Een HHK-Gemeente In Canada

De mensen die de oversteek waagden, moesten alles achterlaten en een nieuw leven opbouwen. Ook een nieuw kerkelijk leven. In 1628 werd in Nieuw-Amsterdam de eerste gemeente gesticht van wat later de Dutch Reformed Church zou gaan heten. De Dutch Reformed Church ontstond uit de Nederduitse Gereformeerde Kerk en kan dus gezien worden als een voortzetting van de Nederlandse Hervormde Kerk in ons land. Lang bleef men sterk verbonden met Nederland, zelfs nadat Nieuw-Nederland in handen van Engeland was gekomen. Ik las dat pas in 1833 de laatste kerkdienst in het Nederlands gehouden werd. Inmiddels wordt de kerk al vele jaren aangeduid als Reformed Church of America (RCA) en is er van de Nederlandse wortels niet veel meer overgebleven. De RCA heeft een kleine 200.000 leden en omvat gemeenten in de Verenigde Staten en in Canada. Tot 2011 was de Springford Reformed Church onderdeel van de RCA.

Ontstaan van de gemeente

Springford is een kleine nederzetting in Ontario, Canada, ongeveer 150 kilometer ten westen van Toronto. Het is een streek waar veel mensen wonen met een Nederlandse oorsprong. Je kunt dat zien aan de namen op de brievenbussen als je er rondrijdt. Veel mensen zijn uit Nederland vertrokken in de jaren na de Tweede Wereldoorlog om naar Canada te gaan. In Springford wonen ook nogal wat mensen die later, in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw, daar gekomen zijn. Nog steeds zijn er Nederlanders die er zich vestigen. In dit plaatsje is een HHK-gemeente gevestigd, de Springford Reformed Church. Deze gemeente is ontstaan in 1989, op initiatief van ds. K. Veldman. In het archief van de gemeente las ik de notulen van een oprichtingsvergadering, gehouden op 22 november 1989. Ongeveer vanaf die tijd werd op zondag en in de week kerk gehouden in een schuur (in het Engels: barn) in Burgesville, een plaats in de nabijheid van Springford. Volgens de notulen waren er in die begintijd 26 mensen aanwezig in de kerk. De kerk werd aangeduid als de BBC, de Burgesville barn church. Het oprichtingscomité had toestemming van de overheid om tijdelijk diensten te beleggen in de schuur.

Van meet af aan werd uitgezien naar een meer definitief gebouw. In 1990 werd een schoolgebouw aangekocht in Springford. Het gezin van ds. Veldman woonde aan de ene kant van het gebouw, de andere kant fungeerde als kerk. Dat gebouw is later gerenoveerd tot een echt kerkje, waarin de gemeente nog steeds samenkomt. Rond 1991 moet de gemeente daadwerkelijk geïnstitueerd zijn. In de notulen wordt gesproken van een stuurgroep, die verantwoordelijk is voor het instellen van de ambten en het toepassen van de kerkorde van de RCA. Want de gemeente zou tot de RCA gaan behoren. Onder Gods zegen is de gemeente gegroeid en is een geregelde prediking ontstaan, waarop ook vrucht mocht zijn. Daarvan wordt tot op de dag van vandaag getuigd.

Nadat ds. Veldman vertrokken was in 1992, is de gemeente gediend door ds. L. Schaafsma (1993- 1999), ds. W. Pieters (2000-2005) en ds. A. de Groot (2009-2013). Na diens vertrek naar Genemuiden, is ds. K. Veldman opnieuw naar Canada gegaan om als emeritus-predikant de gemeente te dienen. Dat heeft hij met enige onderbrekingen mogen doen tot begin vorig jaar. In de zomer van 2021 heeft de gemeente een beroep uitgebracht op ds. W.M. Mulder uit Wijk, die dit beroep vrijmoedig mocht aanvaarden. Op 2 februari 2022 werd hij door ds. H. Zweistra bevestigd tot predikant van de Springford Reformed Church.

In de loop van de jaren heeft het aantal leden en kerkgangers grote schommelingen ondergaan. Zo gaat dat vaak in een immigrantengemeente. De leden komen overal vandaan. Ze zijn op zoek naar een plaats waar ze zich thuis voelen. Daarbij speelt niet alleen de kerk waartoe ze behoren, maar ook de predikant die ze in de omgeving kunnen beluisteren, een belangrijke rol. Daarbij komt nog dat het ook van belang is waar de kinderen naar school kunnen gaan. Van sommige scholen geldt, dat alleen kinderen toegelaten worden als de ouders lid zijn van een bepaald kerkgenootschap. Dat alles is van invloed op de kerkelijke keuze die mensen maken. Op dit moment bestaat de gemeente uit 75 belijdende leden en 95 doopleden. Daarnaast zijn er ongeveer vijftien ‘vaste gasten’ aan de gemeente verbonden. De diensten worden bezocht door zo’n 170 kerkgangers.

Springford en de HHK

De Springford Reformed Church was feitelijk een hervormde gemeente die deel uitmaakte van de RCA. De scheuring van 2004 ging dan ook grotendeels aan de gemeente voorbij. Gelukkig was de eenheid van de gemeente niet in gevaar. Dat veranderde echter toen de RCA in 2009 de zogenaamde ‘Belhar Confession’ aanvaardde. Belhar is een plaats is Zuid-Afrika waar in 1986 een Afrikaanse belijdenis opgesteld is, bestaande uit vijf artikelen en daarbij behorende verwerpingen. Hoewel het belijdenisgeschrift dezelfde structuur heeft als onze Dordtse Leerregels, is het alles behalve gereformeerd. Het geschrift is opgesteld uit protest tegen de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika. Het was bedoeld als een krachtig signaal van de kerk tegen het bevorderen van ongelijkheid tussen rassen. Het behoeft geen betoog dat de apartheidspolitiek Bijbels gezien onaanvaardbaar was. In de belijdenis van Belhar werden echter onjuiste accenten gelegd. Daarbij komt dat in het geschrift op een onbijbelse wijze gesproken wordt over homoseksualiteit.

Voor de kerkenraad van Springford was dat aanleiding om de RCA te verlaten en aansluiting te zoeken bij de Hersteld Hervormde Kerk. In december 2010 besprak onze synode een verzoek hiertoe. Besloten werd een tweetal leden van het breed moderamen naar Canada af te vaardigen om met de kerkenraad en met de RCA te spreken. Het bleef tot het laatst spannend of de RCA de gemeente zou toestaan de bezittingen mee te nemen bij hun vertrek naar de Hersteld Hervormde Kerk. In april 2011 moest de kerkenraad zijn besluit ten overstaan van de classis verdedigen. Wat niemand verwacht had, gebeurde: in de vergadering ontstond begrip voor het standpunt van de kerkenraad. Met slechts één tegenstem werd besloten dat de gemeente het kerkverband mocht verlaten met behoud van de kerkelijke goederen. Sindsdien behoort de gemeente tot de HHK. Er is een regeling opgesteld, waarin aangegeven is welke artikelen van de kerkorde wel en niet van toepassing zijn op Springford. Een begeleidingscommissie, bestaande uit twee personen, onderhoudt de contacten met de kerkenraad en bezoekt de gemeente om de drie jaar. Van de bezoeken wordt verantwoording afgelegd aan het breed moderamen van de synode. Vanaf 2011 bestond de begeleidingscommissie uit ds. D. Heemskerk en oud. W. de Kloe. Samen hebben zij de gemeente diverse keren bezocht. Vorig jaar heeft ds. D. Heemskerk bedankt. De daardoor ontstane vacature is nog niet opgevuld.

Ten slotte

Een HHK-gemeente in Canada, is dat wel logisch? Bij de aansluiting destijds, is door de synode aangegeven dat de gemeente welkom is in ons kerkverband, maar dat aansluiting bij een Canadese kerk op termijn wenselijk is. Zolang dat niet het geval is, horen ze bij ons. Van harte hopen we dat ook hier de prediking van vrije genade gezegend mag worden aan zondaarsharten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen