Europese Waarden

De politieke consternatie die volgde was opzienbarend. In de meest stellige bewoordingen werd door Europese leiders afschuw uitgesproken over wat aangeduid werd als de ‘anti-homo wet’ die in het Hongaarse parlement is aangenomen. Onze eigen premier voorop. Zulke ferme taal horen we maar zelden op het Europese toneel. Ook niet in kwesties waarin daar echt aanleiding toe is of tegenover politieke opponenten die een maatje groter zijn dan de Hongaarse premier Orbán – of misschien juist daarom. Het maakt wel sterk de indruk van een optreden voor de bühne; het kost eigenlijk niks en men hoopt op veel politiek gewin.

Zoals in deze kolommen al meer is vastgesteld, blijkt uit de reactie op elk kritisch tegengeluid op het LHBT-dossier dat het een open zenuw is. Al vraag ik mij ook weleens af of het niet meer een open zenuw lijkt dan dat het die werkelijk is. Het een en ander ontstaat naar mijn besef omdat het in elk geval aange jaagd wordt door een machtige lobby, terwijl maar de vraag is hoe representatief deze uitgesproken, radicale visie is ten opzichte van de door deze leiders vertegenwoordigde volken zelf, in de zin van hun individuele burgers.

In deze reflecties bij de actualiteit willen we echter niet zozeer deze Europese binnenbrand als oorzaak van een conflict zien, maar meer als het effect van een dieperliggende ontwikkeling.

Volgens premier Rutte zijn hier Europese waarden in het geding.

Europa is, maar dat konden we natuurlijk weten, veel meer dan een unie waar gemeenschappelijke economische belangen en handelsbelangen mee gediend zijn. Maar terwijl het voor de politieke leiders nog volop zoeken is naar meer eenheid op allerlei beleidsterreinen – denk aan migratievraagstukken en het veelbesproken Europese leger – wordt er bijna in het voorbijgaan gesproken over de Europese waarden. Er is kennelijk een Europees moreel kompas. En dat kompas wijst in de richting van het ‘zelf’. Een mens moet zijn authentieke zelf kunnen zijn, zonder daarbij door enige beperking gehinderd te worden. Er is niet een norm, los van ons mensen, waartoe we ons moeten verhouden en die uitmaakt wat goed of fout is. De enige norm die ertoe doet, zijn we zelf. Je moet jezelf kunnen zijn, zonder dat iets onze vrijheid om onszelf te kunnen zijn inperkt. Zelfs het biologische geslacht niet; ook dat is aanpasbaar aan wie het individu zijn wil. Het morele kompas in kwestie stelt dat er aan de vrijheid geen grenzen zijn, behalve het gebod dat we anderen in hun vrijheid niet schaden.

Wie zich hier kritisch toe verhoudt of dit kompas afwijst – en wat kun je als christen anders doen dan dat? – wordt meteen gediskwalificeerd als homofoob of ‘achterlijk’. Dat is een kras woord; ik heb het echter wel opgevangen uit de mond van politiek hooggeplaatsten. Het fanatisme waarmee je geconfronteerd wordt, is onthutsend. Dat geldt van de arrogantie waarmee in het geval van Hongarije een soeverein land bejegend wordt tot en met de harde woorden van onze doorgaans zeer beschaafde premier, die met die woorden overigens ook veel van zijn eigen landgenoten hard raakte.

De vrijheid die hoog scoort in de top van Europese waarden blijkt bijzonder onverdraagzaam jegens haar critici.

Er is een morele mars gaande, zo lijkt het, die tot doel heeft iedereen deze waarden op te dringen. We zullen en we moeten dezelfde kant op denken. Wetgeving, de media, het onderwijsbeleid en wat al niet meer: geen middel blijft onbeproefd om dat te bewerkstellingen. Wie zou niet een heel onbehaaglijk gevoel krijgen bij deze operatie die steeds meer totalitaire trekken vertoont?

Op de schaal van de Europese waarden is wat Hongarije doet volstrekt onbestaanbaar. En zonder de advocaat van het Hongaarse parlement te willen of te kunnen zijn, meen ik dat het onze slaap wel ruw mag verstoren als blijkt dat wie klassieke waarden koestert omtrent huwelijk, seksualiteit en gezin volgens deze waarden een onmogelijke positie inneemt. Temeer daar het niet alléén een Europese kwestie is. Míjn premier heeft dingen gezegd die ook alles zeggen over hoe wat hem betreft óns land en óns volk eraan toe is of zou moeten zijn. En dat betekent dat wie klassieke – of beter nog:

Bijbelse – waarden koestert over relaties, huwelijk, seksualiteit en gezin én op grond daarvan de Europese waarden ter discussie stelt, meteen buiten de orde wordt geplaatst als ‘achterlijk’. Nu word je nog als vertegenwoordiger van een fossiel standpunt geaccepteerd. Maar hoe lang nog? De gekruide woorden van de Leidse rechtsfilosoof Andreas Kinneging op een regiobijeenkomst van de SGP, vorige week vragen dan misschien wel om enige nuances maar moeten ons wel degelijk op scherp zetten. Ik citeer een kleine passage uit het verslag van het Reformatorisch Dagblad van 28 juni jl.: De Leidse rechtsfilosoof Andreas Kinneging: ‘En dat gaat heel hard, hoor. Dat denken, bijvoorbeeld dat iedereen zijn authentieke zelf moet kunnen zijn, waarvan de genderideologie een uiting is, komt steeds meer regelrecht tegenover het christendom te staan en is steeds minder bereid om klassieke opvattingen over bijvoorbeeld huwelijk en relaties te accepteren.’ Als er in onze maatschappij ‘geen weerstand of tegenbeweging komt’, zei de hoogleraar, ‘is de Bijbel over een jaar of tien een verboden boek en worden kerken door de overheid gesloten.’

Wie op de genoemde thema’s ingaat tegen de Europese waarden wordt nu in een minderheidspositie gedoogd.

En de Bijbelse waarden, die daar haaks op staan, mogen nog hun plaats hebben in de privésfeer en de kerk. Maar zijn we echt ver weg van het punt dat de Bijbel aangemerkt wordt als een boek dat aanzet tot discriminatie en haat zaaien en om die reden op de zwarte lijst komt te staan? Zo onvoorstelbaar als dat dertig jaar geleden nog was, is dat allang niet meer. Het zal aankomen op een duidelijk Bijbels getuigenis, met woorden en wandel. Waarbij de inzet is om de diepe, zegenrijke boodschap van de Bijbel, als het gaat over huwelijk en gezin, hoog te houden. En als de keerzijde daarvan bescheiden maar beslist te weerspreken wie of wat zich daartegen stelt. Vraag is of we daaraan toe zijn.

Zijn we zelf van het belang van die boodschap doordrongen?

En gaan we onze kinderen en jongeren daarin voor? Dat we er aan toekomen, is bijzonder urgent. Echter eer we de hand aan de ploeg slaan – en het is heel dringend! – heffen we de handen biddend op tot God.

‘Opdat er eer in onze lande woon en zich aldaar op ’t luisterrijkst vertoon.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen