Ds. H. Zweistra: Veertig Jaar Kwetsbaar Dienen in het Ambt

Welke herinneringen aan de eerste gemeente koestert u?

‘Ik heb daar een geloofsleven ontmoet dat ik zelden meemaakte. Diep bevindelijk, authentiek geloofsleven waarin ik opademde. Deze mensen stonden in de vrijheid van de kinderen Gods: ‘Ik was dood, maar ik ben levend gemaakt geworden.’ Ik ontmoette Van der Veen in zijn boerderijtje. Hij zat mij aan te kijken bij de kachel met zijn glimoogjes. ‘Ik ben inmiddels 42 jaar dominee.’ Tweeënveertig jaar? Hij is toch niet dement, dacht ik. Hij liet zijn psalmboekje zien; daar stond zijn geboortedatum in en de datum waarop hij wederom geboren was. Reeds tweeënveertig jaar leefde niet zijn ‘ik’, maar Christus leefde in hem. In de tijd van ds. Koster, die later in Montfoort predikant werd, ontving hij deze dominee thuis. Van der Veen zei: ‘Koster, je moet goed luisteren. Je kunt een dikke sigaar krijgen, maar dat Boek blijft dicht. Daar heb ik geen behoefte aan.’ De Heere heeft hem later krachtdadig stilgezet.

De godsvreze in de kerkenraad was tastbaar aanwezig. Na de middagdienst in de consi storie aan de overkant van de weg stopte ouderling De Vries zijn pijpje. Dan begon hij: ‘…we hebben u gehoord.’ Dan zette hij een komma en ging mij op een liefdevolle manier onderwijzen. Dit is voor een predikant goud waard. Sprekend vanuit de geestelijke omgang met Christus. Als je bij hem thuis kwam, lagen daar boeken van Kohlbrugge en de Erskines. Ooit heeft Van Ruler iets gezegd over de tirannie van de geestelijke mens; hij kan een model worden. De wijze waarop mensen bekeerd waren, werden de typen, de voorbeelden. Dit is een gevaar. Hier echter was sprake van door God geleerde mensen. Ze wisten helder te spreken van Wet en Evangelie. Ik voel heimwee, als ik hierover spreek.’

Pastorale nabijheid heeft uw bijzondere belangstelling gehad. U stond mensen bij in hoogten en diepten. Wat maakte pastorale nabijheid zo wezenlijk voor u?

‘Allereerst zie ik de mens met een ziel voor de eeuwigheid. Daarnaast wil ik dichtbij hem staan. Ik geef mezelf, waardoor je ook kwetsbaar probeert te zijn. Empathie is nodig, luisteren naar wat de ander in zijn woorden neerlegt. Een mens kan zich verbergen in zijn woorden. Dit vraagt om een door-luisterende houding.

Een mens bestaat niet uit delen, maar vormt een eenheid. Ziel en lichaam beide. Zijn houding, zijn zitten en kijken in de pastorale ontmoeting spreken boekdelen. Je kunt ook niet preken, als er geen relatie met de gemeente is. Mensen voelen wanneer je vanuit de hoogte spreekt en jezelf tot norm stelt en niet het Woord. Je dient een pastor te zijn die liever onder de ander wil staan. Wij moeten iets openbaren van de omgang met Christus, Die als een waar en veracht Mens gehoorzaam was tot de dood aan het kruis. Het leven van een predikant moet Godskennis, zelfkennis en Christuskennis uitstralen. Authentiek zijn is nabijheid tonen en toch de gepaste afstand houden. Dienaar zijn en schuilen achter het Woord van God.’

Wat ziet u gebeuren in onze tijd?

‘De relatie man-vrouw staat op de tocht. Het gezag van de Schrift is tanende. Ik heb het laatste boek van prof. dr. H. van den Belt met waardering gelezen. Hij wijst daarin op het ‘alzo spreekt de Heere’. Waar dit wegvalt, kun je nog een beetje lief zijn voor elkaar, maar de kern is verdwenen. Het ‘ik’ gerichte en antropocentrische denken komt naar voren in plaats van het theocentrische denken dat uitgaat van God. Een rabbi kreeg eens de opdracht om te lezen en pakte de Bijbel en las: ‘Zo zegt de Heere’. Hij moest weggedragen worden vanwege het spreken Gods! God sprak!’

De toe-eigening van het heil is een thema dat u diepgaand bezighield. Wat neemt u waar?

‘In Alblasserdam zie ik, dat de jeugd betrokken meeleeft; de toeëigeningsvragen wat betreft het waar zaligmakend geloof leven hier. De drieslag ellende, verlossing en dankbaarheid zijn geen stadia die eenmaal geleerd worden, maar zij zijn wel de orde van het heil. Je komt er echter niet in uitgeleerd! De wet staat in dienst van het Evangelie. Het gaat niet alleen om kennis van zonde en schuld, maar juist dat Christus in al zijn volheid gaat bloeien. Het is Christus voor ons en Christus in ons. Je moet Christus niet uit elkaar scheuren; Hij is geschonken tot rechtvaardigmaking, heiligmaking en een volkomen verlossing.’

Welke raad geeft u mee aan jongere predikanten?

‘Ik ben een boek aan het lezen van Thomas Brooks, De hemel op aarde. Over de volle zekerheid van de zaligheid. Deze mensen staan als leidsmannen voor ons. Zoek ’s morgens voor jezelf tijd in afzondering waarin je deze geschriften leest en herkauwt. Het is zo verdrietig, dat men onder ons het historisch geloof gaat houden voor het waar zaligmakend geloof. ‘Heere, dat U wilde omzien naar een mens als ik ben en dat ten koste van Uw lieve Zoon. Daarover kan ik me toch nooit teveel verwonderen!?’

Ds. H. Zweistra is getrouwd en (groot)vader van tien kinderen en negenentwintig kleinkinderen. In november dit jaar hopen zij vijftig jaar getrouwd te zijn. Ds. Zweistra diende in de gemeenten Wouterswoude, Maartensdijk, Leerbroek, Elspeet, Nederhemert, Urk en Alblasserdam (de laatste twee gemeenten als bijstand in het pastoraat).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen