Leen Roetman: 'Ik ga toch liever naar een winkel, dan dat ik bestel op internet'

Leen Roetman (1942) uit Middelharnis kan er over meepraten. Wie kent hem niet? Op straat wordt hij nog vaak aangesproken met ‘Hé, Ter Meu-le!’. Jaren werkte hij als chauffeur-besteller voor Ter Meulen Post, de postordertak van het Rotterdamse warenhuis Ter Meulen. Zijn gebied bestreek Goeree- Overflakkee en Schouwen-Duiveland. “Ik werkte eerst bij De Gruyter. Ik ging de deuren langs om de bestellingen op te nemen. De Gruyter, bekend van de kruidenierswaren, was toen populair hoor, in de jaren 50 en 60. Ze gaven altijd 10% korting bij inlevering van de kassabonnen en dat wilden de mensen wel. De verdiensten voor het personeel waren alleen niet zo best. Ik zag in het najaar van 1965 een advertentie in de krant van Ter Meulen en daar ben ik toen achteraan gegaan. Er kwamen 190 personen op, hoorde ik achteraf. Ik ben het toen geworden.” Leen ging aan de slag als postbesteller-chauffeur. Er kwam een depot aan de Achterweg, waar vrachtwagens van Ter Meulen dagelijks de bestelde pakketten kwamen afleveren. “Ik had in dat pakhuis allemaal stellingen en daar zette ik alle pakketten voor de diverse plaatsen bij elkaar. Elke week deed ik dezelfde ronde met mijn busje. Op dinsdag bijvoorbeeld naar Zierikzee, op maandag ging ik naar Ouddorp en Stellendam. En als er dan de dag, nadat ik in Zierikzee geweest was, pakketten voor Zierikzee kwamen? Nou, dan moesten ze een week wachten. Zo ging dat. Maar dat vond iedereen heel gewoon. Dat het normaal is, dat je iets bestelt en de volgende dag in huis hebt, was toen nog niet.”

Schulden

De populariteit van postorderbestellingen moet niet worden onderschat. Leen vervolgt: “Ter Meulen had echt alles: van ondergoed tot huishoudelijke apparaten, dweilen, jurkjes, speelgoed, alles! Bedenk het en ze hadden het. Elke week kwam er een boekje, waar alles in stond. De tijden waren heel anders en het winkelaanbod ook. Dat was veel en veel beperkter dan tegenwoordig. Je kon niet overal alles kopen zoals nu. De Hema’s en de Blokkers waren hier nog niet. Als je dan bijvoorbeeld emmers nodig had, dan was het best lastig die te vinden. Dat je bij Ter Meulen Post uit een boekje kon bestellen, dat was een uitkomst! Elke maand kwam er een nieuwe catalogus.” Ter Meulen hanteerde wel het ‘boter-bij-de-visprincipe’. Je kreeg je pakje en rekende meteen bij de chauffeur af. Retouren werden ook bij hem weer ingeleverd en je kreeg meteen je geld terug. “Je hoort tegenwoordig nog wel eens, dat mensen in de problemen komen bij postorderbedrijven, omdat ze zoveel op bestelling hebben gekocht. Dit systeem werkte prima. Het was beter geweest, denk ik, als dat zo gebleven was. Dan waren er veel minder mensen in de schulden gekomen”, vindt Leen. Deze manier van werken had wel tot gevolg, dat hij altijd met grote pakken geld over straat liep. Zonder met zijn ogen te knipperen: “Dat liep gemakkelijk op tot dertigduizend gulden per dag. Elke dag ging ik storten bij de bank. Maar ik moest natuurlijk wel altijd wat geld achterhouden, omdat ik ook mensen moest terugbetalen, als ze producten teruggaven.”

Koffieadresjes

Leen had een pakhuis op de Achterweg, eerst in Middelharnis, later op de Achterweg in Sommelsdijk. Als er producten weer terug moesten, kwam hij ze ophalen. Maar mensen wisten hem daar ook thuis voor te vinden, als ze pakjes retour wilden geven. “Ik deed er nooit zo moeilijk over, maar mijn vrouw vond het niet altijd leuk, dat ze aan de deur kwamen. De tijden waren heel anders. Door mijn vaste routes wisten ze precies welke dag ik in welke plaats zou zijn. Was je niet thuis, dan gaf je dat aan de buren door en dan hielden die dat in de gaten. Ze betaalden ook voor elkaar, als het zo uitkwam. Dat zou tegenwoordig toch niemand meer zomaar doen?” Leen kijkt met veel plezier terug. “Ik was eigenlijk eigen baas. Zolang ik maar bezorgde en er geen klachten binnenkwamen op kantoor in Rotterdam, vonden ze het bij Ter Meulen al snel goed. Ik kon mijn eigen tijd indelen.”

Teveel

Tegenwoordig hebben de bezorgers van DHL of Post NL, maar zeer kort de tijd per bestelling. Het verkeer is nu ook veel drukker. Leen had nooit files of oponthoud. “Als het me door een klant werd gevraagd, kon ik ook gewoon een kopje koffie drinken tussendoor. Ik had zelfs zo mijn vaste koffieadresjes. Je maakte een praatje hier en daar. Het was heel leuk werk. Er waren vertegenwoordigers op de weg van Nipius, Fabert of Van Wezel, die kwam je dan tussen de middag vaak ergens tegen, als je een kom soep ging kopen. Gezellig was dat. Je kende elkaar allemaal natuurlijk.” Het werd wel drukker en drukker. “Ik kreeg steeds meer pakketjes. Toen ik startte bij Ter Meulen waren er zeven chauffeurs in dienst, toen ik wegging, waren er wel 170. Mijn gebied is op een gegeven moment ook kleiner geworden. Het was gewoon teveel geworden. Schouwen en Goes gingen eraf. Daar kwam een aparte chauffeur voor. Ik deed vanaf toen alleen nog het eiland. Het verdiende goed. Ik kreeg veel fooi. Ik was niet zo blij, dat mensen betaalcheques gingen gebruiken. Laat maar zitten, gaat niet op bij een cheque.”

Retourneren

Ter Meulen Post had een groot filiaal in de Spaanse Polder in Rotterdam, niet te verwarren met het warenhuis op het Binnenwegplein. In 1977 had Ter Meulen Post 70.000 klanten en werkten er 2600 mensen. De pakketten werden er ingepakt en de rekeningen opgemaakt. Computers waren er nog niet, wel ponskaarten. Leen moest van al zijn inkomsten en uitgaven ook een administratie bijhouden. “Soms probeerden mensen wel eens iets te retourneren, wat al gedragen was, of wat niet bij Ter Meulen was gekocht. Ik heb het zelfs wel eens meegemaakt, dat een vrouw na het opruimen van het huis van haar overleden moeder, allemaal Ter Meulen producten had gevonden en die terugstuurde, omdat ze ze zelf niet kon gebruiken. Ze probeerde het daarna nog eens onder een andere naam, maar dat kwam uit.” Leen had ook geregeld discussies. “Dan was er een aanbieding van vier zemen voor bijvoorbeeld acht gulden. En dan wilden ze er drie teruggeven. ‘Wat moet ik nu met vier zemen lappen?’ zeiden ze dan. Maar ja, zo werkt het natuurlijk niet. De prijs was alleen bij afname van vier stuks.” Leen hield ervan om altijd bezig te zijn. Naast zijn werk bij Ter Meulen werkte hij ook bij café-restaurant Hotel Bellevue op de dijk.

“Ik hielp er als er feesten en partijen waren. Dat stopte, toen de zaak werd overgenomen. Ik ben toen bij de voetbalvereniging MSV Flakkee de kantine gaan doen. Tweeëntwintig jaar deed ik dat, ook de inkoop enzo. Nu niet meer, alleen bij de trainingsavonden sta ik nog achter de bar.

Online

Leen had het enorm naar zijn zin bij Ter Meulen, maar hij moest stoppen. In 1993 ging het bedrijf failliet. Eerdere reorganisaties hadden niet mogen baten om de verliezen terug te dringen. Delen gingen over naar het Duitse Klingel. “Alle chauffeurs zijn toen overgenomen door Van Gend & Loos. Wie op leeftijd was, kon met vervroegd pensioen. Ik was daar toen nog te jong voor. Er was een sociaal plan. Ter Meulen heeft niemand in de steek gelaten. Voor mij moest erdoor van Gend & Loos een baan op het eiland gevonden worden. Ze hebben me verschillende voorstellen gedaan. Een daarvan was op een geldtransportwagen.” Hoewel hij dagelijks met duizenden guldens over straat ging, voelde hij daar niets voor. “Op een geldwagen vond ik veel te gevaarlijk. Ik had helemaal geen zin om op me te laten schieten! Ik moest nog een paar jaar tot mijn pensioen en die heb ik uiteindelijk volgemaakt bij Expressgoed, maar ik was geen eigen baas meer.” Online bestellen is vandaag de dag iets heel normaals geworden, toch maakt hij er zelf niet vaak gebruik van. “Ik ga toch liever naar de winkel, dan dat ik bestel op internet. Laatst was er een paar schoenen in de aanbieding. Die wilde ik wel. Maar toen ik op de dijk in die schoenenwinkel kwam, hadden ze ze niet. Ze konden ze wel online voor mij bestellen op hun eigen website. Dat is dan wel weer mooi. Ik kreeg ze de volgende dag thuis, mét de korting!”

Voor de serie Oud & Wijs bezoekt Pauline Hof senioren, die met hun ervaring van toen hun licht laten schijnen op zaken van nu. In deze zevenenvijftigste aflevering: Leen Roetman uit Middelharnis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen