Ds. L. Vroegindeweij (1)

Door meerderen is later opgemerkt dat vader Vroegindeweij een wonderlijke zegen ontvangen heeft op zijn werk. Deze familie mag met recht een domineesfamilie genoemd worden. Vier zonen zijn predikant geworden. Hun ouders konden het bijna niet bevatten! Deze ouders zijn overigens voor hun kinderen van grote betekenis geweest. In de later uitgegeven levensbeschrijving van vader Vroegindeweij zegt één van de zoons: ‘In alle eenvoud straalden deze ouders in woorden en daden de liefde van Christus uit. Dat kwam eveneens tot uiting in hun liefde voor de kerk en hun beschikbaarheid voor allerlei mensen om hen heen, die ze hielpen met hun gaven van hoofd en hart.’ Later zijn ook zeven kleinzoons predikant geworden en drie kleindochters zijn met een hervormde predikant getrouwd.

Als oudste zoon werkte Leen al vroeg op de boerderij. Hij stond bekend als de beste ploeger van het eiland. Het was zijn ouders niet ontgaan dat Leen graag predikant wilde worden. Ze zagen alleen niet in hoe dat voor elkaar moest komen. Hun derde zoon, Wim, kon goed leren. In zijn hart leefde dezelfde wens. De dagelijkse reis heen en weer van Middelharnis naar de stad, leek echter onhaalbaar te zijn. De plaatselijke predikant, ds. G. Alers, wist raad. In Doetinchem was er een Gymnasium met een internaat. Daar mocht de toen dertienjarige Wim naar toe. Zijn oudste broer Leen, leergierig als hij was, wilde graag op de hoogte blijven van alles wat zijn jongere broer leerde. Samen zaten de broers in de woonkeuken Franse woordjes te leren.

Moeder had een commode van boven gehaald en die zette ze in de keuken neer. Dat was het bureau waaraan het huiswerk gemaakt werd. Alle begin is moeilijk. Dat werd ook moeder Vroegindeweij duidelijk. ‘Hou er toch mee op, Leen’, zei ze toen ze het getob aanhoorde in de keuken, ‘blijf jij nou maar bij de paarden. Dat is veel beter voor je.’ Maar Leen dacht daar anders over: ‘Niet zeuren, moeder, we gaan gewoon door.’

Het geestelijk klimaat in Doetinchem was wel christelijk, maar toch anders dan de broers gewend waren. Toen Wim een keer met vakantie thuis was, moest hij aan tafel uit de Bijbel lezen. Naar de gewoonte van het internaat, las hij geen ‘Heere’ maar ‘Heer’. Onmiddellijk corrigeerde zijn moeder: ‘Heren wonen in Den Haag, de Heere woont in de hemel.’ Leen was achttien jaar oud toen zijn grote wens vervuld werd. Ook hij mocht naar Doetinchem. Bij het toelatingsexamen werd vastgesteld dat hij in de vierde klas van het gymnasium geplaatst kon worden. Wanneer hij bijles zou nemen in Grieks en Latijn, zou hij misschien wel naar de vijfde klas kunnen. Een jaar met een flinke studiebelasting brak aan. Maar onder Gods zegen slaagde Leen al na twee jaar voor het gymnasium en ging theologie studeren aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Hij was zijn jongere broer Wim, die hem voorgegaan was naar Doetinchem, voorbijgesneld. Tijdens de colleges ging hij de discussies met de hoogleraren niet uit de weg. Merkbaar was zijn kennis van de geschriften van de Reformatie en de Nadere Reformatie. Alle academische examens werden ‘cum laude’ afgelegd.

Na zijn doctoraalexamen stelde Leen zich beroepbaar. Uit verschillende beroepen die hij ontving, heeft hij het beroep naar Wilnis aangenomen. Op 5 oktober 1930 werd Leen bevestigd tot predikant in de hervormde gemeente te Wilnis. Zijn enige zus Sjaan ging met haar ongetrouwde broer mee naar de pastorie.

Nog geen vier jaar later, op dinsdag 24 juni 1934, volgde het afscheid van Wilnis. De tekst voor de afscheidsdienst was Daniël 9 vers 7a. Deze afscheidspreek is later uitgegeven. Op zondag 1 juli 1934 deed hij intrede in de gemeente van Waddinxveen vanuit 1 Korinthe 3 vers 9. Met deze tekst heeft hij in 1967 zijn broer Arend in de gemeente van Veenendaal bevestigd. Tijdens zijn ambtsperiode in Waddinxveen, op 10 april 1940, trouwde hij met Marie Voskamp.

Na bijna vijftien jaar nam hij op zaterdag 19 februari 1949 afscheid van Waddinxveen. Op de eerstvolgende zaterdag deed hij intrede in de gemeente van Papendrecht, vanuit Lukas 7 vers 40. Na bijna vijf jaar nam hij op zondag 21 februari 1954 afscheid vanuit 1 Petrus 5 vers 10. Op de vrijdag erna volgde de intrede in zijn vierde gemeente, Gameren, eveneens vanuit 1 Korinthe 3 vers 9. Na ruim vijf jaar nam hij op zondag 28 juni 1959 vanuit Jeremia 17:16 afscheid van deze gemeente. Op dinsdag 30 juni 1959 deed ds. L. Vroegindeweij intrede in de Nieuwe Kerk te Delft vanuit Jeremia 3 vers 10-11. Een citaat uit de intredepreek, zoals eens eerder in dit kerkblad vermeld, wil ik u niet onthouden: ‘Gemeente, met nadruk wil ik u zeggen dat we alleen als een goddeloze gerechtvaardigd kunnen worden. Het is mijn vreugde om de Heere Jezus te mogen prediken voor een arme, verloren zondaar, voor een nooddruftige en verlorene in zichzelf. Gaarne wil ik u de boodschap van het Woord Gods verkondigen in gemeenschap met de belijdenis der kerk. Ik voel mij één met de wereldkerk, zoals die door Woord en Geest wordt samenvergaderd door de Heere Jezus tot een gemeente die eeuwig bij Hem zal leven. Nauw verbonden voel ik mij met Jesaja en Paulus, met Augustinus, Calvijn en Luther, met de oude schrijvers van de Nadere Reformatie, met Kohlbrugge en met allen die de Heere in waarheid vrezen. Deze oecumenische gezindheid moge bij u allen worden gevonden.’ En de zeven aanwezige ambtsbroeders kregen vanaf de kansel de Bijbelse raad: ’Zo behoren we allen te preken.’

Overigens, hoe de verhoudingen tussen de verschillende richtingen in de grote gemeente van Delft lagen, herinnert ds. J. van Rootselaar zich in zijn uitgegeven ‘Memories’ een illustratie. Na het vertrek van ds. J.J. Poot moest er een huis komen voor dominee Vroegindeweij. De secretaris van de kerkvoogdij belde naar ds. J. van Rootselaar met de mededeling: ‘Dominee, wij hebben geen huis voor ds. L. Vroegindeweij. U moet maar zien dat u met uw vrienden een huis voor hem vindt.’ En dat terwijl voor de later gekomen midden-orthodoxe predikanten altijd een huis beschikbaar was, zo schreef ds. J. van Rootselaar erbij. Toen ds. L. Vroegindeweij in Delft kwam voor de kennismaking, vond iets vergelijkbaars plaats. Hem werd meegedeeld dat er in Delft alleen huizen te vinden zijn voor ouders met twee kinderen. Daarop antwoordde ds. L. Vroeg indeweij wat laconiek: ‘Ik heb er zes, dus zal ik er bij mijn overkomst naar Delft maar vier te vondeling leggen.’

Over de prediking van ds. L. Vroegindeweij en zijn plaats in de kerk hoop ik in de volgende twee artikelen het een en ander te schrijven. Op zaterdag 30 april 1966 ging hij met vervroegd emeritaat. Na zijn emeritaat heeft hij in verschillende plaatsen bijstand in het pastoraat verleend. Onverwachts maar op Gods tijd, kwam op maandag 18 augustus 1969, in het ziekenhuis te Delft het uur van zijn sterven. De rouwdienst werd gehouden door zijn jongste broer, ds. A. Vroegindeweij, vanuit Johannes 1:19-34 en Openbaring 7:9-17. Overweldigend was de belangstelling. Zijn ‘In memoriam’ in de Waarheidsvriend van 21 augustus 1969 besluit ds. G. Boer met de woorden: ‘Wij hebben in alles in God te eindigen. Hij heeft ons veel in deze dienaar geschonken. Hij heeft ons veel in hem ontnomen. Maar aangezien alle heil en waarheid ons in de Naam Gods geschonken is, zij deze Naam des Heeren bij deze baar geloofd.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen