Achthuizen werd katholiek voor fl. 29.405,49 (en een halve cent)

De kerk in Achthuizen ontstond nadat Noord-Brabantse arbeiders naar het gebied kwamen om de Galathese polder aan te leggen. De arbeiders in de verschillende ‘blokjes’ huizen (meer dan de oorspronkelijke acht huizen) waaruit het latere dorp bestond, moesten aanvankelijk naar Oude-Tonge lopen als zij op zondag naar de kerk wilden. Als negentiendeeeuwse Brabanders waren ze Rooms-Katholiek en in Oude-Tonge stond een kerk van hun richting.

Uiteindelijk werd besloten dat Oostflakkee een eigen kerk nodig had, waartoe door de aartsbisschop in een brief uit 1841 de oproep werd gedaan. Vier katholieke boeren spanden zich als ware lobbyisten in om deze kerk naar Achthuizen te krijgen. Zij kwamen van elders en zagen dat er dringend behoefte was aan een religieuze gemeenschap die het dorpsleven richting kon geven. Het betrof de heren J. Jacobs, P. Jacobs, J. van Bavel en P. Kamoen.

In 1845 werd het project voor de bouw van de kerk aangenomen voor de somma van 29.405,49 gulden en een halve cent. Dit bedrag werd door de eerste pastoor Henricus van Luenen bij elkaar gebracht, waardoor de bouw kon plaatsvinden.

Waterstaatskerk

In 1847 werd de kerk naar Rooms geloof ingewijd. Sindsdien is er aan de gevel van het gebouw niet heel veel gewijzigd. Wel werden aan de zijkant twee symmetrisch gebouwde dwarsbeuken (waardoor de kerk een kruisvorm kreeg) gebouwd. Ook vonden er nog wat kleinere wijzigingen plaats. Zo was er bijvoorbeeld een kapel achter het schip, die inmiddels is getransformeerd tot gemeenschapsruimte. Het gebouw is een waterstaatskerk, wat zoveel betekent dat deze is gebouwd onder toezicht van Rijkwaterstaat-ingenieurs en het Ministerie van Zaken der Rooms-Katholieke Eredienst. Het gebouw werd ontworpen door de architect Rodenburg. Vlak tegen de kerk aan werd in 1916 de pastorie in gebruik genomen, naar ontwerp van architect Kropholler.

Uiterlijk wijkt de kerk in weinig af van een gemiddelde hervormde dorpskerk uit dezelfde periode. In het interieur is dat anders. Wat bij binnenkomst meteen opvalt, is de geur van wierook. Dit wordt tegenwoordig weinig meer gebruikt, maar de specifieke en doordringende geur is gedurende vele decennia in het gebouw getrokken. De kerk heeft een imponerend altaar, waar onder andere twee rijk bewerkte zonnemonstransen bij horen. Deze worden bij speciale diensten nog steeds gebruikt om de hostie in te plaatsen en te tonen aan de gemeente.

Achtsprong

Om het rijke Roomse leven echt van de grond te krijgen, werd in 1866 het klooster van de zusters Franciscanessen van St. Lucia in gebruik genomen. Zij gaven onder andere les op de lagere school. In het klooster was ook een kostschool voor kinderen die uit andere dorpen kwamen, zoals Battenoord. Na de Tweede Wereldoorlog vertrokken de zusters, waarbij hun plaats werd ingenomen door broeders van de orde van De La Salle uit Baarle-Nassau. Ook zij vertrokken alweer na vijf jaar. Het klooster bestond uit een rijtje huizen vlakbij de kerk, waarvan er nu nog een over is. Dat neemt niet weg dat tot op de dag van vandaag een geestelijke is betrokken bij het vormgeven van het onderwijs op de nog steeds bestaande RKBS De Achtsprong.

De Rooms-Katholieke ‘infrastructuur’ van Achthuizen is dus niet meer wat het vroeger was, maar is niettemin nog zeer actief. Sinds enige jaren is Achthuizen geen zelfstandige parochie meer, maar onderdeel van de parochie De Heilige Familie. Deze omvat niet alleen Goeree-Overflakkee, maar ook de Hoeksche Waard.

De wekelijkse viering op zaterdagavond (op zondag zijn er vieringen in andere parochiekerken in de omgeving waarmee intensieve samenwerking bestaat) trekt ongeveer 50 belangstellenden. "Dat zijn veel ouderen, maar ook jongere mensen," zegt Jeanne Buijs, lid van de locatieraad. "Nog steeds worden er met enige regelmaat nieuwe parochianen gedoopt." De vraag of men het 200-jarig bestaan naar menselijke verwachting zal kunnen vieren, wordt dan ook bevestigend beantwoord. "Wel loopt het aantal actieve katholieken ook hier nog steeds enigszins terug," geeft Lony de Jonge (eveneens lid van de locatieraad) aan. “We hebben erg veel actieve en enthousiaste vrijwilligers,” zegt Corinda Jacobs, lid van de locatieraad. “Alles wat je nodig hebt om een kerkelijke gemeenschap georganiseerd te krijgen, is er nog.”

Jubileum

Inmiddels heeft men al enkele keren meegedaan met de Open Monumentendag. “Dit jubileumjaar maken we er iets speciaals van,” zegt Buijs. Op 10 september vinden in de kerk de hele dag doorlopend activiteiten plaats. Vanaf half twee in de middag brengt het kerkkoor onder begeleiding van Annemarie Huizer verschillende liederen ten gehore. Daarnaast worden onder andere bijzondere stukken uit de collectie van de kerk geëxposeerd en wordt een film gepresenteerd van filmmaker Tim Jochems uit Oude-Tonge. Hij interviewde Theo Jacobs, een parochielid dat nog heel veel over de geschiedenis van de kerk uit eigen herinnering en ervaring weet. ’s Avonds is er een feestelijke avond met een hapje en een drankje. Naast de activiteiten op Open Monumentendag, wil men op 9 december van dit jaar een viering houden ter herdenking van het jubileum.

“We zijn nog op zoek naar de trouwfoto’s van mensen die in deze kerk getrouwd zijn. Deze zijn we aan het verzamelen en ze zullen ook een plaats krijgen bij de expositie,” geeft Jeanne Buijs aan. Trouwfoto’s mogen gestuurd worden naar jeannebuijs@beeldbuijs.nl of tijdens de vieringen worden meegenomen en overhandigd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen