Historische drukkerij Graficus maakt drukwerk met karakter

De Graficus is ondergebracht bij Goed voor Goed in Sommelsdijk. Vince Trommel, ook bekend als ontwerper van de etiketten van brouwerij Solaes, is de drukker. Het bijzondere van de drukkerij is dat alle apparatuur minimaal 85 jaar oud is. De Graficus is dus een historische drukkerij met gietijzeren degels, loden letters, grotere houten letters, holwit (voor het wit rondom de tekst), regelwit (voor het wit tussen de regels) en ga zo maar door.

Pure nostalgie. En dat straalt de bundel van de Reizende Dichters ook uit. Niet alleen de met gedichten bedrukte pagina’s, maar ook de papiersoort, de dubbelgevouwen pagina’s en de bindwijze. Iedere bezitter heeft bovendien een uniek, genummerd exemplaar.

Handdegel

Trommel vertelt over de totstandkoming van De Graficus: “Eerder maakte ik met het Streekmuseum een stripboek over de Moord op Stad. Dat liep goed en leverde dus geld op. Daarmee kocht ik eerst een handdegel en al snel daarna een zetbok met letters en tekens. En de rest: een trapdegel, een halfautomaat, en een tweede zetbok. Een zetsteen, het werkblad waar je alles op doet, zoals aankloppen en inkt uitrollen. Een riltafel. En een maandje terug nog een snijmachine en een snelbinder, waarmee je dikke stapels kunt nieten.”

De historische drukapparatuur kwam vanuit alle hoeken van het land naar Sommelsdijk. Hilversum, Zeeland, Den Bosch, Culemborg… Volgens Trommel waren de prijzen alleszins redelijk. De wereld van de margedrukkers, zoals de makers van bibliofiel drukwerk op historische drukpersen bekend staan, is namelijk flink aan het vergrijzen. Wie stopt biedt zijn apparatuur te koop aan, maar veel vraag is er niet. Het resultaat is dat Trommel niet heel diep uit zijn portemonnee hoefde te putten.

Times

“De handdegel is uit 1860. Van de trapdegel weet ik dat de fabrikant in 1920 is gestopt met de productie. De zetbokken zijn van begin 1900. De letter Times zit erin, een voorloper van de Times New Roman. De rest van wat je hier ziet is van voor de Tweede Wereldoorlog.” Andere lettertypes die in de bovenkast en onderkast van de zetbokken te vinden zijn, zijn bijvoorbeeld de Majestic, de Gill, de Aigrette, de Announce en de Nobel, de Nederlandse versie van de Futura.

De vraag die opkomt is waarom je op zo’n ouderwetse, omslachtige manier drukwerk zou willen maken terwijl je ook snel en digitaal aan de slag kan. Alleen het plaatsen van al die loden letters al… Trommel: “Dit heeft veel meer karakter. Drukwerk van een historische pers leeft meer. Veel meer dan digitaal. De oneffenheidjes zijn mooi. En je kan veel meer met kleuren. Rood, bijvoorbeeld, dat gaat digitaal niet, of het kost gigantisch veel geld.”

Handwerk

Duidelijk: Vince Trommel geeft de voorkeur aan de ambachtelijke boekdrukkunst. “Het is hier allemaal handwerk. Toch kan ik redelijk kostendekkend draaien. De boekenprijs is vrij normaal. Het hoeft niet veel te kosten, maar je hebt wel een kunstwerkje”, zegt de drukker, die meer dan tien jaar geleden op de kunstacademie al op deze manier een alfabet met houtsneden maakte in een oplage van vijfentwintig.

De Graficus is nu enkele maanden in bedrijf. Behalve de bundel van de Reizende Dichters kwamen er al diverse stijlvolle producten van de pers. Zoals postkaarten en een klein mapje met omslag en het Onze Vader en Wees Gegroet in het Nederlands en Latijn, voorzien van een houtsnede van Maria die is gebaseerd op een glas-inloodraam in de rooms-katholieke kerk van Oude-Tonge.

Cupido

Het drukken van een dichtbundel, van een Goed voor Goed-medewerker, staat nog op het programma, evenals exclusieve uitgaven met macabere verhalen. Trommel: “Ik kan ook visitekaartjes, trouwkaarten of geboortekaartjes drukken. Of bijvoorbeeld menu’s voor feestelijke maaltijden – ik heb ook een cliché van een cupido met een dienblad vol eten… Iedereen die iets bijzonders wil, iets mooiers dan wat er uit de printer komt, kan bij De Graficus terecht.”

Trommel wil de historische manier van drukken graag behouden. Hij denkt dat er nog zo’n vijftig tot honderd margedrukkers in Nederland actief is. Op Goeree-Overflakkee is hij, voor zover bekend, de enige die drukwerk met loodzetsel maakt.

De inventaris van De Graficus maakt een vrij complete indruk. Zijn er desondanks nog wensen? “Ja, ik zou nog wel een rondhoekmachine willen hebben.” Zodra die machine er is, kan Trommel ook boekjes met ronde hoeken maken.

Opbrengst voor Goed voor Goed

De opbrengst van het Graficusdrukwerk dat bij Goed voor Goed te koop is, is voor Goed voor Goed. Medewerkers van Goed voor Goed helpen in de historische drukkerij met bijvoorbeeld het voorbereiden en afwerken van drukwerk, evenals het verpakken en het afleveren daarvan. Vanaf 5 oktober is De Graficus elke eerste zaterdagmiddag van de maand open. Iedereen is dan welkom om rond te kijken en vragen te stellen over hoe alles werkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen