Ds. J. van der Haar (1)

Biografie

Jan van der Haar werd geboren in de Eerste Wereldoorlog op 18 juni 1917 te Genemuiden als zoon van een agrariër. Hij volgde lager onderwijs in zijn woonplaats. Jan kon goed leren en hield veel van lezen. Al jong wist hij zich vanbinnen geroepen om een dienstknecht van God te worden. Als schoolvrienden hem zagen lezen, zeiden ze: Jij moet zeker dominee worden. En door de onrust in het hart zocht hij antwoorden op zijn vragen. Van het boekenplankje van zijn opa nam hij de levensbeschrijving van Luther en de Christenreis van Bunyan. En op zondagen las hij vaak in Comrie en Van der Groe. Zijn ouders hebben zich opofferingen getroost om hun begaafde, oudste zoon te laten studeren.

Door de ziekte van zijn moeder ging hij als gymnasiast twee jaar in de kost naar Amersfoort bij een vrijzinnige oom. Deze gaf les op het stedelijk gymnasium. Na twee jaar kon hij weer thuiskomen en werd hij leerling op het gereformeerd gymnasium. Het klimaat op die school sloot meer aan bij wat Jan in Genemuiden hoorde en ontmoette. Met moeder bezocht hij verschillende kinderen van God, die onderwijs konden geven voor het geestelijke leven. De theologiestudie werd vanaf 1936 gevolgd te Utrecht, aan de rijksuniversiteit, waar hij college liep bij de professoren M. van Rhijn en J. Severijn. In datzelfde jaar deed hij bij ds. H. Bout belijdenis des geloofs. Tijdens deze studiejaren kwam hij ook in aanraking met prof. dr. H. Visscher en de predikanten I. Kievit, J. van Sliedregt en E. van Meer.

Gemeenten

Het eerst beroep dat de 24-jarige kandidaat aannam, kwam uit de Ned. Herv. Gemeente van Poederoijen-Loevestein. Ongetrouwd ging hij in oktober 1941 (Tweede Wereldoorlog) de grote dorpspastorie in. Zijn intreetekst was 2 Kor. 5:11 en 14 (schrik des Heeren, liefde van Christus). In de zomer van 1943 trouwde hij met J. Scherpenzeel uit Lexmond. Een jaar later werd een dochtertje geboren. Maar hierna beleefde Van der Haar een ontzettende werkelijkheid. Op vrijdag 16 februari 1945 stierf zijn zwangere vrouw (27 jaar). Ze overleed binnen een week aan een ernstige, dubbele longontsteking (ademnood). Op het oude kerkhof van Poederoijen staat nog haar grafsteen met de woorden ‘Wees getrouw tot den dood’ (Openb. 2:10b).

In de gemeente zei men: ‘Onze dominee heeft een kruis, want hij eet bijna niet.’ Maar Van der Haar beleefde om met Christus één plant te zijn in Zijn dood. ‘Toen ben ik als een goddeloze gerechtvaardigd.’ In de weg van bidden en vasten was de Heere voor deze weduwnaar geen land van uiterste duisternis. Integendeel, geestelijk ging Van der Haar wel door een Baka (tranen) dal, maar de Heere zond hem ook een rijke regen des Geestes. Christus werd als lijdende Borg in hem geopenbaard, zodat hij weleens citeerde: ‘In het kruis zal ik eeuwig roemen en geen wet zal mij verdoemen.’

In 1945 werd het beroep naar Kamperveen aangenomen. In oktober werd hij bevestigd door ds. Cirkel. Zijn intreetekst was Ex. 3:14b (gezonden door God). In de zomer van 1947 huwde Van der Haar met A. Sterk uit Leerbroek (huis ’t Werfje). Ze was een vriendin van zijn eerste vrouw.

Ds. A.J. Wijnmalen bevestigde dit huwelijk in Leerbroeks kerkgebouw. Dit huwelijk werd gezegend met zeven kinderen. Van een vriend kreeg hij twee oude schrijvers: J. Vermeer, Oefeningen en A. Hildersham, geestelijk, rijke uitleg van Psalm 51. Van Vermeer leerde hij om de deugden Gods te preken. In deze gemeente mocht veel geestelijke zegen worden ontvangen. Ook werd Ons kerkblad in het leven geroepen. De afscheidstekst in 1948, in verband met het aannemen van een beroep naar Neerlangbroek, was Hand. 20:25-26 (al de raad Gods). Hier was de intreetekst 2 Kor. 2:17 (Spreek het Woord Gods). Verschillende adellijke personen kwamen hier ter kerke, zelfs een kamerheer van koningin Wilhelmina.

Op zondag 27 mei 1951 werd te Waddinxveen intree gedaan met Markus 10:26-27 (Wie kan zalig worden?). Prof. Severijn bevestigde hem hier vanuit Jes. 55:10-11 (Mijn Woord als een regen). De afscheidstekst in Waddinxveen was 2 Tim. 2:19 (vast Fundament). Nu werd de gemeente te Sint-Maartensdijk gediend en wel van 1958-1966. De intreetekst was 1 Kor. 3:10b (Bouwen. Hoe?). Deze dienst was na te luisteren via de bandrecorder. In deze gemeente werd een zendingskrans opgericht en een zondagsschool. Ook werd gestart met een prekenserie in brochurevorm: Rond om de Maartenskerk. Het kerkgebouw werd in deze periode grondig gerestaureerd. Soms was dominee in de kerk te vinden om het mooie Flaes-orgel te bespelen. Was hij dan ‘profeet op de orgelbank’? Het zilveren ambtsjubileum werd in Sint-Maartensdijk herdacht met een woord uit Ps. 116:12 (Gedenken en vergelden).

Het beroep naar Achterberg (1966-1972) moest worden aangenomen. Daarom was er afscheid van de Zeeuwse gemeente. Dit geschiedde met de woorden uit Hand. 20:32 (Gode en Zijn genadewoord). Intreetekst te Achterberg was Efeze 6:19 (gebed om Woordopening). De belangstelling voor deze dienst was zo groot, dat de ruimte van de openbare school nodig was.

Tijdens zijn ambtsperiode in deze gemeente kwam de Willem Teellinckschool voor lager onderwijs tot stand. De naam, bedacht door de eerste voorzitter van het stichtingsbestuur, Van der Haar, verwijst naar de vader van de Nadere Reformatie – Willem Teellinck (1579-1629). In zijn geschriften legt hij de nadruk op het beoefenen van de praktijk der godzaligheid.

Voor de afscheidsdienst in verband met vertrek naar Houten werd als tekst gekozen Openb. 22:17 (Geest en de bruid). In Houten (1972-1982) werd hij bevestigd met 2 Tim. 2:15 (beproefde arbeider). De afscheidstekst vanwege zijn emeritaat was 1 Kol. 1:12-14 (Christus’ werk). In deze gemeente werden ook het gouden en het smaragden ambtsjubileum herdacht.

Op 9 februari 1997 werd Van der Haar voor de tweede keer weduwnaar.

Sterven

Zijn sterfdag kwam op nieuwjaarsdag 2001. Alle kinderen hebben hem samen met veel belangstellenden begraven op het kerkhof, gelegen aan de Prinses Ireneweg 10, te Houten. Op de grafsteen staat te lezen: Anna van der Haar-Sterk-Ps. 59:10b (ber.) en Jan van der Haar—Ps. 42:1 (ber.) …in Uw huis Uw Naam verhogen.

In de rouwdienst sprak de plaatselijke predikant, ds. R. P. van Rooijen. De liturgie voor deze rouwdienst was door Van der Haar zelf samengesteld. Er werd gesproken over Psalm 42:12: ‘Wat buigt gij u neder, o mijn ziel! en wat zijt gij onrustig in mij? … Hij is de menigvuldige Verlossing mijns aangezichts, en mijn God.’ Voor de overledene was deze Psalm, gelet op zijn levensgeschiedenis, van grote betekenis geweest. Vooral de laatste paar weken mocht hij leven uit de Psalmen, waarover hij zo veel geschreven had. Hij beleed schuld over wie hij was voor zijn eerste en tweede echtgenote, voor zijn kinderen en tegenover God. Maar hij mocht door het zaligmakend geloof ook zien op Jezus. En alleen Hij was zijn zaligheid! (Ps. 68:10 ber.).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen