne vernield, zodat de 96 woningen tijdelijk zonder tvontvangst komen te zitten.

Storm bij herdenking watersnoodramp

Als op 1 februari 1983 de 30-jarige herdenking van de Watersnoodramp plaatsvindt, raast er een zware storm langs de kust. Eilanden Nieuws geeft een sfeertekening: "De herdenking van de watersnoodramp 1953 j.1. dinsdagmiddag te Zierikzee ging niet alleen gepaard met het houden van enkele toespraken en de opening van een fototentoonstelling, maar de bezoekers werden tegelijk daadwerkelijk geconfronteerd met (weer) een zware storm die langs onze kusten raasde en waarvan in de Gast-huiskerk, waar de herdenking werd gehouden, en in de straten van het mooie stadje het geluid hoor- en voelbaar was. Kon het treffender? Het zette zeer zeker nog een extra stempel op het gebeuren van nu 30 jaar geleden. En bij de feiten die door de sprekers naar voren werden gebracht gingen de gedachten niet alleen tenig naar de rampnacht van 1 februari 1953 maar konden die moeiteloos worden geplaatst in het tumult van de elementen, een storm in grote hevig heid. De hoge gasten moesten tegen de sterke wind optornen om van de kerk naar het Raadhuis te lopen, omstuwd door een leger van fotogra fen en niet te vergeten de bevolking van Zierikzee en omgeving." 's Avonds tegen zevenen staat het water extreem hoog tegen de dijken. Voor het eerst sinds twintig jaar wordt voor de hele Nederlandse kust uitgebreide dijkbewaking uitseroepen. Maandagavond al, terwijl voor het noorden van het land zware storm is opgegeven, kan worden voorzien dat het in het gebied van de Schelde waaronder Flakkee ressorteert mee zou vallen. Daarbij neemt de wind maandagavond al in kracht af tot circa windkracht 8. Nu een groot deel van de flakkeese dijken beschermd hggen achter Brouwersdam en Haringvhetdam behoeft nog slechts een lengte van zestien kilometer te worden bewaakt. Het betreft het gedeelte tussen HeUegatsdam en Grevelingendam, omgeven door Volkerak en Krammer. De storm heeft zich ook op de

De storm heeft zich ook op de zeewering op de kop van Goeree gemanifesteerd en op een tweetal plaatsen heeft duinafslag over enkele kilometers lengte plaatsgevonden: bij het Westhoofd en ter hoogte van de Oostduinen.

Enkele maanden later - op 12 mei 1983 de middag van Hemelvaart - trekt er noodweer over. Verscheidene watersporters komen in moeilijkheden, maar iedereen kan gered worden. Reddingsboot 'De Griend' vaart enkele keren uit. Volgens schipper Flohil is de storm ongeveer een half uur op z'n hevigst: "We zaten meer onder dan boven water". Te land is de nodige schade. Meerdere caravans zijn omgewaaid en bomen ontworteld. In de Berkenlaan in Middelharnis komt een grote kastanjeboom op een geparkeerde auto terecht.

De zware storm van 25 januari 1990

Eén van de meest verwoestende stormen van de laatste decennia is toch zeker die van 25 januari 1990. Een groot deel van het land krijgt ermee te maken en er vallen zelfs achttien doden. Schiphol wordt voor alle vliegverkeer afgesloten, terwijl ook de Haringvlietbrug en andere dammen een tijdje dichtgaan, omdat het onverantwoord is deze te passeren. Goeree-Overflakkee is voor enkele uren weer een eiland. Overal op het eiland veroorzaakt de storm, een orkaan met windkracht 12, schade. De storm zet 's middags op een houdt aan tot in de avond. Fietsen en zelfs lopen is met goed

Fietsen en zelfs lopen is met goed fatsoen niet mogelijk. Vooral de brandweerkorpsen hebben tot 's avondslaat handenvol werk met het opruimen van omgewaaide bomen en andere obstakels. De provincie sluit uit veiligheidsoverwegingen enkele wegen af wegens omgevallen bomen, onder andere de Oudelandsedijk tussen Sommelsdijk en Dirksland. Ook langs de Oudelandsedijk naar Stad aan 't Haringvliet zijn

tal van bomen omgewaaid en vele ervan liggen kriskras op de weg. In de dorpen zijn diverse bomen ontworteld. In de Prinses Margrietstraat van Middelharnis veroorzaakt een overhellende boom een breuk in de waterleiding, waardoor omliggende huizen waterschade oplopen.

Niet alleen het bomenbestand heeft zwaar te lijden onder het stormgeweld, ook veel gebouwen loopt aanzienlijke schade op en dan betreft het niet alleen afgewaaide dakpannen. Zo waait uit een opslagloods bij de Visafslag te Stellendam een hele achterwand weg net als bij de busremise van de ZWN in Oude-Tonge. In Middelhar-nis gaat een deel van de overkapping van Formido de

lucht in en in Sommelsdijk wordt de overkapping van benzinestation 'de Ronden Boom' vernield, maar blijft op wel z'n plaats. Hier en daar ontstaat grote schade aan glazen kassen. Er is een waslijst aan schadegevallen op te sommen. Bijvoorbeeld in Ooltgensplaat, daar valt een schoorsteen van het dak van de familie Beijer door het raam van buurvrouw Korteweg-Birkhoff Er vallen geen gewonden.

Een maand later krijgt Ooltgensplaat te maken met een nieuwe storm, die velerlei schade veroorzaakt aan huizen, bomen en gebouwen. Van maandag 26 februari op dinsdagnacht 's morgens om 4.30 uur is er een kort maar hevig onweer, gepaard gaande met grote hagelstenen. De bliksem slaat daarbij in een boom achter het koelhuis aan de Oudedijk. Deze boom, zeker 25 meter hoog, wordt van de kruin tot aan de grond geheel gespleten, met een gat in de grond van een meter diep. Van woensdagop donderdagnacht wordt opnieuw veel schade aangericht. Sommige windstoten met orkaankracht, mogelijk de hevigste van de gehele stormperiode, zorgen voor veel ravage. Van veel huizen en gebouwen komen de pannen naar beneden. Daken worden van schuurtjes gerukt, bomen aan de Spuidijk en aan de Oudelandsedijk en op meer andere plaatsen ontworteld.

Noodweer in juni

Snel opkomend noodweer met striemende regen, hagel en een storm met orkaankracht jaagt zaterdagmiddag 10 juni 1997 tegen drie uur over een deel van Nederland en heeft ook op Goeree-Overflakkee z'n sporen nagelaten. Vooral het buurtschap Langstraat en omgeving wordt door de storm geteisterd. Tientallen bomen gaan daar om of knappen. Vooral onder de beplanting op de dijken in de buurt van Sluishaven is bijna geen boom ongeschonden. Aan de Heintjesweg is een grote kastanjeboom op de woning van landbouwer Felix van Oorschot gevallen en vrijwel alle nieuwe dakpannen die vorige week op het hervormde kerkgebouwtje in de Langstraat zijn gelegd, liggen er nu weer af. In Den Bommel knakken bij de hervormde kerk meerdere bomen en sommige tuinen zijn van vrijwel alle beplanting ontdaan na het overtrekken van een soort windhoos. Een ware ravage is aangericht in het populierenbestand langs de Martina Corneliadijk, de dijk langs het Haringvliet tussen Stad aan 't Haringvliet en Middelharnis. Stammen van 25 cm doorsnee zijn er als houtjes geknapt.

Op het Hollands Diep en het Haringvliet zijn zes jachten gezonken en vijftien zijn er op de wal gesmeten met veel schade aan vaartuigen en materiaal. Het moge een wonder heten, dat er op het water geen slachtoffers vallen. Vanuit jachthaven Herkingen Marma zijn minstens twintig schepen buitengaats, maar geen heeft noemenswaardige averij opgelopen, terwijl toch windkracht 11, tot bijna 12 gemeten.

In Middelharnis is het druk op de jaarlijkse Havendag. Terwijl de storm aan de zeilen van de kramen rukt en de regen met bakken uit de hemel komt zoeken de honderden bezoekers een droog en veilig heenkomen in cafés en vrinkels. Na de storm kan de braderie rond haven in stralend weer worden voortgezet "en 's avonds kon men zich voor het vuurwerk geen mooier en stiller weer wensen".

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen