Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Lessen van Nehemia

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Lessen van Nehemia

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Eens was er een man die midden in de winter van 445 voor Christus in het huidige Iran begint aan een biografie, zijn eigen biografie. De man is jong, woont als vreemdeling waarschijnlijk al heel zijn leven in Perzië en heeft een verantwoordelijke baan. Al schrijvend geeft hij een kijkje in zijn rol als leider. Het boek dat hij mag schrijven zal eeuwen later nog als inspiratie worden gebruikt voor velen die de Bijbel lezen.

Van Nehemia kunnen we veel leren, zeker als het gaat om (persoonlijk) leiderschap. Dick Both schreef een boek over zijn leiderschapscapaciteiten, het boek Nehemia, bidder, bouwer, leider. In dit artikel bespreek ik 7 lessen die we van Nehemia kunnen leren. De naam van Nehemia betekent vertroost door Jaweh en middenin een wereld waar God noch gebod belangrijk is, neemt Nehemia zijn verantwoordelijkheid aan het Perzische Hof – in de burcht Susan – en later in Jeruzalem. Nehemia leeft in twee werelden: het seculiere Perzië en zijn thuisland, het land waar zijn hart leeft. Hij eert God, én zijn werkgever. Welke lessen heeft hij voor ons heeft nagelaten?

Nehemia schreef – geïnspireerd door de Heilige Geest – een biografie over zijn leven als mens, als christen, maar ook als leider. Om een goed leider te zijn, is het nodig om te putten uit de Bron, het Woord van God en het boek Nehemia leent zich daarvoor. Waarom is leidinggeven aan jezelf of aan anderen belangrijk? Goed leiderschap is een voorwaarde voor een bloeiend bedrijf, organisatie of kerkelijke instelling. Een leider heeft een bijzondere voorbeeldfunctie, en goed voorbeeld doet goed volgen. Daarom volgen hier een aantal praktische lessen uit de eerste vier hoofdstukken van het boek Nehemia:

1. Wees betrokken

In hoofdstuk 1 van het Bijbelboek blijkt Nehemia al een betrokken leider. Hij hoort dat Jeruzalem in puin ligt en dat er grote ellende is. De inwoners van Jeruzalem worden bespot en de poorten zijn afgebrand. Nehemia is bezorgd over zijn land en zijn volk en hij is betrokken bij zijn landgenoten. Een betrokken leider kent momenten van emotie, bijvoorbeeld om het welzijn van medewerkers. Een goed leider voelt de pijn ook van binnen, net als bij Nehemia. En dat brengt deze leider in gesprek met zijn Vader, met wie hij zijn zorgen kan delen.

2. Bid als leider

Nehemia wordt gezien als een biddende leider, en dat is niet voor niets. In het eerste hoofdstuk zien we al dat hij na tegenslag hulp zoekt bij God in het gebed. Zijn gebed kent drie delen, dat ook als praktisch advies kan helpen in ons gebed. Ten eerste prijst hij Gods grootheid, daarna belijdt hij zijn schuld en pas daarna vraagt hij Gods hulp. Nehemia wil biddend tot betekenis zijn en wil ook biddend zijn positie aan het hof benutten. Nehemia leert ons ook dat het voortdurende gebed van hem – van één man – zin heeft. Zijn voortdurende roep om hulp draagt bij aan het herstel van Jeruzalem.

3. Wees altijd eerlijk!

Je herkent het misschien wel. Eigenlijk heeft je collega een fout gemaakt, maar omdat hij of zij moeilijk met feed-back kan omgaan, vind je het moeilijk hem daarop aan te spreken. Nehemia geeft je in dit geval het goede voorbeeld. Hij is eerlijk en schetst ook de situatie zoals het zou moeten zijn. Dit doet hij in hoofdstuk 2 vers 17 en 18. Midden in het verwoeste Jeruzalem benoemt Nehemia de benarde situatie in Jeruzalem, tegen de inwoners van Jeruzalem. Een leider is blijkbaar nodig om de ernst van de situatie in te zien. Met een concrete aanpak en God aan zijn zijde vertelt hij de inwoners om de muur weer op te bouwen. De inwoners krijgen hoop en de handen worden uit de mouwen gestoken.

4. Nehemia weet op Wie hij vertrouwt

Nehemia is het levende bewijs van wat Stephen Covey ooit in zijn boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ schreef: ‘Wanneer je met je missie aan de slag gaat, moet je daarom aan twee dingen werken: visie – je toekomstbeeld – en de principes aan de hand waarvan je wilt leven. Je visie is het eindpunt, de bestemming. Principes zijn de middelen.’ Niet iedereen is blij met de plannen voor een wederopbouw, die aangevoerd worden door Nehemia. Inmiddels zijn er drie vijanden die tegen hem opstaan. Nehemia is niet bang en weet welk doel zijn werk dient. Hij stelt zijn vertrouwen op God en weet zeker dat de plannen zullen slagen.

5. Werk hard en bereid goed voor

Na de bemoediging en de aansporing naar de Israëlieten om de muur te bouwen, moet er ook daadwerkelijk een muur komen. Je leest in hoofdstuk 3 dat er met hard werken een muur gebouwd wordt. Om mensen hard te laten werken, betekent dit voor een leider dat er ook hard gewerkt moet worden. Ook hierin kun je veel van Nehemia leren. Zijn planning is op orde, maar ook zijn uitvoerend en praktisch vermogen is groot. En alhoewel het volk bestaat uit een bont gezelschap, dragen ze allemaal letterlijk en figuurlijk hun steentje bij.

6. Erken en waardeer!

Om ervoor te zorgen dat je een team hebt dat leeft met het motto: één team, één taak is het belangrijk om je werknemer of medemens te kennen. Net zoals Nehemia dat doet. Als je kijkt naar bijvoorbeeld het laatste gedeelte van hoofdstuk 3, kent hij vijfenzeventig mensen bij naam. Hij weet ook wie ze zijn en welke werkzaamheden ze hebben. Hij benoemt en geeft erkenning aan degenen die dat volgens hem hebben verdiend. En zelfs in een tijd zonder veel communicatiemiddelen weet Nehemia ook het middenmanagement goed aan te sturen en zo – indirect – alle bouwers te kennen en te waarderen. Alleen door middel van een sterk en aangemoedigd team werd de bouw van de muur in 52 dagen gebouwd.

7. Stel prioriteiten

Prioriteiten stellen is belangrijk, zeker in crisissituaties. Daarin blijkt het boek Nehemia nog steeds actueel, ook in deze coronacrisis. De verandering tussen hoofdstuk 3 en 4 is groot. In hoofdstuk 3 lees je vooral enthousiasme, terwijl het volk daarna ontmoedigd wordt door Sanballat en Tobia. Gelukkig uiteindelijk zonder veel resultaat, want de muur wordt in een hoog tempo opgebouwd. Totdat er geruchten komen van omliggende volken die – onder leiding van Sanballat en Tobia – zich voorbereiden op een aanval tegen het volk. Geruchten kunnen verlammend werken in een bedrijf of organisatie. De licht geïrriteerde Nehemia doet op dat moment wat hij moet doen, hij maakt een pas op de plaats en heeft de flexibiliteit om zijn planning los te laten. Hij doet wat nodig is voor de veiligheid voor het volk, scant de situatie en versterkt de kwetsbaarheden. Hij staat op als leider en motiveert het volk op een manier die werkt. Nehemia wijst ze op de grootheid van God en op Gods mogelijkheden. En – in hetzelfde vers 14 – laat hij het volk ook hun eigenbelang zien, namelijk dat ze bezig zijn met het creëren van een veilige plaats voor hen, maar ook voor hun gezin.

8. Wees een voorbeeld

Goed voorbeeld doet volgen. Het cliché wat Nehemia verder in hoofdstuk 4 verpersoonlijkt. Het aanvalsplan van de vijanden wordt uitgelekt, God verhoedt dat het volk wordt aangevallen, en het gevaar is geweken. De bouw kan weer hervat worden, maar er heerst een waakzame sfeer. Er ontstaat vertraging doordat de groep wordt opgesplitst: één groep bouwt en één groep verdedigt. Nehemia’s planning loopt in de soep, maar gedreven door de verantwoordelijkheid over het slagen van de opdracht gaat hij door, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Daarmee is Nehemia een voorbeeld als het gaat om toewijding en opoffering en kan hij dat ook vragen van de bouwers, zoals hij ook doet in hoofdstuk 4 vers 22. Dit werkt uiteraard ook vice versa, zoals Ghandi ooit eens zei: ‘Daar gaan mijn mensen. Ik moet hen volgen, want ik ben hun leider.’

Als je op zoek bent naar een goed, leesbaar boek dat je als zelfstudie wilt gebruiken, ben je bij dit boek aan het juiste adres. Het boek telt 43 hoofstukken en na elk hoofdstuk vind je bronnen, opdrachten en literatuur die je ook eens open kunt slaan. Aan het einde van het boek vind je een persoonlijk leiderschapsmanifest dat je – naar aanleiding van dit boek – zelf in kunt vullen. En hoewel sommige dingen ook als inlegkunde geïnterpreteerd kunnen worden, biedt dit boek verrassende aspecten in verzen waar je normaliter snel overheen leest. Daarnaast laat het boek zien wie de Leidinggevende van Nehemia is en welke bijzondere weg Hij kiest voor Nehemia. Afsluitend met de woorden van Dick Both: ‘Nehemia was zich terdege bewust dat zijn missie Gods missie was en hij slechts een instrument was in Gods hand. Dat is daadwerkelijk dienend leiderschap!’


Dick both

(1977) schreef een boek over Nehemia: Nehemia, bidder, bouwer, leider. Het boek is uitgegeven door De Banier en telt 237 bladzijdes. Both is gefascineerd door Nehemia en probeert hem op de voet te volgen, om zo praktische lessen uit zijn leven te halen. Dit boek is geschreven voor leiders die als christen leiding (willen) geven; zowel voor een christelijke organisatie als daarbuiten. Both komt tot de conclusie dat we van Nehemia veel kunnen leren en zet dat uiteen in tien kernwoorden: Nehemia is geroepen, gehoorzaam, gedreven, daadkrachtig, tactisch, bescheiden, dienend, afhankelijk, praktisch en voorbeeldmatig. In dit artikel vind je praktische lessen uit de eerste drie boeken van Nehemia. Smaakt het naar meer? Lees dan het hele boek van Dick Both en laat je inspireren door de andere negen hoofdstukken die het boek Nehemia rijk is! Ben je op zoek naar een praktisch boek wat actueel blijft en zeer geschikt is voor zelfstudie? Lees dan het boek Nehemia, bidder, bouwer, leider.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorische Maatschappelijke Unie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 september 2020

RMU.NU | 48 Pagina's

De Lessen van Nehemia

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 september 2020

RMU.NU | 48 Pagina's