‘Al wordt het recht beleden…’

Dankzij de scheiding der machten kan in Nederland de rechterlijke macht zelfstandig tot een oordeel komen over de vraag: wat is recht in deze zaak? Je moet er toch niet aan denken dat een rechtbank vooraf een instructie krijgt vanuit het Catshuis. Dan zou het kabinet gaan bepalen wat in een bepaalde zaak rechtvaardig is.

Als we om ons heen kijken in de wereld, dan blijkt de situatie in ons land eerder uitzondering dan regel te zijn. Poetin laat politieke tegenstanders via een schijnproces in een strafkamp belanden. Of erger. Mensen uit Iran, China, Noord-Korea en veel andere landen kunnen daarover meepraten. Machtsuitoefening die neerkomt op rechtsverkrachting: profeten in het Oude Testament fulmineerden ertegen. We bevinden ons in goed gezelschap als we onrecht aan de kaak stellen.

Over de vraag wat recht is, kan men discussiëren. Macht staat echter niet ter discussie, zo constateerde Blaise Pascal. De geschiedenis leert dat maar al te vaak het zichtbare, concrete ‘recht’ door machthebbers wordt bepaald. Of door de meerderheid. Op de Europese top begin maart zag je dat gebeuren. Op voorstel van de Europese Commissie traden regeringsleiders van de lidstaten artikel 125 uit het EU-verdrag met de voeten. Ook voor extra defensie-uitgaven geldt dat lidstaten de aflossing van hun schulden niet op anderen kunnen afwentelen.

Een krappe meerderheid van de Tweede Kamer keurde dit gedrag af. Maar het is wel curieus om te zien hoe woordvoerders van D66, GroenLinks en PvdA, die zeggen respect voor de rechtsstaat te hebben, hun eigen rode lijnen overschrijden. Het argument van rechtsstatelijkheid kun je, op straffe van ongeloofwaardigheid, niet willekeurig gebruiken.

Omgaan met recht en macht: een spannende balanceerkunst! Wie niet wil vallen, moet de gerechtigheid wel in het oog houden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen