Vanbuiten Was Strijd Vanbinnen Vrees

Aanleiding

Om onder meer sabotageacties door de Russen in de Oostzee te verhinderen, gaat Nederland leiding geven aan een NAVO-eskader dat de opdracht heeft de Noord- en de Oostzee te bewaken. Het Nederlandse luchtverdedigings- en commandofregat (LCF) Zr.Ms. Tromp is het vlaggenschip van het eskader, en speciaal belast met het detecteren en monitoren van Russische activiteit in de Oostzee, boven en onder water. Zr.Ms. Tromp is hiertoe uitgerust en heeft alle mogelijke middelen, bewapening en radar, om een compleet vlootverband te beschermen tegen vijandelijke dreigingen vanaf zee en uit de lucht. Dit bericht verscheen recent in het nieuws. Het is illustratief voor de veranderende veiligheidssituatie in Europa. De oorlog in Oost-Oekraïne duurt onverminderd voort. Rusland heeft niet alleen ten doel om delen van Oekraïne in te lijven, maar vormt ook een potentiële bedreiging voor de Baltische staten. Daarnaast zien wij Rusland in actie om de westerse samenleving te destabiliseren, o.a. door cyberaanvallen en sabotage van onderzeese kabels in de Oostzee. Dit alles is reden voor oprechte bezorgdheid. De Koude Oorlog is terug! Het zal er niet onmiddellijk toe leiden dat de Russen binnen onze poorten staan, maar het is zaak om alert te zijn. Defensiebudgetten worden terecht opgeschroefd. Jarenlang is er op Europees niveau te veel bezuinigd op de uitgaven voor defensie. Momenteel spant het Nederlandse kabinet zich in om de NAVO-norm van 2% te halen.

Angst En Vrees

Voor wie in de allereerste plaats op God vertrouwt en vervolgens gebruikmaakt van beschikbare en geoorloofde middelen om zijn veiligheid te waarborgen, is er geen reden om bang te zijn. Toch valt niet te ontkennen dat er angst is aan te treffen in de samenleving, ook onder hen die de Heere vrezen. Angst wordt gevoed door oorlogsdreiging, bestaansonzekerheid, instabiliteit, een zich verhardend politiek en maatschappelijk klimaat, radicalisme, haat en uitbarstingen van demonstratiegeweld. Op het persoonlijke vlak is er vrees en angst rondom ziekte, overlijden van een geliefde, ontslag, spanningen in huwelijk en gezin enz.

Psychische nood wordt veroorzaakt door wat iemand in zijn leven heeft meegemaakt en nog ondervindt; en daarbij spelen omgevingsfactoren, iemands constitutie en erfelijkheid veelal een rol. Psychische nood, en met name suïcidaliteit als onderdeel ervan, kan met grote angst gepaard gaan.

Ook het geestelijke leven kent zijn angsten. In de Bijbel (SV) komen de woorden ‘angst’, ‘angsten’ en ‘beangstigen’ slechts 31 keer voor, waarvan maar liefst vijf keer alleen al in Psalm 107. ‘Bang’ komt 21 keer in het Oude Testament voor, in het Nieuwe Testament niet. Het zal duidelijk zijn dat ‘vrees’ en vormen van ‘vrezen’ veel vaker in de Bijbel voorkomen. Hoewel ‘angst’ in zijn betekenis dicht tegen ‘vrees’ aanligt, heeft het een negatievere klank. Van Dale omschrijft ‘angst’ als een gevoel van beklemming en vrees, veroorzaakt door een (wezenlijk of vermeend) dreigend onheil of gevaar.

A.M. Toplady (1740-1778)

De anglicaanse predikant Augustus Montague Toplady is tamelijk onbekend gebleven. Hij is evenwel de dichter van het wereldberoemde gezang Rock of Ages, cleft for me, bij ons bekend als Vaste Rots van mijn behoud. Volgens dr. P. de Vries in een korte biografische schets was Toplady’s vader afkomstig uit Ierland en diende hij als majoor in het Britse leger. Hij stierf in Zuid-Amerika rond de tijd dat zijn zoon werd geboren. Toplady werd predikant en is de Anglicaanse Kerk altijd trouw gebleven. Dit stond hem niet in de weg om goede contacten te onderhouden met de baptistenpredikant John Gill, die bekend is geworden vanwege zijn Bijbelverklaring.

Toplady was diep overtuigd van de gereformeerde leer van enkel genade en van Gods vrijmachtig welbehagen. Zijn calvinistische overtuiging aangaande de leer van de verkiezing stak hij niet onder stoelen of banken. Dit bracht hem in conflict met John Wesley, Een felle pennenstrijd tussen hen was hiervan het gevolg, waarbij van beide kanten moet worden gezegd dat persoon en zaak niet altijd zorgvuldig werden onderscheiden.

Met het oog op het onderwerp angst en vrees is op te merken dat Toplady ook een trooster van de treurige was. Hij ging voorzichtig om met hen die omtrent de zekerheid van het geloof een zware strijd leverden. Dit komt in het bijzonder tot uiting in een verhandeling van zijn hand over de angsten waar Gods volk aan blootstaat. De titel ervan luidt: An Essay on the various fears to which God’s people are liable. Vertaald: Een verhandeling over de verschillende angsten waaraan Gods volk is blootgesteld.

Vanbinnen Was Vrees (2 Kor. 7:5)

In zijn inleiding stelt Toplady dat een christen een doorn in zijn vlees behoeft. De aarde is niet zijn ultieme plaats van rust. Hij draagt het kruis vóór de kroon. Geloof en vrees of angst zijn geen vrienden, maar het zijn buren die altijd in conflict met elkaar zijn. Vrees en angst bezetten hen die er niets mee van doen zouden moeten hebben, bijvoorbeeld Gods dienaren. Vaak zijn zij uitgedroogd, bevinden zich in het duister en hebben geen stof om over te prediken. Toplady voegt hieraan toe dat David vele angsten kende, ondanks dat hij een leeuw had verslagen en de reus Goliath had geveld.

Toplady noemt vervolgens een zevental angsten waaraan Gods kinderen zijn blootgesteld. De eerste is dat een zwakgelovige bang is niet uitverkoren te zijn. Hij antwoordt daarop dat er een verborgen troost schuilt in het wachten op God, het zoeken van het licht van Zijn aangezicht. Hij spoort aan om te bidden om het getuigenis van de Heilige Geest en citeert Psalm 106:4-5: ‘Gedenk mijner, o HEERE, naar het welbehagen tot Uw volk, bezoek mij met Uw heil, opdat ik aanschouwe het goede Uwer uitverkorenen; opdat ik mij verblijde met de blijdschap Uws volks; opdat ik mij roeme met Uw erfdeel.’

De tweede vrees is dat gelovigen bang zijn dat zij niet oprecht bekeerd zijn. Onder meer zegt Toplady dat elke gelovige naar God dorst en over de zonde treurt. Hij stelt: ‘Wie uitroept ‘ik ben dood’, bewijst met deze uitroep dat hij leeft, want een dode voelt niet noch klaagt.’ De derde angst van de gelovige is dat hij geen aandeel aan Christus heeft of niet gerechtvaardigd is. In zijn antwoord zegt hij: ‘Kunt u zich niet wikkelen in de mantel van Christus’ gerechtigheid? Raak dan de zoom van Zijn mantel aan met een geloof dat verlangt.’ Ten vierde is Gods volk bang dat de heiligmaking in hun ziel nog niet is aangevangen. Toplady spoort aan de middelen te gebruiken en de dag van de kleine dingen niet te verachten. In de vijfde plaats is er de angst voor verzoeking. Ten zesde is er bij de zwakgelovige de angst dat hij niet zal volharden. De laatste angst van Gods kind is de angst voor de dood. Op pastorale wijze behandelt hij al deze angsten, hij bemoedigt, troost en spoort aan zich aan de Heere toe te betrouwen, Die weet wat er van Zijn maaksel is te wachten.

Ten Slotte

In een onzekere tijd als de onze, gestempeld door angst, uitzichtloosheid, ongeloof, kerkelijke verwarring, consumentisme en materialisme, verscherpte tegenstellingen in politiek en maatschappij, biedt het Woord Gods troost voor hen die treuren en die beangstigd zijn. Psalm 116:3-4: ‘De banden des doods hadden mij omvangen, en de angsten der hel hadden mij getroffen; ik vond benauwdheid en droefenis. Maar ik riep den Naam des HEEREN aan, zeggende: Och HEERE, bevrijd mijn ziel.’ En dat slechts omwille van Hem van Wie er staat: ‘Hij is uit de angst en uit het gericht weggenomen’ (Jesaja 53:8a).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen