Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De actualiteit van de Dordtse Leerregels in zowel prediking als pastoraat (1)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De actualiteit van de Dordtse Leerregels in zowel prediking als pastoraat (1)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een korte inleiding

Het door het bestuur van de Mannenbond bedachte onderwerp valt feitelijk uiteen in diverse onderwerpen, die elk afzonderlijk in een aparte lezing aan de orde gesteld kunnen worden. Het gaat immers over De Dordtse Leerregels, over de actualiteit van de Dordtse Leerregels, over De Dordtse Leerregels in betrekking tot de prediking, de Dordtse Leerregels in verband met het pastoraat en over De actualiteit in de prediking, de actualiteit van de Dordtse Leerregels in de prediking, de actualiteit in het pastoraat en de actualiteit van de Dordtse Leerregels in het pastoraat.

Prediking en Leerregels

In het geheel van het onderwerp klinken noties door, die betrekking hebben op de prédiking van de Dordtse Leerregels. Ik deel u maar meteen mee dat ik er een warm voorstander en pleitbezorger van ben om met het oog op de prediking twee dingen te doen met de Dordtse Leerregels. Het eerste is dat in alle gemeenten van onze kerk de Dordtse Leerregels bepreekt worden! Ik weet dat men zich soms beroept op synoden uit de begintijd van de Reformatie, waar is bepaald dat in de middagdienst in de kerken gewoonlijk uit de Catechismus wordt gepreekt. Het is echter goed om ook een keer een behandelronde te wijden aan de prediking over de Dordtse Leerregels.

Het tweede is niet minder belangrijk. Het is van eminent belang dat in de zondagse bediening van het Woord gedurig wordt verwezen naar de belijdenis, zodat deze aan de hoor der ‘eigen’ mag worden. De belijdenis is onderworpen aan de Schrift. Zij is óók het overeengekomen gemeenschappelijk akkoord in de kerk, waaraan wij de predikers mogen houden. Hoe dringend nodig is het altijd weer te verwijzen naar de belijdenis en dus ook naar de Dordtse Leerregels om onze jongere en oudere hoorders blijvend bij te brengen wat de leer naar de Godzaligheid is. Onderwijs in de hoofdzaken van de leer is hard nodig, willen we onze gemeenten niet in de mist van onwetendheid en in het donker van de dwalingen zien verdwijnen en wegzakken. Welk een wonder is het als én kerkenraadsleden én wat men noemt gewone gemeenteleden met onderscheid mogen luisteren.

Dwalingen moeten niet alleen door de hoorders worden herkend, maar dienen ook door de predikers te worden benoemd. Als dat niet gebeurt, worden ontroerende preken en twijfelachtige uitspraken die door een welsprekend man op de kansel worden gebracht, aangezien voor waarheid en worden gemeenteleden zelfs op zogenaamde gereformeerde kansels bedrogen voor de eeuwigheid. Er wordt zo vaak gepreekt op een remonstrantse wijze zonder dat iemand het doorheeft. Ik denk vooral aan predikers die een vermogen in de mens veronderstellen, zodat hij zélf iets kan. Hij kán geloof produceren of pakken, hij kán genade willen of tegenhouden, al naar gelang zijn wil bepaalt. Wie de moeite neemt om de verwerping der dwalingen achter elk van de vijf hoofdstukken van de Dordtse Leerregels eens door te lezen, zal erachter komen dat hij soms voor goud dreigt aan te zien wat nog geen blik is. Het is dus zaak oude dwalingen in een nieuw jasje te ontmaskeren en daartegen in liefde te waarschuwen. Hier ligt een belangrijke taak voor onze voorgangers, voor de opleiding in onze kerk en voor ambtsdragers.

Pastoraal van aard

In de Dordtse Leerregels wordt na de uitleg van de leer steeds toepasselijk gesproken. Dit belijdenisgeschrift is bijzonder pastoraal van aard. De recent overleden dominee C. den Boer schrijft in zijn behandeling van de Dordtse Leerregels (Om ‘t eeuwig welbehagen), zoals hij deze in de leerdiensten in Zeist heeft gehouden: ‘Op de kansel wordt één van de beste vormen van pastoraat aan de zielen beoefend, als het goed is. Welnu, waarbij kan men daarmee beter terecht dan in de Dordtse Leerregels? Het is voor ondergetekende iets geweldigs geweest te ontdekken hoe eerlijk en teer in de Leerregels van Dordt de zielen behandeld worden. Het is een pastoraal geschrift bij uitnemendheid. Hoeveel duisternis in het geestelijk leven zal opgevangen kunnen worden, wanneer wij elkaar de troost van Dordt via deze ‘canones’ toereiken?’ Graag onderstreep ik deze woorden.

Ter lezing beveel ik u ook aan de drie uitgebreide boekdelen van wijlen dominee L. Vroegindeweij, verschenen onder de titel: De troost der verkiezing, pastorale [!] behandeling van de Dordtse Leerregels. In het pastoraat mag trouwens na de Schrift ook gerust een artikel uit de Dordtse Leerregels gelezen en besproken worden, als zich zielenvragen voordoen. Zo geef ik iets aan over de Dordtse Leerregels in het pastoraat.

Een Remonstrants front

De Dordtse Leerregels worden genoemd De Vijf Artikelen tegen de Remonstranten, in 1618-1619 opgesteld op de Nationale Synode te Dordrecht. In een belijdenisgeschrift drukt de Kerk op grond van Gods Woord uit wat zij gelooft én zij gaat de confrontatie aan met de dwalingen en ketterijen die op grond van Gods Woord afgewezen moeten worden. Ieder belijdenisgeschrift kent een ander front, waartegen zij zich met name richt. De Heidelbergse Catechismus (1563) keert zich vooral tegen de roomse en de lutherse dwaalleer, de Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) keert zich voornamelijk tegen doperse dwalingen. De Dordtse Leerregels weerleggen vooral remonstrantse ketterijen. Dát is het punt waarop dit belijdenisgeschrift de focus richt. Het was in het begin van de zeventiende eeuw het grote conflict in de kerkelijke Nederlanden. De Leidse professor Arminius, die in 1609 stierf, was in de tijd vóór de opstelling van de Dordtse Leerregels de voorman van de remonstranten, Gomarus, eveneens professor in Leiden, die van de contra-remonstranten.

Wie de ontstaansgeschiedenis van de Dordtse Leerregels naspeurt, zal zien dat dit geschrift het kerkelijke antwoord behelst op de zogeheten Remonstrantie die in 1610 door de remonstranten is opgesteld. Inhoudelijk kom ik op die Remonstrantie terug. Het heeft nogal wat voeten in de aarde gehad om de remonstranten op de in Dordrecht gehouden synode te krijgen én de voortgang in de procedure ter synode te houden. De remonstranten hebben een spel van voortdurende obstructie gespeeld! Eerst kwamen ze te laat ter synode, toen wilde een deel van hen geen gedaagde zijn, maar rechter. Ze hebben alles gedaan om te vertragen, oponthoud te veroorzaken in de hoop dat de buitenlandse afgevaardigden het zát werden en zouden vertrekken. Steeds vroegen ze om schorsing en onderling overleg, ze weigerden ter zake te komen en gaven ontwijkende antwoorden. Uiteindelijk moesten ze voor de dag komen en zijn ze letterlijk en radicaal weggestuurd door de voorzitter van de Dordtse Synode, de bekende dominee Johannes Bogerman. Toen zijn ze de voordeur uitgestuurd, helaas zijn ze via de achterdeur weer binnengekomen.

Vroeger noemden de remonstranten zichzelf remonstranten. Tegenwoordig noemen velen van hen zich gereformeerd! Niet allen. De officiële remonstranten maken ook in onze tijd reclame met de slagzin: Geloof begint bij jou. Hier hebt u de zuurdesem van hun leer. Wie geen vreemdeling is op het kerkelijk erf, weet dat menigeen de schijn ophoudt de gereformeerde leer voor te staan, maar openlijk of bedekt in feite dezelfde dingen zegt. En als men ze niet zégt, dan bedoelt men ze toch.

Harskamp, ds. A. Vlietstra

Lezing, gehouden op de Toogdag van de Hersteld Hervormde Mannenbond in het kerkgebouw van de HHG te Lunteren op zaterdag 19 oktober 2019.

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 januari 2020

Kerkblad | 24 Pagina's

De actualiteit van de Dordtse Leerregels in zowel prediking als pastoraat (1)

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 januari 2020

Kerkblad | 24 Pagina's