Irrationeel dwangbuisdenken

Over de SGP doen hardnekkige clichés de ronde. Bij wijze van amuse neem ik er eentje op de korrel: SGP’ers gaan niet met de tijd mee.

Vandaag de dag krijgt niemand graag het verwijt om de oren dat ‘ie achter loopt. Wie niet meegaat met de tijd, lijkt bij voorbaat een verliezer. Gelet op de frequentie waarmee het in ’s lands vergaderzalen en elders klinkt, schijnt het een zwaarwegend argument. Niets is minder waar. Op de keper beschouwd is het zo licht als lucht en zo vluchtig als de ijdelheid van Predikers motto.

Klopt het wel, dat wie modern of hip wil zijn, moet meegaan met de tijd? Is dat een moderne grondregel? Nee, juist niet. Want wie écht modern wil zijn, laat elke externe maatstaf los en trekt alles in twijfel. Maar dan ook echt alles. Alleen de (denkende) mens is de maat van alle dingen. Wie zich daarentegen beroept op ‘de tijd’, verwijst naar een maatstaf buiten de mens. Dus naar een ‘hogere orde’. ¹ (Intussen wordt een beroep op de Bijbel buiten de orde verklaard.)

Waarom lijkt het dan toch zo’n sterk argument? Dat komt door de krachtige mythe die erachter schuilgaat. Zij wil de mensen doen geloven dat we dankzij de Verlichting onderweg zijn naar een betere toekomst. Die komt tot stand door rationeel te denken en te handelen. Brutaal bluffend verdringt dit bijgeloof het christelijke geloof. Vandaar dat dwingende: je móet met de tijd meegaan, anders loopt het heel slecht met je af.

Met dit non-argument ontwijkt iemand heel handig de vraag of het nieuwe wel echt beter is dan het oude. Het laat ook zien dat maar weinig mensen het volhouden om consequent modern te zijn. Tenslotte behoeft het geen betoog dat de dwangbuis van deze tijd geen christen echt lekker zit. Gods tijd is de allerbeste tijd. ²

Bronnen

1 Vgl. Marin Terpstra, Omstreden moderniteit. Over de gemeenplaats ‘Dat is niet meer van deze tijd’, Nijmegen 2016.

2 Naar de titel van cantate BWV 106 van Joh. Seb. Bach, ca. 1707.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen