Boekbesprekingen

Dit boek is de handelseditie van een proefschrift, dat in 2016 aan de Vrije Universiteit werd verdedigd. Dr. Roest is jarenlang missi-onair werker geweest en doceert missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen. De ondertitel geeft aan dat hij de christologie van onze landgenoot Hendrikus Berkhof (1914-1995) en die van de Engelse systematisch theoloog Colin Gunton (1941-2003) vanuit missionair perspectief met elkaar heeft vergeleken. De hoofdtitel brengt tot uitdrukking dat het Roest erom gaat hoe zij het hart van het christelijk geloof, de christologie, hebben doordacht met het oog op de vertolking van het evangelie in de westerse context van hun tijd, eind twintigste eeuw. De keuze voor deze twee tot de gereformeerde traditie behorende theologen werd mede ingegeven door het feit dat zij er heel verschillend mee zijn omgegaan.

Berkhof begon als orthodox theoloog, maar heeft gaandeweg steeds meer afstand genomen van het klassieke dogma. In zijn Christelijk geloof is Jezus Christus niet de mens geworden eeuwige Zoon van God, maar de nieuwe mens die in de geschiedenis het verbond van God heeft vervuld, zodat de Geest nu van daaruit kan werken. Gunton studeerde theologie in een tijd, waarin de klassieke theologie onder vuur lag, maar het heeft hem er niet van weerhouden om in zijn doordenking van de christologische vragen dicht bij de klassieke benadering te blijven en ook voor de fundamentele waarheid van de leer van de triniteit op te komen. Hij deed dat echter op een heel bepaalde manier, namelijk door de kritiek van de moderniteit op het kerkelijk dogma voluit ernstig te nemen, en die te verwerken door in de omgang met de Schrift antwoorden te zoeken (167). Waar Berkhof in zijn ‘contextualisering’ van het christelijk geloof het eigentijdse denken naast enige kritiek toch vooral ‘credits’ gaf, stelde Gunton zich veel kritischer, maar zeker niet minder tijdbewust en tijdbetrokken op. Hij had vooral oog voor hoe de Geest de levende Christus vandaag in de cultuur aan de orde stelt. Een sprekend voorbeeld van zijn werkwijze is dat hij verzoening niet verstaat als betaling aan een eisende God, maar als het ultieme offer dat God geeft om de mens die zichzelf in de chaos van de zonde heeft gestort terecht te brengen. God heeft niet willen toestaan dat de mens zichzelf in zijn gebonden zijn door de machten zou vernietigen, en de kracht van de opgestane Christus werkt door de Geest die in zijn opofferende liefde mensen bevrijdt en hoop wekt. Heeft Berkhof, vraagt Roest, wel voldoende het gevaar van de idolatrie gezien, de aan de moderniteit eigen neiging om de rede, de wil, de autonomie te vergoddelijken?

Wat levert dit onderzoek op voor de wijze waarop wij het evangelie vandaag kunnen communiceren? Om deze vraag gaat het, want in zijn werk onder hoogopgeleide Amsterdammers is Roest steeds opgelopen tegen de verstaansbarrières voor het evangelie. Hij pleit ervoor te letten op hoe de vroege kerk het deed. Zonder zich wetenschappelijk rekenschap te (kunnen) geven van contextualiteit en van daarop gerichte hermeneutiek, hebben christenen het evangelie zo ‘belichaamd’ dat ze vanzelf kritisch en uitnodigend op hun cultuur betrokken waren. De contextualisering zoals die nodig is houdt niet in, de eigen cultuur zelfstandig gewicht geven, of ook de eigen tijd te duiden, om zodoende over een criterium voor de vertolking van het evangelie te beschikken. Het kan alleen zo, dat we onszelf als mensen van deze tijd laten oordelen, vrijspreken en heiligen in een gehoorzaam en volhardend luisteren naar wat de Geest in en door de Schrift tot de gemeente zegt. Dan kan het niet anders of we zien dat de cultuur van onze tijd ook ons meer stempelt dan we ons bewust zijn en ons lief is.

Ik heb deze studie met veel interesse en bewondering gelezen. Het onderzoek is vanuit een duidelijke vraagstelling verricht en helder gestructureerd uitgevoerd. Het heeft ook nog eens een goed leesbaar boek opgeleverd dat uitdaagt om in een nog altijd door autonomie gestempeld cultureel klimaat, met onderstromen van antihumanisme en – dat zagen Berkhof en Gunton nog niet – opkomende nieuwe religiositeit het evangelie te vertolken als Gods kracht tot behoud voor ieder die gelooft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen