De eerste Flakkeese supermarkt stond in Den Bommel

De start in Den Bommel was van een ander kaliber. Begin 1961 openden Han en Joke van Dijk hun bakkerij aan de Molendijk 77. Ze hadden de zaak overgenomen van bakker Van den Nieuwendijk. Twaalf vierkante meter, groter was de winkel niet. Han van Dijk is net als zijn vrouw afkomstig uit Dirksland. Sommelsdijk eigenlijk, want het buurtje Kralingen viel niet onder de toenmalige gemeente Dirksland maar behoorde bij de gemeente Sommelsdijk. Van Dijk was opgeleid als bakker. In korte tijd ontwikkelde hij zich van halfwas en gezel tot patroon brood en banket. Hij kon aan de slag bij bakker Ten Hove in Dirksland. Daarna werkte hij ook nog bij Breure, eveneens in Dirksland, en Akershoek, in Ouddorp, waar hij kerststollen en paasbroden leerde bakken. In de tussentijd gaf hij ook nog les aan aankomende bakkers op de Tech in Middelharnis. Op 21-jarige leeftijd vond Van Dijk dat het tijd was voor een eigen zaak. In Den Bommel, waar in totaal drie bakkers hun waren aan de man brachten. “We verkochten wit en bruin brood, en een iets donkerder soort. Verder een paar luxe soorten op zaterdag, en daar hield het mee op. Daarnaast hadden we banket. Ik bakte en bezorgde, en mijn vrouw deed de winkel”, vertelt Van Dijk. “Zij ging algauw ook al wat levensmiddelen verkopen. Het was hard werken, want we wilden zo snel mogelijk van onze schuld af. Twee nachten achterelkaar doorwerken, dat was heel normaal. In vier jaar tijd hadden we de schuld afgelost.” Koude bakker In 1964 kwam er een levensmiddelenzaak aan de Voorstraat te koop: de winkel van mevrouw Van Dijk. Han van Dijk (geen familie) nam de zaak over. Brood bleef hij naast de kruidenierswaren wel verkopen, maar het bakken stopte. “We werden een koude bakker. Wim van den Berge in Oude-Tonge bakte brood en banket voor ons. Dat deed hij voor meer winkeliers. Zo is de broodfabriek van Van den Berge ontstaan.” De eerste jaren was er in de winkel van Han en Joke van Dijk nog geen sprake van zelfbediening. “Supermarkten bestonden nog niet. Alles ging over de toonbank: een pakje stroop, een kilo suiker… Groente en vlees verkochten we niet. Daarvoor ging je naar de groenteboer en de slager.” Maar in 1968 veranderde alles. De levensmiddelenwinkel maakte plaats voor iets nieuws: een supermarkt. Van Dijk had het buurpand kunnen kopen en samengevoegd met zijn winkel, zodat een winkeloppervlak ontstond van 230 vierkante meter. Op de gevel stond Supermarkt Van Dijk. “We waren de eerste op het eiland. Supermarkten had je in Amerika, ik had erover gelezen en zag dat het een trend zou worden. Het was een grote verandering. ‘Daar staan de wagentjes, ga je gang, pak zelf wat je nodig hebt, weeg zelf je groente af, en reken af bij de kassa.’ Het publiek was snel gewend. Er kwamen ook mensen uit andere dorpen naar onze supermarkt. Het was een echte regiowinkel. Vanuit de jachthaven kwamen ook veel mensen om boodschappen te doen.” Sieraad De opening van de supermarkt was een grote happening. De Voorstraat stond vol mensen, inclusief ‘de muziek’. Burgemeester Van der Harst was de eerste klant. Den Bommel was trots en kranten schreven over “een sieraad aan de Voorstraat”. De zaken gingen voorspoedig. Zo voorspoedig dat Han en Joke van Dijk in 1974 een tweede supermarkt openden, in Middelharnis-Zuid. Han ging deze nieuwe winkel runnen, terwijl Joke de zaak in Den Bommel onder haar hoede hield. Na een kleine tien jaar - waarin de nieuwe winkel ook nog een keer flinke rookschade opliep als gevolg van een brand - zetten ze een punt achter de zaak in Middelharnis. Dat had te maken met persoonlijke omstandigheden, die zoveel tijd en energie opslokten dat het in de lucht houden van twee supermarkten te zwaar was. De supermarkt in Middelharnis ging over in andere handen, eerst die van Golff en later die van Agrimarkt. Tegenwoordig is op deze locatie een Action gevestigd. Sociaal aspect In Den Bommel ging Supermarkt Van Dijk door. Later als Meermarkt Van Dijk en, na een verbouwing begin jaren negentig, met een winkeloppervlak van 400 vierkante meter. De zaak liep goed. Toen Han en Joke van Dijk begin 2000 bekendmaakten ermee te stoppen, sloeg dat in als een bom. “Er viel een sociaal aspect weg in Den Bommel. Het was ook een moeilijke beslissing: wat doe je het dorp aan, wat heeft het voor consequenties voor andere winkeliers? Het loopje naar de Voorstraat zou immers verdwijnen. Toch zijn we gestopt. We hadden veertig jaar hard gewerkt, we waren op een leeftijd gekomen dat we er een punt achter konden zetten, we waren allebei nog gezond en we konden het ons financieel veroorloven”, zegt Han van Dijk. “Maar het is veel gemakkelijker om te beginnen dan om te sluiten. Zo’n winkel heeft een sociale functie.” Veel klanten vonden het erg. Er was ook veel dankbaarheid. De huiskamer van Han en Joke van Dijk stond vol bloemstukken toen de sluiting op 11 februari 2000 een feit was. Nu, bijna vijftien jaar later, is de middenstand in Den Bommel verder uitgedund. Wel is er eind vorig jaar een bakker van start gegaan. Dat er verder nauwelijks een winkel te bekennen is, is volgens Han van Dijk - die ook in de politiek actief was én in het Bommelse verenigingsleven - het gevolg van het beleid dat de gemeente en de woningbouwvereniging de laatste decennia voerden. In dat beleid was geen ruimte voor de bouw van zes tot acht betaalbare woningen per jaar. “Dan komen er elk jaar zes tot acht gezinnen bij. Dan houd je de school, de verenigingen, de winkels en het sociale leven in stand. Doe je dat niet, dan zet je de boel stil. Dat is gebeurd.”

In de rubriek Gedane Zaken blikt Eilanden-Nieuws terug op winkels en andere zaken die uit het straatbeeld op Goeree-Overflakkee zijn verdwenen. Suggesties zijn welkom bij de redactie, tel. 0187 471022, e-mail redactie@eilandennieuws.nl.

Voorstraat: winkelstraat

In de jaren dat Han en Joke van Dijk hun levensmiddelenwinkel en supermarkt hadden - van 1964 tot 2000 - was de Voorstraat in Den Bommel een echte winkelstraat. Behalve hun zaak zaten er bijvoorbeeld een kapper, een groenteboer, nog een levensmiddelenwinkeltje, een textielzaak, een bank en een slager. Een café en een patatzaak waren in de buurt. De enige winkels die er nu nog zijn: interieurzaak Meinster, die destijds onder meer huishoudelijke artikelen en speelgoed verkocht, en kapsalon Bakelaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen