De jeugd van tegenwoordig?

Er wordt door volwassenen nogal eens geklaagd over de jeugd. Ze zouden zich assertiever en brutaler gedragen dan vroeger en geen idee meer hebben van wat juiste omgangsvormen zijn. Er zijn voldoende aanwijzingen dat dat soms klopt. Maar de oorzaak daarvan ligt vooral in het onaangepast gedrag van volwassenen zelf.

Toen ik in 2004 directeur van de Guido de Brès in Rotterdam werd had ik de veronderstelling dat ik nogal eens te maken zou krijgen met leerlingen die onaangepast gedrag vertoonden. Zelf had ik in de 25 jaar ervoor (de periode dat ik volledig lesgaf) in mijn lessen overigens weinig daarvan gemerkt. Natuurlijk, een enkeling toonde weleens onaangepast gedrag, maar een goed gesprek of een heldere maatregel hielp vrijwel altijd.

Maar in mijn praktijk van directeur pakte dat heel anders uit. Problemen met leerlingen en vervelende omgangsvormen waren tot mijn opluchting ook in die functie beperkt. Leerlingen zijn vrijwel altijd geneigd om te luisteren als in een goed gesprek gewezen wordt op verkeerd gedrag. Het probleem zat duidelijk ergens anders, daar waar ik het - misschien in mijn naïviteit - minder of niet verwacht had. Er is een groter wordende groep van ouders die alleen maar keurig luistert naar hun kind in plaats van dat er sprake is van ouderlijk gezag. Sterker nog, de jeugd wordt als uitgangspunt genomen en ouderen willen graag op de jeugd lijken, in kleding en in gedrag. En strafmaatregelen voor onaangepast gedrag op school wordt door die ouders eerst en vooral stevig ter discussie gesteld. Een afgepakte smartphone na illegaal gebruik is niet zelden oorzaak voor een groot conflict met ouders.

Ik wil daarin overigens niet generaliseren. Er zijn ook heel betrokken en positieve ouders die soms gewoon last hebben van puberaal gedrag van hun kroost. En dat is gelukkig de grootste groep. Maar het is onmiskenbaar dat de laatste decennia het uitblijven van gezag versterkt is doordat degenen die nu gezagsdragers zouden moeten zijn, zelf opgevoed zijn in een situatie waarin minder sprake was van duidelijk gezag. Ze zijn een product van een eerdere verweesde generatie. Dit merken we vanzelfsprekend ook aan die jongeren. Ze kennen en zien de vaders niet. Daarmee komen die jongeren soms makkelijk in een vage tolerante sfeer terecht, waarin volledige vrijheid ervaren wordt. Ze weten nauwelijks wat “nee” is. Ze kunnen een afwijzing niet verdragen, niet afblijven van elkaars spullen en niet van elkaars lichaam.

Deze houding van onze jeugd wordt versterkt doordat docenten, predikanten en ouders soms diepe buigingen maken om onze jongeren te bereiken. Het gaat zo ver, dat opvoeders zich lijken te identificeren met de jeugd en forever jong en tof gevonden willen worden. Jongeren krijgen zo de boodschap dat hún cultuur het ideaal is, in plaats van die van de volwassenen met meer levenswijsheid. Het gevolg is dat ze geen respect meer hebben voor oudere generaties. Er lijkt soms een soort omgekeerde opvoedingssituatie te ontstaan: de jeugd bepaalt wat belangrijk is. In het onderwijs wordt meer gezocht naar methoden om kinderen en leerlingen te motiveren dan dat er stevig onderwijs gegeven wordt, waarin de culturele en christelijke erfenis wordt doorgegeven.

Het zou helpen als het begrip ‘onderwijzen’ opnieuw gemunt worden op school, evenals het begrip ‘opvoeden’, en dat laatste vooral thuis. Wat mij betreft hoeft niet zozeer de jeugd zich te ‘bekeren’, maar zijn het vooral ouderen die hun verantwoordelijkheid moeten nemen.

Dr. Richard Toes, voorzitter van het college van bestuur van het Wartburg College

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen