Bovenstemgroep Goeree-Overflakkee houdt oude zangtraditie levend

De BovenstemgroepGO is opgericht in 2014 als voortzetting van de Stichting Mannenzangavond Goeree-Overflakkee, na een dalende trend van zangers en publieke opkomst bij eerdere zangavonden. Andries Hagoort, secretaris van de groep, vertelt dat de groep zich sindsdien onderscheidt van andere bovenstemgroepen. “Een deel van de mannen zingt de melodielijn en een ander deel de bovenstem. Daardoor kunnen we niet alleen de samenzang ondersteunen, maar zingen we ook als koor. We worden regelmatig uitgenodigd om mee te werken aan koor- en samenzangavonden.” De Bovenstemgroep zet zich ieder jaar in voor de financiële ondersteuning van verschillende goede doelen en projecten.

Muzikale begeleiding en zettingen

Dirigent Corné de Geus maakt de meeste zettingen zelf, al wordt er ook wel voor bestaand repertoire gekozen. Bepalend is of de bovenstem goed te zingen is en of het geheel mooi klinkt, legt Hagoort uit. “Bij psalmen en liederen die al een hoge melodielijn hebben, zijn de hoogste noten van de bovenstem bijvoorbeeld niet haalbaar voor de tenoren. Dat gaat ten koste van de muzikale kwaliteit. De begeleiding door onze vaste organist Johan van Wijk is daardoor erg belangrijk. Hij geeft bijvoorbeeld niet alleen de begintoon van de melodie, maar ook die van de bovenstem aan."

De gemiddelde leeftijd van de groep ligt hoog, geeft Hagoort aan. “Je ziet bij veel traditionele koren dat de instroom van jongeren afneemt. Dat is bij ons niet anders. Er wordt vaker gekozen voor een koor of ensemble dat meer eigentijdse liederen zingt. Toch hebben we er de laatste tijd wat jongere mannen bij gekregen. En hopelijk volgen er nog meer.”

Traditie met diepgang

Zingen met bovenstem is een oude traditie, vooral in de reformatorische kerken in Nederland. Het is een tweede melodie die boven de hoofdmelodie wordt gezongen, voornamelijk bij de psalmen. Dit geeft een extra dimensie aan de zang en de tekstbeleving. "Het is een bijzondere manier van zingen, waarbij we steeds kijken hoe we de tekst het beste muzikaal kunnen verwoorden. Wat wordt met de tekst bedoeld en hoe vertalen we dat in onze zang? Teksten die bijvoorbeeld een gebed inhouden, worden ingetogen gezongen. Dat vraagt oefening, want zacht zingen is veel minder makkelijk dan hard zingen. Lofpsalmen zingen we juist weer voluit. In beide gevallen is er steeds aandacht voor de dynamiek.”

Binnen de calvinistische liturgie was het lange tijd ongebruikelijk om orgelmuziek of meerstemmige zang te laten klinken. Dat ging volgens Calvijn ten koste van de verstaanbaarheid.

Toch hebben componisten in die tijd psalmen van meerstemmige muziek voorzien. Een bekende naam is Claude Goudimel, een Franse renaissancecomponist. Hij is vooral bekend vanwege zijn edities van de Geneefse psalmen in eenvoudige noot-tegennootzettingen.

In de thuissituatie bleef het meerstemmig zingen wel in gebruik. Sinds de 19e eeuw was het niet ongebruikelijk dat gezinnen na het eten samen psalmen zongen, waarbij de vader de bovenstem zong om deze door te geven aan zijn kinderen. Dit gebeurde niet alleen thuis, maar bijvoorbeeld ook in de stal tijdens het melken. Deze huiselijke overlevering van de zangtraditie hielp om de cultuur in leven te houden. Het zingen van een bovenstem in kerkdiensten komt niet zoveel meer voor, al gebeurt het hier en daar nog wel, weet Hagoort. “Sommige kerkenraden hebben het liever niet, terwijl anderen het juist aanmoedigen.”

Nieuwe leden zijn welkom

De Bovenstemgroep Goeree-Overflakkee geeft regelmatig uitvoeringen en kan daarbij rekenen op een trouwe groep bezoekers die de klankkleur en beleving van de bovenstem waarderen. "We kunnen door de afwisseling van samenzang en eigen liederen verschillende aspecten van de zang laten horen," zegt Hagoort. De laatste uitvoering van dit jaar, een Kerstconcert, staat gepland op zaterdag 14 december in de Rehobothkerk in Sommelsdijk.

De Bovenstemgroep is ook op zoek naar nieuwe leden, met name tenoren die de bovenstem kunnen zingen. "We repeteren één keer per maand, wat goed te combineren is met andere koren. En daarnaast zijn we ook nog eens een heel gezellige groep."

Voor meer informatie over de Bovenstemgroep Goeree-Overflakkee en hun repetities, zie www.mannenzanggo.com.

Serie muziek

In de serie 'Een eiland vol muziek' laten we u kennismaken met christelijke koren en muziekgroepen op Goeree-Overflakkee. Van psalmen zingen met bovenstem tot het spelen van opwekkingsliederen op gitaar, het doel is hetzelfde: muziek maken tot eer van God. In deze eerste aflevering: Bovenstemgroep Goeree-Overflakkee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen