Boekbesprekingen

Frank van der Pol, emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis aan de TUK, kon als redacteur zijn bundel in november 2018 presenteren tijdens de conferentie ‘The International Synod of Dordt 1618-1619. Contents, Contexts and Effects, 17 ^th -21 ^st Centuries’.

The Doctrine of Election bevat de tekst van de lezingen die in oktober 2014 in de Johannes a Lasco Bibliothek in Emden zijn uitgesproken. De verschillende congressen vullen elkaar op een mooie manier aan, omdat in Dordrecht meer aandacht was voor de Dordtse Kerkorde en de historische situering van de synode en minder voor de theologische aspecten van de Dordtse Leerregels.

In het openingsartikel gaat Herman Selderhuis in op de betekenis van Emden voor het Nederlandse calvinisme. Emden is niet alleen de stad waar de eerste, nationale synode werd gehouden, maar ook de stad waar in hoog tempo vele boeken gedrukt zijn, die vervolgens hun weg vonden in de Nederlanden. In een drietal bijdragen wordt vervolgens aandacht geschonken aan de ontwikkelingen voorafgaand aan de twisten in de Republiek die geleid hebben tot het bijeenroepen van de nationale synode.

Günter Frank stelt in zijn bijdrage middeleeuwse tendensen van de verkiezingsleer aan de orde. Erik de Boer komt dichter bij huis door aandacht te vragen voor Johannes Anastasius Veluanus en diens gebruik van het woord ‘predestinatores’. Voortgaand onderzoek naar Veluanus is van belang omdat in de aanloop naar en tijdens de synode de vraag aan de orde komt wie zich terecht op hem kunnen beroepen. Antonie Vos vraagt aandacht voor Pighius en Calvijn over de wil van God.

In een boeiend artikel onder de titel ‘Dordrecht’s Own Decretum Horribile’ biedt Fred van Lieburg een grondige analyse van de heenzending van de remonstranten. In de zestiende eeuw is onder anderen door Heinrich Bullinger en Andreas Hyperius al nagedacht over de vraag hoe aan een protestantse kerk leiding moet worden gegeven in overeenstemming met bijbelse principes.

Duidelijk wordt dat er beslist geen sprake is van een plotselinge, onbeheerste, emotionele uitbarsting.

Na de heenzending van de remonstranten kon de synode met haar eigenlijke taak beginnen. Donald Sinnema laat zien hoe de tekst van het eerste hoofdstuk van de Canones tot stand is gekomen. Velen hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze genuanceerde tekst.

Ik noem hier nog de artikelen van Albert Gootjes over het universalisme van Cameron, van Thomas Kloeckner over Heinrich Alting, van Frank van der Pol over Oomius en Vogellius en ten slotte Henk van den Belt over Friedrich Schleiermacher en diens al dan niet terechte kritiek op de gereformeerde orthodoxie.

De bundel sluit af met een tweede artikel van de hand van Erik de Boer, waarin hij een inventarisatie biedt van de edities van de Dordtse Leerregels die gedurende de zeventiende tot en met de negentiende eeuw op de markt zijn gebracht. De uitgave van 1883 draagt als titel De Drie Formulieren van eenigheid met de kerkorde en heeft als ondertitel: ‘Voor kerkelijk en huiselijk gebruik uitgegeven’. De Canones krijgen daardoor een plaats in de catechese en de beoefening van de persoonlijke vroomheid.

Op een mooie wijze draagt deze bundel met zijn focus op de Synode van Dordrecht bij aan het voortgaand onderzoek naar de theologiebeoefening in de zeventiende eeuw en de verwerking daarvan in later eeuwen.

Tegelijkertijd zou het mooi zijn wanneer nog in het jubileumjaar de handen ineengeslagen konden worden om een solide, theologiehistorische en wetenschappelijk verantwoorde commentaar op de Canones te schrijven, waarmee zowel de theologie als de kerken gediend zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen