Wie omkijkt – een stem en gezicht aan vluchtelingen wereldwijd

Alleen Lydia en Luca overleven de aanslag. Ze vluchten voor hun leven en ondernemen de gevaarlijke reis vanuit Mexico naar ‘El norte’, de Verenigde Staten. Lydia doet alles wat in haar vermogen ligt om het leven van haar zoontje te redden. Wie kunnen ze onderweg vertrouwen? Moeder en zoon mengen zich, om onzichtbaar te blijven, in de grote stroom vluchtelingen die richting de grens met de Verenigde Staten trekt. Ze verplaatsen zich met talloze andere migranten op het dak van ‘La Bestia’, een beruchte goederentrein. Deze manier van reizen vraagt veel slachtoffers.

Woestijntocht

Opgejaagd door Javier en zijn bendeleden en de politie die fanatiek jaagt op migranten, is hun vlucht een zeer risicovolle onderneming. Onderweg ontmoeten ze de vluchtende tieners Rebecca en Soledad. Ook de tienjarige Beto, hij woonde op een vuilnisbelt en werd onlangs wees, sluit zich bij hen aan. Na een reis van duizenden kilometers, deels lopend en deels te voet afgelegd, komen ze bij de grens. Hier worden ze voor veel geld, tijdens een dagenlange gevaarlijke woestijntocht, door een gids illegaal in de Verenigde Staten gebracht. Dit boek geeft een rauw en onthutsend kijkje in de wereld van vluchtelingen. De omstandigheden zijn aangrijpend en heftig. De beschrijvingen van geweld en ontberingen zijn onontkoombaar voor wie meer wil weten over de omstandigheden waarin deze mensen moeten vluchten voor hun leen. Dit gegeven kan tegelijkertijd ook een persoonlijke afweging vormen om, vanwege deze reden, ervan af te zien dit boek te lezen. Het doel van de schrijfster is, zoals ze aangeeft in het nawoord, om door het verhaal van Lydia en Luca te vertellen aan alle naamloze vrouwen, mannen en kinderen op de vlucht een gezicht geven.

‘Deze mensen zijn mensen’

Vanuit het wisselend perspectief van de vroegwijze Luca en zijn moeder Lydia reis je vele duizenden kilometers met hen mee. Via flashbacks wordt uitgelegd waarom Javier en zijn drugskartel zo fanatiek op Lydia jagen. Duidelijk wordt wat moederliefde inhoudt, evenals de onverwoestbare hoop op een betere toekomst. Te midden van de ontberingen zijn er de lichtpuntjes van mensen die ze onderweg ontmoeten. Zoals priesters en nonnen die veilige opvanglocaties creëren waar vluchtelingen een nacht op adem kunnen komen. Of de man die flessen water langs de weg zet voor vluchtelingen en de vrouw die hen verbergt in haar schuur. Wereldwijd stierf er in 2017, het jaar waarin de schrijfster de eerste versie van haar boek afrondde, elke anderhalf uur een migrant. De schrijfster geeft, naast deze schokkende cijfers, nog een aantal redenen voor de totstandkoming van dit boek. Zo is ze zelf getrouwd met een migrant. Daarnaast is ze door een traumatische ervaring uit haar jeugd geïnteresseerd in het leven van mensen die zwaar te lijden hebben, zoals Lydia en Soledad, en de manier waarop zij een groot trauma overwinnen. En als laatste schrijft Cummins: “Ik hoop dat mijn lezers in het vervolg anders over migranten zullen denken. Dat ze, als ze migranten op het nieuws zien, zich in elk geval deze zin zullen herinneren: ‘Deze mensen zijn mensen.’ (p. 468). De schrijfster deed jarenlang research naar de omstandigheden van migranten en reisde door beide grensgebieden voor haar onderzoek.

Kijk niet om

Jeanine Cummins 2020, uitgeverij Mozaiek 474 blz., € 23,99

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen