Exegese, Psalm 127 Als Schoolvoorbeeld

Allereerst vooraf een opmerking van de grote reformator Johannes Calvijn. Calvijn wenste dat een predikant die zonder gedegen voorbereiding de kansel wil opgaan, bij het beklimmen van de kanseltrap zal struikelen en zijn nek breken. Hierdoor zou de gemeente voor afval bewaard blijven, aldus Calvijn. Op deze boude uitspraak is best wel het nodige af te dingen. Toch heeft Calvijn een punt. Predikanten beloven ten overstaan van de gemeente trouw en ijverig Gods Woord (!) te bestuderen met het oog op de verkondiging van het Evangelie tijdens de erediensten en op andere momenten in het gemeentelijke leven. Maar hoe leer je Gods Woord met het oog op een verantwoorde uitleg te bestuderen?

Salomo

In dit college behandelen we Psalm 127. Deze psalm wordt vaak gelezen bij de opening van een nieuw seizoen. De aanleiding voor deze keus zijn vooral de woorden: ‘Zo de HEERE het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan’ (vers 1). De gangbare uitleg is dat al het werk van Gods zegen afhankelijk is. Met deze verklaring tussen hun oren nemen studenten plaats in de collegebank en lezen zo deze psalm. Het is nog maar de vraag of deze gangbare uitleg overeenstemt met de betekenis van Psalm 127.

Een van de eerste vaardigheden die een student leert, is zich bewust zijn van zijn eigen interpretatie. Klopt mijn eerste indruk ook met wat de Schrift zelf zegt? Een goede manier om los te komen van je eigen vooronderstellingen is alles noteren wat tijdens een eerste lezing van Psalm 127 opvalt. Zonder volledig te zijn, noteren we de volgende bijzonderheden: de naam Salomo in het opschrift (1), 2x bouwen (1), 2x tevergeefs (2-3), tegenstelling tussen de hele dag hard beulen en niets bereiken tegenover ontvangen in de slaap (2), beminde (2), kinderen zijn een loon (3), pijlen (4-5), welgelukzalig (5) en in de poort niet beschaamd worden (5). We concentreren ons voor nu op de naam Salomo.

Grondtalen

Om Gods Woord te kunnen verkondigen, moet een predikant de grondtalen beheersen. Psalm 127 is een schoolvoorbeeld waarom kennis van het Hebreeuws (en Grieks in het Nieuwe Testament) voor de uitleg van de Schrift onmisbaar is. In Psalm 127 komt naast de naam Salomo ook de andere naam van Davids zoon voor, namelijk Jedidja, in vers 2. Dit vers luidt letterlijk: ‘het is alzo dat Hij het Zijn Jedidja als in de slaap geeft.’ Tweemaal schonk de HEERE Salomo/Jedidja Zijn beloften in de slaap. De eerste keer gaf God de belofte van wijsheid (1 Koningen 3).

De tweede maal verscheen de Heere aan Salomo in een droom te Gibeon, direct na de voltooiing van de tempel. God beloofde toen Zijn eeuwige zegen voor Salomo´s nageslacht onder de voorwaarde dat Salomo en zijn nakomelingen de heiligheid van Gods huis zouden bewaren. Deze conditionele belofte is de aanleiding voor Psalm 127.

Psalm 127 bezingt Gods trouw ondanks de ontrouw van Salomo en zijn nagelacht. Als het van deze Davidische koning zou afhangen, was alles tevergeefs. Dat God Sion verkiest tot Zijn eeuwige woonplaats is louter genade. Sion rust in Gods verkiezend welbehagen. Tegenover deze Salomo staat de meerdere Salomo die Gods huis in Zijn kruisdood heeft gefundeerd. Onder andere dit belangrijke element maakt Psalm 127 tot een Messiaanse psalm, die zich uitstekend leent om bijvoorbeeld in de adventstijd of na Pinksteren (vgl. Ef. 2:11-22) bepreekt te worden.

Bescheiden

Terug naar Calvijn. De grote reformator heeft Psalm 127 helaas niet gelezen als een Messiaanse psalm. Een van de redenen waarom hij de psalm zo niet heeft uitgelegd, is dat hij het woord ‘beminde’ met algemene bewoordingen (‘Gods kinderen en knechten’) interpreteert. Mede om die reden is zijn exegese van Psalm 127 gebrekkig.

Van deze constatering leren we drie dingen: positief-kritisch staan tegenover je eigen traditie. Dat betekent het goede meenemen naar vandaag en het gebrekkige achterlaten in de geschiedenis. In de tweede plaats betekent dit ook mildheid ten opzichte van christenen die samen met ons de Schrift lezen, maar tot een in onze ogen verkeerde uitleg komen. Ditmaal corrigeer ik een foutieve uitleg, een volgende keer corrigeert een ander mij.

Ten slotte is een van de vruchten van een intensieve omgang met Gods Woord het sieraad van de ootmoed. Een goede uitleg van een specifiek Schriftgedeelte is uiteindelijk een gave van Gods Geest. Gezegend die gemeente die zo´n dienaar van het Goddelijke Woord uit de handen van de Koning van de Kerk heeft ontvangen. Die zal samen met hem en al de heiligen luisterend naar het heilig Evangelie zich verwonderen over de breedte, lengte, diepte en hoogte van Christus´ liefde die de kennis te boven gaat en zo vervuld worden met al de volheid Gods (Ef. 2:17-19).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen