Joden op Flakkee

Onlangs stond er een aangrijpend en indrukwekkend artikel in het Reformatorisch Dagblad over de Joden op Flakkee in de Tweede Wereldoorlog. In 1940 waren er op het eiland 63 Joodse medeburgers. Slechts 6 van hen hebben de oorlog overleefd. De anderen zijn grotendeels omgekomen in de afschuwelijke vernietigingskampen die door nazi-Duitsland zijn opgezet en waar miljoenen Joden zijn omgekomen. In opdracht van de burgerlijke gemeente heeft mevrouw Betsy Biemond dit allemaal uitgezocht. Dit onderzoek is via internet voor iedereen beschikbaar gekomen.

Mevrouw Biemond verdient onze oprechte dank te geven voor deze indrukwekkende studie. De moed van de burgerlijke gemeente om deze feiten uit de oorlogsjaren eerlijk onder ogen te zien, is eveneens prijzenswaardig. Het is onbeschrijfelijk wat er in de jaren 1940-1945 is gebeurd. Ook is het niet goed te begrijpen hoe er na de oorlog mee om werd gegaan. Sommige Joodse mensen moesten nog belasting betalen over de periode dat zij in de kampen hebben gezeten. Het is toch eigenlijk niet goed te begrijpen dat bestuurders dit destijds hebben gedaan. De slachtoffers van de brute bezetters moesten gelijk aan alle andere Nederlanders worden behandeld. Het staat echt allemaal in het onderzoek. Maar los daarvan zijn er een paar belangrijke dingen die opvallen.

Laat me beginnen met de waanzin van het antisemitisme en het daadwerkelijk uitroeien van de Joden. Gezinnen, families, mannen, vrouwen en kinderen werden weggevoerd naar Polen om daar vermoord te worden. Het was de bedoeling van de nazi’s om alle Joden uit te roeien. Ik ga maar niet nadenken over de gronden voor deze gedachte. Het heeft te maken met sociaal-darwinisme en tal van andere factoren. Het gaat terug op de waanzin dat de ene mens nu eenmaal meer van waarde is dan de andere mens en dat we ervoor moeten zorgen dat het bloed van een bevolking en een land zuiver blijft. Het zijn allemaal absurde gedachten die echter wel aan heel veel mensen het leven hebben gekost. Trouwens, ook vandaag de dag zijn er mensen die dit soort gedachten koesteren. Ook in Turkije is een hele bevolking uitgeroeid met alle bittere gevolgen van dien. Volkerenmoord is een bekend fenomeen in de geschiedenis. Het is ook een afschuwelijke gedachte.

Maar in de tweede plaats is ook de houding van veel mensen in ons land laakbaar geweest. Slechts een kleine groep Nederlanders heeft zich echt ingespannen om Joodse mensen te redden uit de hand van de moordenaars. Het overgrote deel van de bevolking keek de andere kant op. Men vond het wel erg voor de Joden, maar men stak geen hand uit om ze te redden. En zo stonden de Joodse mensen er goeddeels alleen voor. Nog erger wordt het als sommigen er een slaatje uit proberen te slaan. In het onderzoek van mevrouw Biemond worden verschillende concrete dingen genoemd. Wat er in Oude-Tonge is gebeurd met de slagerij van Cohen tart werkelijk alle verbeelding. Je kunt zo’n gebeurtenis niet zonder diepe schaamte lezen. Ook na de oorlog was het leed voor de zes mensen die terugkeerden niet geleden. Langzaam aan rijst een beeld op dat doet huiveren. En laten we eerlijk zijn: dat op een eiland waar de meeste mensen elke zondag naar de kerk gingen en waar liefde voor het Joodse volk toch aanwezig mag worden verondersteld. Het blijft een diep raadsel hoe deze dingen hebben kunnen plaatsvinden.

Dat brengt me tenslotte nog bij een derde gedachte. Op dit moment wonen er nog steeds Joden in ons land. Die mensen zijn echter heel bang dat de dingen uit de oorlogsjaren zich weer gaan herhalen. Door al het geroep van Jodenhaters zijn veel Joden in Nederland heel bang geworden. Ik weet van Joodse mensen die hun keppel niet meer durven dragen en van Joodse huizen die voortdurend bewaakt moeten worden. Ook hebben sommigen hun mezoeza maar van de deurpost gehaald. Het heeft ons toch veel te zeggen dat dit soort dingen kennelijk plaatsvinden. Laten we het onderzoek van mevrouw Biemond maar lezen en er diep van doordrongen zijn of worden dat voor Jodenhaat geen enkele plaats is in ons land.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen