Gedoe rond Dirkslands klokkenspel begon al in 2022

Het begon al in 2022. Toen werd het luiden van de kerkklokken van Dirksland (en ook Melissant) aangepast na klachten over geluidsoverlast. Voor Dirksland gold dat de kerkklok ’s nachts tussen 23.00 en 7.00 uur zachter moest, voor Melissant werd besloten dat de klok om 8.00, 12.00 en 20.00 uur niet meer drie minuten luidt. En dat terwijl de gemeente in aanleg helemaal niet van plan was om het gelui te laten stoppen of zachter te zetten, "omdat we weten dat veel mensen dit ook waarderen".

Niet schadelijk

Maar de gemeente moest wel iets doen. Uit een geluidsmeting van milieudienst DCMR bleek namelijk dat 's nachts sprake was van een korte overtreding van 12 dB(A) op piekmomenten. Maximaal 60 dB is in de nachtelijke uren toegestaan, de meting kwam uit op 72 dB. En zelfs voor overdag is dit eigenlijk te hoog, dan is voor een kerkklok maximaal 70 dB toegestaan. Ter vergelijking: een wasmachine produceert tussen de 70 en 80 dB aan geluid bij het centrifugeren. Blijft je machine op dit piekmoment onder de 73 dB, dan heb je een 'stil' exemplaar. Centrifugeren duurt een stuk langer dan een gemiddeld deuntje van het carillon en is daarom schadelijker.

De marge waarover het bij het klokkengelui gaat, valt grotendeels binnen de categorie 'niet schadelijk'. Dat is pas het geval bij langdurige blootstelling boven de 80 dB.

De optie om het geluid zachter te zetten is destijds door de gemeente onderzocht en uiteindelijk ook gebeurd. "Er bleek elders in het land toen wel een optie te zijn om het geluid zachter te zetten, al was er niet veel ervaring mee", liet de gemeente twee jaar geleden weten. Die aanpassing is kort daarna uitgevoerd. De APV is in 2022 ook aangepast, zodat het verbod op geluidshinder niet automatisch geldt voor het luiden van kerkklokken. Deze uitzondering is echter alleen van toepassing voor de kleinere installaties.

Als er sprake is van een zogenoemde inrichting -en dat heeft te maken met grootte, aantal klokken en aanwezigheid carillons- dan vallen de kerkklokken onder de Wet Milieubeheer en moet er bij geluidsoverlast gehandhaafd worden. Voor zowel Dirksland als Melissant geldt dat er sprake is van een inrichting.

Normen

Om hoeveel klachten het in 2022 ging wilde de gemeente toen niet zeggen, maar het zullen er niet veel zijn geweest. De meest recente aanpassing in Dirksland is gedaan na precies 1 klacht van een omwonende. Dat er slechts één omwonende is die klaagt over het klokkengelui, maakt volgens de gemeente niet uit. "Als er sprake is van overtreding, zijn wij verplicht om te handhaven", aldus een woordvoerder van de gemeente begin deze maand. "Er is geen sprake van een mogelijkheid om een democratisch besluit te nemen of belangen af te wegen. Er gelden geluidsnormen, die zijn (wettelijk) vastgelegd en als die normen overschreden worden, dan zit er niets anders op dan het nemen van de noodzakelijke maatregelen om de geluidsoverlast te laten stoppen."

In januari 2023 klonken plotseling allerlei melodieën uit de Dirkslandse kerktoren: geestelijke en klassieke wijsjes, maar ook populaire deuntjes rond Sinterklaas en kerst. Ieder kwartier eentje. Het leverde opnieuw een klacht op. Al in oktober 2023 besloot het college van B en W daarom over te gaan tot een melodie op het hele uur en een slag op het halve uur. Veel bewoners van Dirksland missen sindsdien het vertrouwde riedeltje en bijvoorbeeld de slagen die altijd om ‘kwart voor’ en ‘kwart over’ klonken. Ook nu is weinig begrip voor het feit dat de gemeente op basis van één klacht aanpassingen doorvoert.

Petitie

Martinus Bruggeman woont tegenover de kerk in Dirksland. Hij begon een petitie waarin hij zich hard maakte voor het bewaren van deze cultuurhistorische traditie. "Als bewoners van Dirksland zijn we met recht trots op ons mooie dorp en onze cultuur", schreef hij in de begeleidende tekst. "Wij vinden het bijzonder dat na een enkele klacht er een jarenlange traditie van het spelen van liedjes op onze kerktoren dit zou verdwijnen. Ik had het idee dat er een beleid gevoerd wordt op het eiland en geen ad hoc besluiten worden genomen. Ook de regerende partijen die zich voorstaan op behoud van cultuur en cultuurhistorische waarden kan ik deze beslissing niet rijmen. Als deze tradities zo aan de kant geschoven worden voor een enkeling, denk ik dat we als dorp verplicht zijn om te laten weten wat wij hier van vinden. Wij zijn trots op ons dorp en haar gewoontes."

De petitie sloeg aan en op 24 juli stond de teller boven de 1.100 handtekeningen. De berichtgeving hierover zorgde net als in 2022 voor veel boze reacties op sociale media. ChristenUnie en CDA sloegen ook aan over de kwestie, dus in de gemeenteraad zal het laatste woord er nog niet over gezegd zijn. Toch kan het gemeentebestuur niet veel anders dan het geluidsniveau aanpassen binnen de normen, tenzij wet- en regelgeving hierover worden aangepast. Maar dat is een zaak voor de landelijke politiek. Wat overblijft is de vraag wie er naast een kerk gaat wonen om vervolgens bezwaar te maken tegen het feit dat de kerkklokken luiden. Dat zou geen verrassing mogen zijn.

'Klokkenspelletje, geen carillon'

Al meer dan vijftig jaar is de Dirkslandse kerktoren uitgerust met een klokkenspel. Beiaardier Jan Bezuijen gebruikt liever het verkleinwoord: “Een klokkenspelletje met achttien klokjes. Het meest minimale. Er zijn mensen die denken dat het een carillon is, een beiaard, maar dat is het niet.” Het klokkenspel is in 1969 in de kerktoren van Dirksland geplaatst, ter gelegenheid van de restauratie van het kerkgebouw tussen 1966 en 1970. Sindsdien klonk overdag voorafgaand aan de uurslag een korte melodie. Net zoals in Oude-Tonge, waar een iets groter klokkenspel aan een balk in de toren hangt, en rond Nieuw Rijsenburgh in Sommelsdijk. De andere dorpen op Goeree-Overflakkee moeten het bij het tijdsignaal zonder muzikale omlijsting doen. Het enige carillon op Goeree-Overflakkee is te vinden in de toren van Goedereede.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen