Woord en Sacrament

Belangrijk is in dit antwoord de nauwe samenhang tussen Woord en Sacrament, zodat het Sacrament wat zijn werking aangaat op één lijn geplaatst wordt met het Woord. Ook in het Sacrament is het Woord het voornaamste. Volkomen terecht heeft de kerkvader Augustinus gezegd:

„Neem het Woord weg, en wat is het (doop) water anders dan water ? Het Woord komt bij het element (d. i. het water) en zo wordt 't Sacrament". Dat is ook d€ grondgedachte van een bekend woord van Paulus, dat n.1. Christus Zichzelf voor de Gemeente overgegeven heeft, „opdat Hij haar heiligen zou, haar gereinigd hebbende met het bad des waters door het woord", eigenlijk „door het waterbad-in-een-woord" (Ef. 5 : 26); daar noemt hij de Doop een waterbad, dat als het ware in een woord gevat is, zodat het waterbad eerst door het woord, dat er bij gesproken wordt,

zijn betekenis verkrijgt. Daarom is ook naar waarheid gezegd : „Het Sacrament is het Woord in zichtbare vorm". Gevolg van deze nauwe samenhang is, dat het Sacrament ook op gelijksoortige wijze werkt als het Woord. Wat het Woord in klank doet, doet het Sacrament in beeld. Het Sacrament kan ons daarom nooit iets toebrengen wat ons niet reeds door het Woord is gegeven. Het brengt ons tot hetzelfde resultaat; alleen langs een andere weg: niet via het oor, maar via het oog. In de weg des geloofs.

Deze nauwe samenhang heeft de Roomse kerk uit het oog verloren. Zij beschouwt de Sacramenten als op zichzelf staande grootheden, die los van het Woord werken. Het komt reeds uit in de wijze, waarop zij de Sacramenten bedient: geheel afgescheiden van de prediking des Woords. Daarom schrijft zij ook aan de Sacramenten op zichzelf werking toe. Volgens haar leer neemt de Doop de erfzonde wegen brengt de mis veelvuldige genaden toe. Vandaar dat bij Rome de Sacramenten de voornaamste plaats bekleden, ja eigenlijk alles om de mis draait.

Het is de eer met name van de Kerken van gereformeerde belijdenis, dat zij op het verband, het onafscheidelijk verband tussen Woord en Sacrament steeds nadruk hebben gelegd en daarom ook de bediening der Sacramenten nauw verbonden houden aan de dienst des Woords : geen bediening van het Sacrament zonder prediking des Woords, geen gebruik van het Sacrament buiten de vergadering der Gemeente.

Beide, Woord en Sacrament, wijzen ons geloof op de enige offerande van Jezus Christus aan het kruis als op de enige grcnd onzer zaligheid. Dat komt daarvandaan, dat achter Woord en Sacrament de Heilige Geest staat, Wiens ambt het is, .Christus te verheerlijken in mensenharten, zodat mensenkinderen voor zichzelf in Christus vinden wat naar Gods genaderaad in Hem voor zondaren te vinden is.

Het is zo waar, wat onze Catechismus zegt : „de Heilige Geest leert ons in het Evangelie, en verzekert ons door de Sacramenten, dat onze volkomen zaligheid in de enige offerande van Christus staat, die voor ons aan het kruis geschied is". Dat het Evangelie ons dat werkelijk leert, is duidelijk voor ieder, die in dat Evangelie geen vreemdeling is. Laat mij u aan enkele uitspraken van het Evangelie herinneren. Denkt b.v. aan de eigen uitspraak des Heeren, dat de Zoon des mensen „niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en Zijn ziel te geven tot een rantsoen voor velen" (Matth. 20 : 28). Denkt aan de uitspraak van Hebr. 10 : 14 : „Met éne offerande heeft Hij in eeuwigheid volmaakt degenen, die geheiligd worden". Denkt ook aan hetgeen Johannes schrijft : „Hierin is de liefde, niet dal wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons lief heeft gehad, en Zijn Zoon gezonden heeft tot een verzoening van onze zonden (I, 4 : 10), waarbij u wel onmiddellijk voor de geest komt wat hij vroeger geschreven had : het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde (I, 1 : 7). Wat het Evangelie ons alzo leert, dat verzekert

Wat het Evangelie ons alzo leert, dat verzekert de Heilige Geest ons ook door de Sacramenten. Denkt maar aan hetgeen Paulus de Romeinen voorhoudt: „Of weet gij niet, dat zovelen als wij in Christus Jezus gedoopt zijn, wij in Zijn dood gedoopt zijn? Wij zijn dan met Hem begraven, door de Doop in de dood, opdat, gelijkerwijs Christus uit de doden opgewekt is

gelijkerwijs Christus uit de doden opgewekt is tot de heerlijkheid des Vaders, alzo ook wij in nieuwigheid des levens wandelen zouden" (Rom. 6 : 3, 4) En met betrekking tot het Avondmaal hebben wij de inzettingswoorden van onze Heiland Zelf: „Neemt, eet, dat is Mijn lichaam, dat voor u gebroken wordt; doet dat tot Mijn gedachtenis" .... „Deze drinkbeker is het Nieuwe Testament in Mijn bloed. Doet dat, zo dikwijls als gij die zult drinken, tot Mijn gedachtenis" (I Kor. 11 : 24, 25).

Zo wijzen dan de Sacramenten ons inderdaad op de dood van Christus, op Zijn offerande aan het kruis. Zij schenken ons niet de zaligheid op geheimzinnige manier. Zij leiden onze gedachten heen naar Golgotha, zij plaatsen ons vóór de offerande van Christus en roepen ons in hun tekentaal toe: dat is voor u geschied; daar is uw zaligheid teweeggebracht; daar is de grond, waarop zij voor eeuwig rust; daar is de bron, waaruit zij u toevloeit! aan hetgeen daar geschied is, hebt gij genoeg, gij kunt er u op verlaten in leven en in sterven — zo zeker als gij in Jezus'

leven en in sterven — zo zeker als gij in Jezus' Naam zijt gedoopt, zo zeker als gij de tekenen en onderpanden van Zijn gekruisigd lichaam en Zijn vergoten bloed met uw mond geniet! Zo wijzen dan de Sacramenten ons geloof op Christus, op Zijn offerande aan het kruis als op de enige grond onzer zaligheid. Zo maken zij ons van ons heil verzekerd in de weg des geloofs in Hem. Zo sterkt de Heilige Geest door de Sacramenten ons geloof, om tegen alle aanvechting in voort te gaan achter Jezus Christus de Gekruisigde. D. VAN HEYST.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen