Wie Onderwijst Onze Kinderen?

Ruimte

Het is niet zo moeilijk om te somberen over de toekomst van het christelijk-reformatorisch onderwijs in ons land. Discussies over seksuele diversiteit, gender, toelatingsbeleid en artikel 23 komen regelmatig voorbij. ‘Jullie liggen onder een vergrootglas’, zei een onderwijsinspecteur onlangs tijdens een kennismakingsbezoek op een Veluwse basisschool. Op sommige scholen is inmiddels kennisgemaakt met dat vergrootglas. Het is ook niet zo moeilijk om te somberen over de reformatorische zuil. De een zal vooral interne polarisatie waarnemen, een ander ziet vooral een nadruk op uiterlijkheden. In zijn lezing noemde Knevel ook meerdere zorgelijke ontwikkelingen in de ‘refozuil’.

Toch is er ook een andere kant. Die tienduizenden kinderen en jongeren, die Knevel noemde, mogen les ontvangen op volledig door de overheid bekostigde scholen met een grote mate van vrijheid om het onderwijs naar eigen inzicht in te richten. Ik wil de bedreigingen van buitenaf en van binnenuit zeker niet bagatelliseren. Wel is het goed om ons te realiseren dat ons onderwijssysteem ons nog steeds de ruimte biedt om dag in dag uit de boodschap van Gods Woord onverkort door te geven. Er is geen wet die ons belemmert om de kinderen te vertellen dat ze in zonde ontvangen en geboren zijn en over de noodzaak van wedergeboorte. In lijn met de doopbelofte horen de kinderen ook op school de nodiging van de Zaligmaker.

Personeelstekort

Er is een andere bedreiging van ons christelijk-reformatorisch onderwijs waarvoor ik in dit artikel de aandacht wil vragen. Dat is het dreigende personeelstekort, ook op onze scholen. Lange tijd was lerarentekort vooral iets van de grote steden. Die tijd is voorbij. Landelijk zijn er inmiddels duizenden vacatures. Uit onderzoek in het voorjaar van 2022 bleek dat zo’n negen procent van de banen in het Nederlandse onderwijs niet te vervullen is. Lezers van de zaterdageditie van het Reformatorisch Dagblad weten dat er ook op onze scholen een nijpend gebrek aan docenten is. In het christelijk-reformatorisch onderwijs is de situatie minder erg dan in de grote steden, maar de tekorten nemen wel toe. Op sommige scholen kost het inmiddels veel moeite om de school draaiend te houden. Het zittende personeel staat onder druk en vervanging is lastig te vinden. Er zijn reformatorische scholen voor voortgezet onderwijs die plaats hebben voor twintig nieuwe collega’s. Tal van basisscholen zoeken een nieuwe directeur.

Recent is onderzoek gedaan naar de doorstroming van leerlingen uit het voortgezet onderwijs naar de lerarenopleidingen. Het protestants-christelijk, het evangelisch en vooral het reformatorisch onderwijs onderscheiden zich daarin positief van het openbaar onderwijs. In verhouding kiezen meer leerlingen uit het reformatorisch voortgezet onderwijs voor de pabo of een lerarenopleiding voor voortgezet onderwijs dan leerlingen uit andere onderwijsrichtingen. Toch zijn het er nog steeds te weinig om de lege plaatsen in te vullen. Er zijn echt meer jonge meesters en juffen nodig.

De laatste jaren proberen we vanuit de lerarenopleidingen ook actiever te werven onder volwassenen die overwegen om van baan te veranderen. Er zijn nogal wat dertigers die op enig moment zingeving missen in hun werk en zich afvragen of ze niet iets anders willen. Juist die mensen nodigen we van harte uit om te proefstuderen, mee te lopen bij een opleiding en te kijken of het onderwijs iets voor hen is. Op de Driestar hogeschool kom ik ook veertigers en vijftigers tegen die alsnog in het onderwijs aan de slag gaan en een opleiding gaan volgen. In veel gevallen is dat een verkorte opleiding op basis van reeds eerder behaalde diploma’s en ervaring. Mede vanwege het personeelstekort zijn er op de lerarenopleiding aangepaste routes ontwikkeld voor zij-instromers.

Prachtbaan

Het is hartverwarmend om van studenten te horen waarom ze voor het onderwijs hebben gekozen. Ik herinner me het verhaal van een student die godsdienstleraar wilde worden. De Heere was in zijn leven gekomen en hij wilde niets liever dan jongeren over Hem vertellen. Ik denk aan een studente die bevlogen vertelde over de geweldige stage-ervaring in de kleutergroep. Of aan die voormalige basisschoolleraar die helemaal zijn plek had gevonden in het MBO. In de afgelopen jaren heb ik tal van mooie ervaringsverhalen gehoord. Rode draad is liefde voor kinderen of jongeren.

Onderwijs is een prachtbaan. Onlangs deelde ik iets over mijn ervaringen in het voortgezet onderwijs. Jarenlang heb ik enorm genoten van het maken van een mooie les, de relatie met jongeren en het vertrouwen dat ik ontving. Het is intens genieten als je een klas helemaal meevoert in een mooi geschiedenisverhaal of als je merkt dat een dagopening tot een mooi klassengesprek leidt. Als mentor mocht ik heel dichtbij komen en met jongeren oplopen in blijde en verdrietige omstandigheden. Ik bewaar dierbare herinneringen aan sommige gesprekken met kwetsbare jongeren en aan het gezamenlijk gebed met hen in mijn werkkamer. Ik herinner me mooie persoonlijke gesprekken met leerlingen uit klas 3 in de Roemeense bergen en met door het Woord geraakte bovenbouwleerlingen op een christelijke jongerenconferentie van de Banner of Truth in Engeland. Ik herinner me dat meisje dat me, enkele jaren nadat ze examen had gedaan, opbelde. Ze had me voorgelogen bij het inleveren van een opdracht. Zonde was zonde geworden. Twee zondaren spraken van hart tot hart over het wonder van vergeving.

Het is een groot voorrecht om gids te mogen zijn op de reis van de leerling. Het stemt tot dankbaarheid, tot verwondering en nederigheid. Wat een wonder dat ik van betekenis mag zijn voor jongere reisgenoten. Een goede leraar blijft altijd leerling. Jaren geleden vertelde een kraamverzorgster dat ze kinderen en jongeren, die ze in de gezinnen ontmoette, adviseerde te kiezen voor de zorg of voor het onderwijs. Ze besefte het belang van identiteitsgebonden zorg en onderwijs. Een noodzaak die we allen zullen beamen. Speelt het ook een rol in ons denken over studie- en beroepskeuze? Het is goed dat in de erediensten gebeden wordt of de Heere arbeiders wil uitstoten in Zijn wijngaard. Vaak denken we dan aan predikanten en soms gaat het om zendelingen. Laten we ook bidden voor christelijke meesters en juffen in het basisonderwijs, voor docenten in het voortgezet onderwijs, MBO en hoger onderwijs, voor onderwijsassistenten. De instandhouding van het christelijk onderwijs hangt gelukkig niet van ons af. Toch schakelt de Heere ook in deze dienst in Zijn Koninkrijk mensen in.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen