Dr. Izaäk Boot (1930-200)

Langzaam groeide dr. Boot naar het predikantschap in de Hervormde Kerk. Zijn vader ervoer dat aanvankelijk als pijnlijk. Zijn moeder voelde het al langer aan en kon het beter plaatsen dan haar man. Dr. Boot ging in Utrecht belijdeniscatechisatie volgen bij ds. A. Meijers. In 1955 legde hij in de Domkerk van Utrecht belijdenis van het geloof af. Helaas komt het bij een overgang van de Gereformeerde Gemeenten naar de Hervormde Kerk nogal eens voor dat men zich telkens weer afzet tegen zijn afkomst en dat dit ook de prediking kleurt. Dat was bij dr. Boot niet het geval. Dat hem van huis uit de liefde tot oudvaders en puriteinen was meegegeven, heeft hem altijd met diepe dankbaarheid vervuld.

De studie van dr. Boot verliep relatief langzaam. Dit werd veroorzaakt doordat hij om financiële redenen enige tijd werkte als ambtenaar bij de provinciale griffie. De tweede oorzaak was zijn brede belangstelling. Hij volgde ook colleges psychologie en filosofie en ook de cursus homiletiek die de christelijke gereformeerde prof. G. Wisse na zijn emeritaat van 1949 tot 1951 voor een aantal studenten en predikanten in Doorn gaf. Dr. Boot heeft mij zelf verteld dat deze colleges van prof. Wisse veel voor hem hebben betekend. Prof. Wisse pleitte voor een goede exegese en een praktische en bevindelijke toepassing. De prediking diende volgens prof. Wisse zowel theologisch (God als uitgangpunt en het kennen van Hem als doel) als Christocentrisch te zijn. Juist in deze dingen wist dr. Boot zich aangesproken door prof. Wisse.

Gang door de kerk

Als predikant heeft dr. Boot een drietal gemeenten gediend: Wijngaarden, Nijkerkerveen en Boven-Hardinxveld. In zijn eerste gemeente werkte dr. Boot zijn doctoraalscriptie uit, waarin hij de opvatting van het Hooglied van Bernard van Clairveaux en Hellenbroek met elkaar had vergeleken. Het proefschrift kreeg als titel De allegorische uitleg van het Hooglied voornamelijk in de Nederlanden. Als student hoorde ik prof. G. Quispel zeggen dat hij het zeer onbillijk vond dat dit proefschrift niet het predicaat cum laude had gekregen. Het kan niet anders of dat moet ook dr. Boot hebben teleurgesteld. Dit predicaat lag namelijk helemaal voor de hand. Eén lid van de promotiecommissie heeft dit tegengehouden. Buiten zijn proefschrift heeft dr. Boot nauwelijks wetenschappelijk werk geschreven. Ook na zijn emeritaat liet hij er zich niet toe bewegen. Zijn argument was dat er al genoeg geschreven was en hij er niets aan kon toevoegen. Het eerste mocht dan waar zijn, het tweede niet. De onbuigzaamheid die hij hier aan de dag legde, paste weer helemaal bij zijn persoon.

Als predikant deed dr. Boot in bredere kring van zich spreken door zijn aandacht voor het welzijn van dieren. Een aantal van zijn schriftelijke bijdragen zijn aan deze thematiek gewijd. Hij was een overtuigd vegetariër. Terecht wees hij erop dat het woord ‘ziel’ in de Bijbel een veel bredere betekenis heeft dan men in veel theologisch spraakgebruik tegenkomt. Onbekommerd wordt in het Oude Testament over de ziel van beesten gesproken. Dr. Boot wees dan ook het argument dat een dier geen ziel heeft van de hand als daarmee bepaalde praktijken werden gerechtvaardigd. Hij wist overigens wel dat alleen van de mens wordt gezegd dat hij naar Gods beeld is geschapen. Daarom kon hij de evolutieleer niet rijmen met het Bijbelse getuigenis. Hij kon die zelfs als een goddeloze leer typeren. Dr. Boot kende zijn intellectuele vragen en twijfels. Hij kon het als schuld voelen dat hij te veel wilde begrijpen. De Schrift als de stem van God was en bleef voor hem tenslotte het laatste houvast en het einde van alle tegenspraak. ‘Boven het Woord is er niets’, zo kon hij zeggen. In het Woord is alles. Dr. Boot wilde ervoor waken zaken boven de Bijbel te stellen. Alles wat in strijd is met het Woord van God moet worden weggedaan.

De prediking van Dr. I. Boot

Terecht zegt zijn biograaf, Cees Hoogendoorn, dat de blijvende betekenis van dr. Boot vooral in zijn prediking ligt. Daarnaast moet ook zijn catechetische arbeid worden genoemd. Dan denk ik aan het onderwijs dat hij aan volwassenen op Bijbelkringen gaf. Hij deelde in het onderwijs dat hij gaf, zijn grote kennis in voor de aanwezigen toegankelijke vorm uit. Dat ik over de blijvende betekenis van zijn prediking schrijf, staat niet los van het feit dat Cees Hoogendoorn een website met preken van dr. Boot samenstelde met zo’n 550 preken (www.hetkoninkrijkderhemelen.nl). De preken zijn gerangschikt onder de rubrieken Oude Testament, Nieuwe Testament, Heidelbergse Catechismus en Nederlandse Geloofsbelijdenis. Wie op Oude of Nieuwe Testament klikt, ziet vervolgens dat de preken per Bijbelboek zijn geordend. Ik hoop dat van deze website veel gebruikt wordt gemaakt. Ik kan het met name studenten in de theologie en jonge predikanten aanbevelen, maar bepaald hen niet alleen. Wie dr. Boot heeft gekend, zal bij het beluisteren van de preken een gevoel van herkenning hebben. Zij die hem niet hebben gekend, kunnen van hem leren hoe uitleg en toepassing samenkomen in het aanprijzen van Christus als volkomen Zaligmaker. Dat is het voedsel dat iedereen – predikant of gemeentelid – ook zelf nodig heeft.

Wordt vervolgd

NAAR AANLEIDING VAN: Cees Hoogendoorn, Prediker van het Koninkrijk der hemelen. De levensreis van dr. Izaäk Boot (Apeldoorn: De Banier, 2021), hardcover 295 pp., €14,95 (ISBN 9789087184766)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen