Het werk van Hans Klepper

Het Kenniscentrum Zandwallen bezingt op vele manieren de schoonheid van het zandwallengebied. De site van de NLGO, de folder die huis aan huis is verspreid, rondleidingen over en rond de Kleistee of het hele zandwallengebied, vele gesprekken met de gemeente, deze serie artikelen in Eilanden-Nieuws: we zijn er maar druk mee.

Op al die plaatsen vertellen we hetzelfde verhaal. Vanaf de middeleeuwen groeven de boeren lage walletjes om hun akkers, schurvelingen, om de wind buiten en het vee binnen te houden. Vanaf 1850 tot aan de watersnoodramp van 1953 zijn veel akkers uitgemijnd. De bovenste zandlaag werd afgegraven en het vrijkomende zand werd vaak bovenop de schurvelingen gestort. Zo ontstonden de zandwallen. Omdat de wallen vaak aan drie kanten de percelen omringden, kwamen er vanaf de open kant fraaie doorkijkjes het omsloten land in, de kamers. Zandwallen en kamers vormen samen het unieke zandwallenlandschap van de kop van Goeree.

Grote vraag is natuurlijk: waar halen we deze kennis vandaan? Hoe weten we dit allemaal zo zeker? Zoals met alles op het gebied van kennis: niets is zeker. Maar we hebben voorgangers die verrassend ver gekomen zijn. Eén man heeft baanbrekend werk verricht en wij willen hem hier in het zonnetje zetten.

Tijd om Hans Klepper te introduceren. Klepper was van 1986 tot en met 2012 namens de SGP lid van de gemeenteraad van Goedereede. Gedurende deze periode was hij ruim tien jaar wethouder. Juni 2012 nam hij als raadslid afscheid van de gemeente. Kort daarna overleed hij, 64 jaar oud.

Klepper, die zichzelf omschreef als ‘amateurarcheoloog’, heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de zandwallen, hier op Goeree maar ook in de rest van Europa. Zijn onderzoek heeft geresulteerd in het boekje ‘De haaygemeten op Goeree en het uitmijnen daarvan’. Dat boekje is ook een hoofdstuk geworden in het bekende werk ‘Van Westvoorne tot St. Adolfsland – historische verkenningen op Goeree-Overflakkee'. Het is een uitgave van de Motte, de historische vereniging van Goeree-Overflakkee, en dateert uit 1979. Op de omslag staat de bekende schildering van Rien Poortvliet, ‘De boer aan het werk op zijn akker’.

Hans Klepper blijkt nog veel meer onderzocht te hebben dan hij in zijn boekje kwijt kon. En dat weten we zo goed omdat we van mevrouw Klepper het archief van haar man hebben mogen lenen. Hiervoor zijn wij haar zeer dankbaar. En al lezende val je van de ene verbazing in het andere.

Zandwallen komen niet alleen op Goeree voor. In 2006 had Eilanden-Nieuws de primeur van deze “ontdekking”. In een interview onthult Klepper dat hij zandwallen heeft aangetroffen in Portugal en Frankrijk. Ondertussen zijn we als Kenniscentrum ook bekend met deze zandwallen. In Frankrijk liggen ze tussen Cherbourg en Mont Saint-Michel, ter hoogte van het kanaaleiland Jersey. In Portugal zijn er zandwallen te vinden ten noorden en ten zuiden van Porto. In beide gevallen liggen de wallen vlak achter de eerste duinenrij, haaks op het strand. Er zijn foto's van gemaakt en bij sommige foto’s moet je heel goed kijken voordat je door hebt dat het niet in Ouddorp is. Uit het archief van Klepper weten we nu ook dat er zandwallen zijn in Duitsland, met name in Ostfriesland, rond Wittmund. Ze heten daar ‘Wallhecken’ en ze worden gekoesterd, compleet met toeristische folders en uitgezette fietsroutes.

Klepper heeft geprobeerd een internationaal vergelijkend onderzoek op poten te zetten. We vinden in zijn archief een aanvraag bij het ministerie van Buitenlandse Zaken naar samenwerking en het leggen van contacten in onder andere Portugal. Ook heeft hij bij diverse partijen geïnformeerd naar subsidiemogelijkheden.

Het is er nooit van gekomen, en daarom zijn wij als Kenniscentrum van plan om ook te proberen zo’n vergelijkend onderzoek van de grond te tillen. Hoe oud zijn die wallen in Duitsland, Frankrijk en Portugal? Waarom werden er in Frankrijk precies dezelfde gewassen geteeld als hier in Ouddorp? Was er contact tussen de makers in de verschillende landen of waren zandwallen een ‘uitvinding’ die gezien de omstandigheden onvermijdelijk was? Zoals altijd: wij komen hierop terug....

Dit is deel 3 van een serie korte artikelen over de zandwallen op Goeree-Overflakkee, geschreven door de mensen van Kenniscentrum Zandwallen, onderdeel van NLGO.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen