“Welgelukzalig is de man die den HEERE vreest”

Uit het leven van Arie van der Staaij Zoals was toegezegd in het nummer van maart 2018, zou een korte levensschets van Arie van der Staaij, de man van Betje over wie het in dat nummer ging, nog volgen. Onderstaand deze schets, die door de familie Van der Staaij beschikbaar is gesteld. Oorspronkelijk afkomstig uit Vierlingsbeek (Noord-Brabant), vestigt het geslacht Van der Staaij zich aan het eind van de zeventiende eeuw in de regio Ridderkerk. In 1869 trouwt een Van der Staaij met een vrouw uit Vlaardingen en zo komt een tak van de familie onder Gods voorzienig bestel in deze omgeving terecht. Op 12 juni 1907 wordt Arie van der Staaij in Rotterdam geboren. Het grote wonder van vrije en soevereine genade zal dit pasgeboren kind, ten erfdeel mogen vallen. Bij vader Willem van der Staaij (1880-1909), zeevisser van beroep, en moeder Wouterina van der Staaij-van Halewijn (1877-1958) was weinig belangstelling voor Gods Woord en Zijn dienst. Op papier waren zij lid van de Hervormde Kerk, waar zij hun kinderen lieten dopen. Een jaar voor Aries geboorte overleed het tweede kind uit het gezin, Wouter geheten. Het had zes weken geleefd. De oudste zoon Maarten (1904-1980) was toen bijna twee. Toen Arie deze leeftijd bereikte, overleed zijn vader. Slechts zes jaar waren zijn ouders getrouwd geweest. De tegenslagen in haar leven maakten moeder Wouterina tot een verbitterde vrouw. Over Aries kinderjaren, over zijn eertijds, en wat precies in zijn leven is voorgevallen, is bij de familie weinig bekend. Uit een uittreksel uit het bevolkingsregister blijkt dat het gezin op 3 september 1947 reeds op het adres Derde Bierslootsteeg 12 in Vlaardingen woonde. Maar in ieder geval werd het het belangrijkste in zijn leven om met God verzoend te worden. En hij verlangde tot een huwelijk te komen met een vrouw die de Heere vreesde. Een wens die de Heere vervulde. Op 14 september 1938 trad hij op 31-jarige leeftijd in het huwelijk met de zeven jaar oudere Bets de Ligt. Zij was op 7 juli 1901 in de Vrije Gereformeerde Gemeente te Vlaardingen gedoopt door ds. H.A. Minderman, predikant van de Vrije Christelijke Gereformeerde Gemeente te Rotterdam. Het huwelijk werd kerkelijk bevestigd door Ds. B. van Neerbos. Arie was reeds in 1926 lid van de Gereformeerde Gemeente te Vlaardingen geworden. Dit blijkt onder meer uit het feit dat hij verschillende malen en voor het eerst op 25 april 1926 een prijs won in een voordrachtenwedstrijd van de jongelingsvereniging ‘Onderzoek de Schriften’ van de Gereformeerde Gemeen-te te Vlaardingen. Dat was het boek De Antichrist, geschreven door dr. Valentijn Hepp, de promotor van dr. C. Steenblok. En later kreeg hij de prijsboeken ds. J. Douma De nachtgezichten van Zacharia en van J.A. Visser het boek Wrakhout.HemelsgezindNa hun huwelijk kwamen verscheidene van Gods volk bij hen thuis; daar werd gesproken over de wegen des Heeren. Ook werden gezelschappen bezocht. Arie was een bedaarde en bedachtzame man. Toen tijdens een bijeenkomst iemand eens vertelde over visioenen die hij gezien had, was het zijn voorstel om maar een versje te gaan zingen, “want dan beschadigen we niemand.” Arie mocht een weg van behoud buiten zichzelf in Christus ontdekt krijgen, waarin hij veel ruimte ontving. Echter, zijn gemis was altijd groter dan zijn bezit. Eens werd hij vertroost door een preek van ds. D.L. Aangeenbrug, over de Kananese vrouw. Hij had er zoveel aan gehad, dat na afloop van de dienst de gedachte bij hem opkwam om de dominee op te wachten en het hem te vertellen. Hij werd echter bepaald bij de woorden: “Hun geeft hij moed en krachten, die hopend op Hem wachten”, en moest toen toch afzien van de predikant, alhoewel hij zich aan hem verbonden voelde. Later mocht Christus in zijn hart geopenbaard worden, wat niet in een hoek geschiedde en op de kinderen veel indruk maakte. Arie lag toen ziek op bed en werd bepaald bij het tekstgedeelte uit Jesaja 55: ‘O alle gij dorstigen, komt tot de wateren (...), koopt zonder geld en zonder prijs (...)’. Enkele dagen was hij hemelsgezind en was er geen plaats voor een natuurlijk gesprek. “Het lijkt wel alsof ik gereformeerd ben geworden”, zei hij, “want de zaligheid is te koop zonder prijs en zonder geld en dat voor zo één. Iedereen kan wel zalig worden. Ik zal nooit meer zeggen hoe het moet, want ‘al uw kinderen zullen van de HEERE geleerd zijn’.” Zijn ziekbed was een predikstoel. De openbaring van Christus was voor hem een huis Gods, een Bethel, waarbij een ladder tot aan de hemel reikte. Toen hij na enkele dagen een reactie gaf op een vraag over een natuurlijke zaak, gutste het zweet van zijn gezicht en zei hij: “O, nu ben ik weer op deze wereld.” Vervolgens kwamen er vragen: “Wat heeft Van der Staaij beleefd? Is zijn ziel gered?” De persoon in kwestie hoorde ervan en mocht getuigen: “Mijn ziel is gered geweest.”Gods zorgende handVoor het tijdelijk leven mocht Arie meer dan eens ervaren dat de Heere van hem afwist. Hij was werkzaam bij een expeditiebedrijf en reed aanvankelijk met paard en wagen, later met een vrachtauto, om haring en haringtonnen te vervoeren. Dit was zwaar werk en soms ook gevaarlijk, als tijdens het laden de tonnen gingen schuiven. Op een keer werd hij van de auto geslingerd en daardoor kwam hij op bed terecht. Toen mocht hij ervaren dat de Heere van zijn omstandigheden afwist: ‘Die uw krankheên kent en liefderijk geneest.’ Hierdoor kon en mocht hij zijn ziek-zijn in Gods hand stellen. Het was toen in zijn hart: ‘Laat ieder ‘s HEEREN goedheid loven.’ Om daarna op te merken, vanuit het gemis, dat erop volgt: ‘Laat Isrel nu Gods goedheid loven.’ Arie mocht in alles zien dat de Heere wijze wegen met hem hield en hij mocht deze goedkeuren.Om wat extra geld te verdienen voor het onderhoud van zijn gezin -het was geen vetpot-werkte hij ´s avonds weleens bij door schepen met staven ijs te bevoorraden. Vanwege uitgerekte longen had hij echter een zwakke gezondheid. Op een gegeven moment moest hij weer enige tijd bedrust houden. Dat betekende ook dat de inkomsten, die al niet hoog waren, nog verder terugliepen. Bovendien moest hij op doktersadvies versterkende middelen gebruiken, waarvoor in feite geen geld was. Het was voor het echtpaar Van der Staaij wonderlijk te moede toen plots een man aanbelde en zei: “Ik moet bekennen dat ik niet veel van jullie godsdienst moet hebben. En ik weet niet wat het is, maar ik moet hier wekelijks een biefstukje bezorgen.” Ook kwam in die tijd een vrouw geld brengen voor een nieuwe jas voor zijn vrouw. Het echtpaar mocht in deze voorvallen de zorg van ’s hemelswege ervaren. Toen het bedrijf waar hij werkzaam was ermee stopte, moest Arie een overstap maken. Vijf en een half jaar voor zijn sterven trad hij in dienst bij Cincinnati N.V. Nederland, waar hij corveeër werd op de afdeling Gereedschapmakerij/Enkelfabricage. Aanvankelijk had hij het er moeilijk mee, maar hij werd eenswillend gemaakt met de weg die de Heere met hem hield. Met grote inzet heeft hij zich van zijn taak gekweten, zo bleek na zijn overlijden uit het personeelsblad.AmbtenHet gezin was lid van de Gereformeerde Gemeente in Vlaardingen. Op enig moment raakten de verhoudingen binnen de kerkenraad verstoord, wat in de gemeente bekend werd. Arie was, zoals hij zelf getuigde, als David en Jonathan verbonden aan ouderling Sam Moerman. De kerkelijke omstandigheden hielden hem erg bezig, zelfs zo, dat Van der Staaij er grote moeite mee kreeg om nog naar de kerk te gaan. Echter werd hij er van Godswege op gewezen dat de Heere Jezus Zelf, en ook Paulus, ónder de ambten hadden gestaan. Immers, toen de hogepriester beval dat zij Paulus op de mond zouden slaan, reageerde hij met: “God zal u slaan, gij gewitte wand.” Men vroeg toen: “Scheldt gij den hogepriester Gods?” Waarop Paulus antwoordde: “Ik wist niet, broeders, dat het de hogepriester was.” “Ik kan weer kerken”, zei Arie toen. In dezelfde week was het gezin voornemens naar Den Haag te gaan, waar ds. Du Marchie van Voorthuijsen zou voorgaan. Op het moment dat ze wilden vertrekken, kwam een vriendin aan de deur om hen te bezoeken, waarop moeder Van der Staaij meende dan maar thuis te moeten blijven. De vriendin reageerde echter: “O, jullie waren van plan om naar de kerk te gaan, dan ga ik nu weg”, en resoluut vertrok ze, zodat Van der Staaij en zijn vrouw toch naar Den Haag konden gaan en de kerkdienst bijwonen. Achteraf gezien móest het gezin in de kerk zijn, zo ervaarden zij het althans, want het thema van de preek was: ‘Jezus voor Herodes’. In deze dienst bevestigde de Heere wat Arie voor zichzelf had meegemaakt ten aanzien van de ambten. De kinderen hebben hem tijdens de preek meermalen aangekeken, want het was alsof de dominee met hun vader gesproken had, wat niet het geval geweest was.Mogen bedankenBijna jaarlijks werd hij kandidaat gesteld voor ouderling en ook vaak gekozen. Toch had hij geen vrijmoedigheid het ambt te aanvaarden, temeer omdat hij een zwakke gezondheid had en vaak slechts één keer per zondag naar de kerk kon. Ook werd hij er hevig mee aangevallen, dat hij maar als steigerhout gebruikt zou worden. Op een keer had Arie mógen bedanken, nadat hij met het woord van de profeet Jeremia ermee bezet geworden was, wat iemand ten deel valt als hij getrouw zijn ambt vervult. Tegen zijn zoon zei hij, dat als de ouderling op catechisatie zou vragen waarom zijn vader opnieuw had bedankt, hij maar moest zeggen dat hij had mógen bedanken. Inderdaad vroeg de ouderling ernaar en op het gegeven antwoord zei hij: “Kan dat ook?” Een andere keer werd Arie erbij stilgezet dat niet David, maar Sálomo de tempel zou bouwen, waardoor hij mocht geloven dat er uit zijn nageslacht nog zouden zijn die Gods kerk zouden mogen helpen bouwen. Na zijn overlijden heeft zijn vrouw dit aan de kinderen verteld. Toch heeft Arie ambtelijk werk mogen verrichten in de gemeente, maar dan vanuit het ambt aller gelovigen. De kerkelijke verwikkelingen in 1953 veroorzaakten grote beroering in het gezin. De plaatselijke situatie had hen al met zorg vervuld, reden waarom het voor hen duidelijk was dat zij de kant van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland zouden kiezen. Echter, zij namen geen overhaaste stappen. Toen ds. M. van de Ketterij, met wie het echtpaar bevriend was, hun vroeg of zij al lid waren, reageerden zij met de opmerking: “Ook in deze zaak gaan we over de schuld heen.Wie beweent nog de breuk die geslagen is?” Maar op 8 oktober 1953 werd het gezin uitgeschreven uit het ledenbestand van de Gereformeerde Gemeente wegens overgang naar de Gereformeerde Gemeente in Nederland in hun woonplaats. Naar de kinderen toe benadrukte Arie vooral de noodzaak van de waarachtige bekering en wees hij op het ene nodige. “Het is erg wat gebeurt, maar laten we maar wenen dat we buiten God staan en onverzoend op de eeuwigheid aanreizen.” Hij citeerde ‘Weent niet over Mij, maar weent over uzelven’, zei de Heere Jezus tot de wenende vrouwen.Zoals vermeld was Arie bevriend met ouderling Moerman. Jarenlang is Moerman voorzitter geweest van de jongelingsvereniging ‘Onderzoekt de Schriften’, die in 1911 door ds. P. van der Heijden was opgericht. Ook Arie van der Staaij heeft lange tijd deel uitgemaakt van het bestuur. Toen ouderling Moerman slokdarmkanker kreeg, leefde deze naast zijn persoonlijke schuld, ook zijn ambtelijke schuld in. Zijn mond werd gesloten. In deze periode bezocht Arie samen met zijn broer Maarten en Arie jr. deze vriend. Toen werd als het ware iets beleefd van hetgeen de vrienden van Job ervaren hebben. Het was een zwijgend samenzijn, want de smart was zeer groot. Bij het sterven van Moerman mocht Arie geloven dat hij als een ellendige gezaligd was en nu voor eeuwig gelukkig was. Op het graf werd dit in ruime mate bevestigd door ds. F. Mallan, die eigenlijk vanwege overspannenheid niet mocht voorgaan, maar die dit toen vanuit innerlijke verbondenheid toch heeft willen en kunnen doen.Ziek- en sterfbedIn januari 1966 kreeg Arie een hersenbloeding. “O, er knapt iets in mijn hoofd”, zei hij op enig moment. Bewust nam hij afscheid van zijn kinderen Rina en Arie en schoondochter Maartje, hen voor het laatst wijzend op het ene nodige om welgetroost te kunnen leven en eenmaal zalig te sterven. Zoon Arie en zijn vrouw hadden toen inwoning in het ouderlijk huis. De kinderen wilden er niet aan dat hun vader ging sterven. Hij was nog maar 58 jaar en ze hielden zielsveel van hem, ze konden hem niet missen. Als gevolg van de hersenbloeding raakte Arie in de war, maar opvallend was, dat als hij over geestelijke zaken sprak, dit niet het geval was. Tot diepe ontroering van het gezin hoorden zij hem op enig moment zingen: ‘De HEER’ is mij tot hulp en sterkte.’ Onvergetelijk zong hij op de juiste wijs het gehele vers. Vervolgens raakte hij in coma en is hij op 30 januari 1966 op 58-jarige ingegaan in de vreugde zijns Heeren, alwaar geen nacht zal zijn. De begrafenis vond plaats op 3 februari 1966 op de algemene begraafplaats Emaus te Vlaardingen. Zijn vriend, ouderling A. Lodder, had daarbij de leiding.(Ook voor dit vervolgartikel danken we de heer A.K. van der Staaij te Rhenen en zijn familie)

Uitgebreid zoeken

Uitgebreid zoeken

Standaard operator

Zoekwoorden

Datum

Bronnen

“Welgelukzalig is de man die den HEERE vreest”

Uit het leven van Arie van der Staaij

Artikel niet beschikbaar

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 juni 2018

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 juni 2018

Ook interessant voor u