Tussen Hulp en Hyperventileren

De centralist van de alarmcentrale meldt zich bij een ambulancepost ergens op de Veluwe. Iemand heeft gebeld omdat een mevrouw last heeft van ernstige benauwdheidsklachten. Het lijkt de centralist goed om een ambulance naar haar adres te sturen. Een chauffeur en een verpleegkundige rijden met gepaste spoed naar het opgegeven adres. Wat zullen ze er aantreffen? Een jonge moeder met hyperventilatie, zo blijkt als het ambulanceteam zich meldt. Nu is hyperventilatie niet direct ernstig, maar je kunt het er wel flink benauwd van krijgen. Met hulp van de chauffeur en de verpleegkundige weet de patiënt haar ademhaling weer onder controle te krijgen. Als dat is gelukt, informeert het ambulancepersoneel of er misschien iets speelt in het privéleven van de jonge moeder. Want als ze weet waardoor de hyperventilatie is ontstaan, weet ze ook in welke richting ze een oplossing moet zoeken.

De verpleegkundige hoeft maar weinig vragen te stellen om de oorzaak van de benauwdheidsklachten te achterhalen. De patiënte heeft schoolgaande kinderen, en een ervan werd door een klasgenootje uitgenodigd voor een feestje. Dat is te veel gevraagd voor het gezin, dat moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen. Moeder voelt zich voor een onmogelijke keus staan. Als ze haar kind met een cadeautje naar het feestje laat gaan, houdt ze te weinig geld over om eten te kunnen kopen. Maar kiest ze voor eten, dan kan haar kind niet naar het feestje én weten straks misschien alle ouders dat er thuis zelfs geen geld is om een cadeautje te kopen. Wat moet ze doen? De stress over die vraag is zo groot, dat ze ervan gaat hyperventileren.

Kettingreactie

Een bevriende ambulanceverpleegkundige vertelt me kort na mijn benoeming tot beleidsmedewerker voor de generale diaconale commissie over het voorval. Het raakt me. Er zijn, niet ver van huis, mensen die verkeren in een financiële nood waarvan ik me geen voorstelling kan maken. Hun zorgen beperken zich bovendien niet tot geldzorgen, maar zijn ook de oor-zaak van heel veel andere problemen. Imagoproblemen bijvoorbeeld, want hoe voorkom je dat een ander weet dat je bijna geen geld hebt om eten te kopen? Loyaliteitsproblemen ook, want hoe voorkom je dat de mensen om je heen last hebben van jouw financiële nood? En dan zijn er nog de gezondheidsproblemen. Want de hoofdbrekens en de slapeloze nachten bezorgen de noodlijdenden niet alleen een slecht humeur, maar mogelijk ook allerlei vage of zelfs heftige klachten. De casus laat duidelijk zien dat geldgebrek geen probleem op zich is, maar aan alle aspecten van het leven raakt – van geluk tot gezondheid.

Rond dezelfde tijd lees ik Armoede uitgelegd aan mensen met geld van de Belgische politicoloog en journalist Tim ’S Jongers. ’S Jongers groeide zelf op in een gezin met chronische geldproblemen, maar wist zich eraan te ontworstelen. Door zijn afkomst weet hij haarfijn de kwetsbaarheid van gezinnen in financiële nood te schilderen. Hij beschrijft in zijn lezenswaardige boek bijvoorbeeld hoe geldgebrek tot een kettingreactie leidt. Zo bezoeken mensen in armoede nauwelijks een tandarts omdat ze de rekening niet kunnen betalen. Bij ernstige gebitsproblemen kiezen ze voor de goedkoopste oplossing, die vaak bestaat uit wat ‘lapwerk’. Het gevolg: een slecht gebit, waarmee ze een slechte indruk maken tijdens een sollicitatiegesprek en mogelijk een goede baan mislopen. De stress daarover kan weer gezondheidsklachten veroorzaken, terwijl de baanafwijzing het begin kan zijn van een eigen leven boordevol armoede. Ontsnappen uit die cirkel blijkt doorgaans onbegonnen werk.

Als nieuwbakken beleidsmedewerker leer ik ook een belangrijke les: draai niet simpelweg aan wat knoppen om een probleem op te lossen, maar kijk verder – naar de échte oorzaken. Want alleen zo kun je ook met échte oplossingen komen.

Medelijders

Geldproblemen zijn er niet alleen buiten de kerk. Ook je eigen gemeenteleden kunnen moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Een duur huis, een financiële tegenvaller of een ondoordachte keuze kan een ouderpaar nachten uit hun slaap houden. Want hoe lossen ze hun probleem op? Hoe voorkomen ze dat anderen dat probleem ontdekken? En hoe zorgen ze ervoor dat hun kinderen er niet de dupe van zijn? We vinden het – binnen en buiten de kerk – moeilijk om ons kwetsbaar op te stellen. Niemand loopt graag met zijn lijden te koop. Logisch, want kwetsbaarheid vraagt om veiligheid. Maar veroordelen ligt ons vaak beter. Toch zou juist de kerkelijke gemeente een plaats moeten zijn waar armoede een ‘veilig thema’ is. Omdat we weten dat niemand reden heeft om zich boven de ander te verheffen, en dat al ons ‘bezit’ gekregen is. En omdat we vanuit (christelijke) bewogenheid om willen zien naar elkaar. Zodat noodlijdende gemeenteleden niet alleen niet hoeven te hyperventileren, maar zich ook getroost weten door de hulp van medelijders – ‘lekendiakenen’ die elkaars lasten dragen en daarmee de wet van Christus vervullen. Al was het alleen maar door de nood te signaleren en de drempel naar de diaconie te verlagen. Bent u, ben jij ook zo'n medelijder?

Vooraankondiging: Bijeenkomst Pleegzorg

Op D.V. vrijdag 11 april 2025 belegt het Platform Jeugdhulpverlening een bijeenkomst voor mensen die betrokken zijn bij pleegzorg. Hierbij zijn niet alleen (aspirant-)pleegouders welkom, maar ook ouders die gastopvang bieden of dit overwegen, ambtsdragers en belangstellenden. Het thema is: ‘Samen rond het pleegkind’.

Wie kan er al niet betrokken zijn bij de opvoeding en verzorging van het pleegkind? Hoe werk je op een doelmatige wijze samen en stem je de zorg af?

Naast lezingen vanuit de praktijk zijn er diverse workshops.

Tijd: 16.00 uur tot 20.00 uur (incl. maaltijd).

Locatie: Kerkgebouw Gereformeerde Gemeente te Gouda, Nieuwe Gouwe Oostzijde 2-b.

Informatie en aanmelding

Neem contact op via telefoonnummer 0348-489900 of dmz@cbgg.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen