Het weer op Goeree - Overflakkee (slot)

In de jaren negentig krijgt het eiland tweemaal kort na elkaar te maken met ernstige wateroverlast door extreme regenval. Gevaren voor de bevolking zijn er niet, maar de landbouwers ondervinden veel schade. Een belangrijke rol is weggelegd voor het Waterschap Goeree-Overflakkee. In december 1993 gaan flakkeese brandweerlieden naar het Limburgse Arcen en omgeving om daar te helpen bij de overstromingen van de buiten de oevers getreden Maas. Terwijl zij daar water aan het wegpompen zijn, krijgt Goeree-Overflakkee zelf te maken met wateroverlast. Geen hoogwatertoestanden als in

Geen hoogwatertoestanden als in Limburg, maar als het donderdag 30 december maar blijft hozen - 55 millimeter die middag en avond - moeten bij het Oude-Tongse gemaal De Haas van Dorsser maatregelen worden genomen om de pompkelder droog te houden. Een ploeg medewerkers van het waterschap legt daartoe zandzakken op het kroosbordes. Het is preventief en het gaat net goed. De pompen kunnen ongehinderd hun werk doen.

Het blijft niet bij die ene plensbui. Eilanden Nieuws van 7 januari 1994 kopt "Ook 't flakkeese land is kleddernat". De decembermaand van 1993 is er veel neerslag gevallen. De gezamenlijke gemalen hebben een bemalingcapaciteit van 14 mm per 24 uur. Na de bui van 30 december hebben ze constant op volle kracht gedraaid. Probleem is echter dat de grond nauwelijks meer een bergend vermogen heeft, omdat ze door de eerder gevallen regens al verzadigd is. Hierdoor loopt het die donderdag gevallen hoeveelheid water rechtstreeks naar de watergangen, die al vol staan. Het peil in de watergangen stijgt dan ook 50 tot 70 cm boven het normale winterpeil. Het duurt enkele dagen tot de normale peiUioogte weer is bereikt. Een zo nat en daardoor uniek jaar is sinds begin jaren zeventig niet meer voorgekomen. Noodweer boven Ooltgensplaat Een ongekende regenval, gepaard

Een ongekende regenval, gepaard gaande met onweer, zware windstoten en hagel teistert woensdagavond 26 juli 1995 even half tien Ooltgensplaat en gedeeltelijk de omgeving. In een halfuur tijd valt er tussen 55 en 65 mm water, er wordt zelfs gesproken van 70 mm. In enkele straten staat meer dan een halve meter water en stroomt huizen, winkels en gebouwen binnen. Ook door kielgoten en beperkte afvoer van daken komt het water in de huizen en gebouwen en richt aanzienlijke schade aan. De vloedlijn is, als het water is gezakt, in de Kerksingel te zien op het talud naast de begraafplaats. Aan de daar achtergebleven bladeren van de bomen etc. kan de hoogste stand worden waargenomen. Dat de bui zeer plaatselijk is, blijkt wel uit de waarnemingen van de omgeving. Achthuizen en Den Bommel krijgen slechts enkele millimeters water, de Galathesedijk 15-17 mm en de Oudedijk ongeveer 40 mm. De boomgaarden aan de Galathesedijk van de familie Van Oorschot blijven buiten de schade, er valt daar maar 5 mm water en geen hagel.

Goeree-Overflakkee lijkt weer een verdronken land

Zondagmiddag 13 september 1998 veroorzaakt een noordwesterstorm en extreme regenval voor veel overlast. Niet alleen stormschade, maar vooral in de polders zijn de gevolgen niet te overzien. De doorweekte landerijen met de verdronken landbouwgewassen geven een trieste indruk. Reeds om drie uur die middag zendt de weg- en waterbeheerder, het Waterschap Goeree-Overflakkee, buitenploegen uit om een veelheid van afgewaaide takken te bergen.

Met de regen is het tot dan toe nog losgelopen, maar die zou niet lang op zich laten wachten en in alle hevigheid losbarsten. Twaalf uur later, om drie uur 's nachts, wordt door het waterschap het calamiteitenplan in werking werd gesteld. "Nog maar kort geleden grensde de kwaliteit van het flakkeese landbouw

kwaliteit van het flakkeese landbouwgebied haast aan volmaaktheid. Alles keurig herverkaveld en tot en met de waterhuishouding op orde, zó werd op 29 mei van dit jaar de ruilverkaveling opgeleverd. Het oogstseizoen 1998 leek te zullen slagen, maar zondag 13 september is de regen gekomen. Die heeft met 144 mm in één etmaal vooral de midden-flakkeese akkers in natte sawa's veranderd, ze soms helemaal onder gezet, velden vol aardappels en uien, bijna gereed om te worden geoogst maar nu verdronken en waardeloos geworden." Als er in één etmaal is zo'n hoeveelheid neerslag valt kunnen rioleringen en watergangen het water niet aan en lopen over. De gemalen van het waterschap draaien op volle toeren, maar met een nauwelijks zichtbaar resultaat. Die zijn berekend om per etmaal van

Die zijn berekend om per etmaal van elke vierkante meter 14 liter (= 14 mm neerslag) te kunnen verpompen van binnen de polder naar het Haringvliet, het Zoommeer of het Grevelingenmeer. Er is echter in één keer het tienvoudige gevallen van wat de gemalen per dagen kunnen afvoeren. Om alles weg te werken moeten de gemalen tien volledige dagen (en nachten) werken om dit water weg te pompen. Tal van noodpompen van groot tot klein afkomstig van de brandweer en andere leveranciers uit heel het land worden ingezet op de meest urgente plaatsen. Het gemaal De Haas van Dorsser, dat de diepste polders van Flakkee bemaalt, krijgt hulp van een viertal noodpompen waardoor de hoeveelheid water die daar kan worden uitgeslagen met 60 procent wordt verhoogd tot 23 mm per dag. Op de Spuisluis bij Stellendam komen elf pompen te staan met een gezamenlijke capaciteit van 150.000 liter per minuut. Zij helpen bij het lozen van water uit het Zuiderdiep op de Noordzee. Voorts wordt bij vrijwel alle grotere gemalen wel een noodpomp opgesteld. Van de brand- weer staan er onder andere pompen bij Sluishaven, Oude-Tonge, Battenoord en een drietal bij Herkingen. Ook binnen de bebouwde kommen worden vele brandweerpompen ingezet om ondergelopen straten en rioleringen weer droog te krijgen. De brandweerploegen doen hun best met het leegpompen van vele kelders, waarvan er nadien weer veel volgelopen door de hoge stand van het grondwater.

Niemand, ook de ouderen, heeft het ooit zó'dramatisch meegemaakt. Nooit eerder is er in korte tijd zon overvloed aan hemelwater neergekomen en nooit eerder wordt zoveel pompcapaciteit gemobiliseerd. Het waterschap zet alle zeUen bij om het waterniveau snel omlaag te krijgen. Aardappels en uien overleven in het water slechts twee etmalen, een kritische grens, maar hoe ook wordt gepompt, met gemalen, noodvoorzieningen en soms particuliere middelen, het water zakt nauwelijks. Goeree-Overflakkee telt circa 3500 ha aardappelen waarvan een aanzienlijk deel kan worden afgeschreven. De schade aan aardappelen, grove tuinbouwgewassen, uien en waarschijnlijk ook aan suikerbieten waarin het suikergehalte sterk terugloopt, wordt op minstens 60 miljoen gulden becijferd.

In Eilanden-Nieuws van 25 september 1998 plaatst de gemeente Middelharnis de volgende advertentie:

Hulpaanbod wateroverlast Afgezien de momenteel nog niet in

Afgezien de momenteel nog niet in te schatten schade aan gewassen is de schade aan en rond de woningen in onze gemeente in het algemeen beperkt gebleven tot ondergelopen kelders en kruipruimten. Gegeven het peil van het grondwater was het tot voor kort vrij zinloos om kelders leeg te pompen. Immers, het water kwam binnen de kortste keren terug. Deze situatie is gelukkig ten goede gekeerd Het college van burgemeesters en wehouders heeft besloten om inwoners die te kampen hebben met overlast {kelders en kruipruimten) behulpzaam te zijn bij het lozen van het y>'ateT. De brandweereenheden zul hierwor worden ingezet. U kunt zich telefonisch aanmelden, echter uitsluitend onder telefoonnummer 475555 (gemeentehuis).

Diezelfde 25e komen dedupeerde agrariërs samen in 'De Schakel' te Dirksland. Er is dan nog geen concrete informatie over een schaderegeling. Het waterschap heeft met een topcapaciteit van 2.000 m3 per niinuut het water weten af te voeren, in zeven dagen terwijl er rekeningen IS gehouden op tien dagen. Dijkgraaf Goekoop spreekt een woord van dank aan alle flakkeese betrokkenen en hen die van elders hulp hebben vedeend, elf pompen van Smit-tak, de regionale brandweer en anderen, voor hun inzet "de saamhorigheid jvas groot gebleken". Het is een histonsche avond waarop geen verbijten klinken, want ieder heeft het optimale gedaan om het onheil af te benden maar de natuur is de mens te sterk geweest

Vooraf aan de verenigde vergadering van het waterschap in september 1998 biedt een groep mwoners uit i>tad aan 't Haringvhet een petitie met ruim 700 handtekeningen aan Zij wiUen het buiten gebruik gestelde gemaal aan de Engeltjeskreek weer in functie hebben om bij calamiteiten operationeel te kunnen zijn. De petitie wordt door dijkgraaf Goekoop in ontvangst genomen. In zijn openingswoord blikt de dijkgraaf terug op de extreme regenval, zoals die - statistische gezien - maar eenmaal in de 130 jaar voorkomt. Het peil is in het hele gebied weer gezakt (de bemalingcapaciteit is met 40 procent toegenomen) maar niet is kunnen voorkomen, dat er 'ernstige gevolgen' voor landbouwers en bewoners zijn aangericht. Zelf lijdt het waterschap een schade tussen de 9 en 10 miljoen gulden. Met bijzonder veel waardering spreekt dijkgraaf Goekoop over de wijze waarop het flakkeese volk zich heeft opgesteld, eensgezind, veerkrachtig en gemotiveerd waar mogelijk mee te helpen. Veel dank is er ook voor de brandweer ploegen, de vele vrijwiUigers en de waterschapsmedewerkers die allen gezamenlijk een enorme inzet hebben gepleegd. Het waterschap heeft richting alle getroffen ingelanden het gebaar gemaakt de verzending van de aanslagen - die rond deze tijd op de post zouden gaan - twee maanden op te schorten. "Het leek het waterschap onkies jegens de vele gedupeerden hen nu met de aanslag te confronteren." Met dit artikel wil ik de serie over het weer de afgelopen eeuw afsluiten. Er is nog veel meer te vertellen en er zijn ook meer interessante foto's, maar helemaal volledig zijn is onmogelijk. Ik heb getracht in deze serie de meest memorabele weermomenten te schetsen. Samen met de begin vorig jaar verschenen serie over de winters is een aardig 'weerbericht' van de twintigste eeuw verschenen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen