Wie was Kohlbrugge?*)

Ds Kohlbrugge, Dr Hermann Friedrich Kohfbrugge, kunnen wij met een gerust hart noemen : de machtigste prediker van de gerechtigheid des geloofs, van Gods vrije genade in Christus Jezus, sinds de dagen der Kerkhervorming. Door diepe wegen heen is hij daartoe bereid. Gelijk een Mozes, een David, een Paulus, een Luther op het zwaarst zijn beproefd, vóór ze konden dienen als instrumenten in Gods hand, zo is ook Kohlbrugge tot een instrument Gods in de goddelijke smidse door heet vuur en harde slagen klaar gehamerd voor zijn roeping.

In de prilste jeugd begon het reeds. Geboren in de bange Franse tijd, de 15de Augustus 1803, in Amsterdam, op het hoekje van het Damrak (waar nu 't Victoria-hotel staat), waar vader Kohlbrugge een zeepziederij had, doorworstelde de jonge Kohlbrugge behalve lichaamszwakte en langdurige ogen-krankheid al de huiselijke nood met zijn godvruchtige ouders, tot het failliet en de dood zijns vaders in 1825. Dat was de eerste vuurproef.

Dat was de eerste vuurproef. Toen hij volgens uitdrukkelijk verzoek van zijn

Toen hij volgens uitdrukkelijk verzoek van zijn stervende vader toch was dóór-gestudeerd en hulpprediker geworden in de Hersteld Evangelisch Lutherse Gemeente te Amsterdam, kwam de tweede vuurproef, heter dan de eerste.

Om zijn protest tegen de liberale prediking van Ds Uckerman werd hij afgezet van het hulppredikerschap, in 1827.

Te Utrecht theologisch doctor geworden, in afzondering, armoede en strijd, op een proefschrift over Psalm 45, en door ijverige studie overtuigd van de waarheid der gereformeerde belijdenis, werd Kohlbrugge nochtans door de Hervormde Kerk van Nederland, tot welke hij wilde toetreden, afgewezen, op ergerlijk formele gronden, zonder dat iets viel aan te merken op zijn belijdenis en wandel. Dit geschiedde van 1830—1832.

En toen hij daarna in 1833 in het Wupperthal 16 keer had gepredikt in de Duitse Gereformeerde Gemeenten, werd hem ook daar, vanwege zijrr strijd tegen de van hogerhand opgelegde Union en Agenda, ook van hogerhanddepredikingverboden. Zodat van 1834—'46 een tijd van ballingschap, in Utrecht, volgde voor de door allen uitgestotene. Voorwaar, het vuur der beproeving werd heet gestookt en Gods hamerslagen kwamen hard neer.

Wel heeft het onder dat alles aan uitreddingen en vertroostingen Gods niet ontbroken. De dissertatie over Psalm 45, die de vijandschap der Utrechtse professoren gaande maakte, omdat Kohlbrugge Psalm 45 verklaarde als bruiloftslied van Christus en Zijn Kerk, heeft ter andere zijde

30 Juli 182Q werd het huwelijk met Catharina Louisa Engelbert voltrokken. Doch ook in het huiselijk leven bleef de beproeving niet uit. Reeds in 1833 maakte de dood scheiding. Weer stond Kohlbrugge alleen in 'n vijandige wereld, met de twee kleine jongens, Gerhard en Jakob, die uit dit huwelijk geboren waren. Later is Kohlbrugge hertrouwd met een geestverwante van adellijken bloede uit de kring van't Réveil: Ursuline Philippine baronnesse van Verschuer, uit welk huwelijk een dochter, Anna, geboren werd, de toekomstige echtgenote van Prof. Dr Böhl, hoogleraar in de Godgeleerdheid te Weensn. Deze, en Prof. Dr Wichelhaus, behoorden tot de geleerdste en trouwste vrienden van Ds Kohlbrugge. Wie Ds Kohlbrugge, zijn leven en prediking,

Wie Ds Kohlbrugge, zijn leven en prediking, recht wil lereii kennen, leze het werk : Vijf en twintig leerredenen van Dr Hermann Friédrich Kohlbrugge, met de daaraan voorafgaande levensschets van de hand der Professoren Böhl en Wichelhaus (uitgave van de Vereniging tot uitgave van Gereformeerde Geschriften, Prinsengracht 164, Amsterdam).

Aan al wat Kohlbrugge in deze jaren doormaakte op huiselijk en kerkelijk terrein, ging gepaard een hevige innerlijke worsteling om zich rechtvaardig en heilig voor God te weten.

Totdat hij vrede vond in de „Jehovah onze Gerechtigheid".

Gods lijd was daar ; Gods instrument was klaargesmeed.

Reeds in 1833, bij en door de prediking over Rom. 7 : 14, en daarna bij en door de uitlegging van heel Rom. 7, was Gods instrument klaar gekomen.

Het ging wel door veel verguizing heen ; zelfs da Costa en een groot deel der Réveü-mannen keerden tenslotte Kohlbrugge de rug toe.

Maar „zo God vóór ons is, wie zal tegen ons zijn ?" Waar de officiële Kerken en groepen Kohlbrugge uitwierpen, daar heeft God hem een schuilplaats en arbeidsveld bereid in de „Niederlandisch Reformierte Gemeinde" te Elberfeld, wier stichter en herder hij was van 1847 tot 1875, in welk jaar Kohlbrugge, de 5de Maart, in de armen van Ds Künzli, zijn medearbeider en opvolger, ontsliep. Kohlbrugge heeft nooit van afscheiding willen weten, heeft ten scherpste de Afscheiding van 1834 in Nederland veroordeeld, o. a. in de bekende brief aan Ds Brummelkamp.

Al zijn leerlingen zijn predikant geworden in de Landskerk, óf in de Hervormde Kerk van Nederland, óf in de Gereformeerde Gemeenten van Duitsland, waar de Agenda niet gold. En toch was -Kohlbrugge zelf van 1847—1875 leraar en leidsman van een van de Landskerk afgescheiden Gemeente.

God heeft dit Zijn instrument, deze prediker van het eeuwig Evangelie, een veilige schuilplaats bereid, waar zijn boodschap geopende oren en harten vond, opdat van daaruit die speciale boodschap straks in wijder kring zou gehoord worden. Want God had een boodschap aan Zijn Kerk om haar in het rechte spoor terug te brengen. En voor die boodschap moest tijdelijk alles wijken, ook heel de officiële Kerk-organisatie, gelijk het eenmaal geschiedde in Samuels tijd. Welke is dan die boodschap ?

Want alleen als wij die kennen en verstaan, hebben wij het antwoord op de vraag : Wie was Ds Kohlbrugge.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen