TER OVERWEGING

Kerkhistorische agenda 2006. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2005, 11,90

Over deze agenda kan ik echt enthousiast zijn. De laatste jaren kost het moeite om een agenda te vinden die de week bij de zondag laat beginnen. Je moet het echt helemaal treffen om bijvoorbeeld nog de bid- en dankdagen vermeld te vinden. Kortom: de agenda’s weerspiegelen hoe het er in de cultuur voor staat. Hier is er nu één, die dwars tegen die trend ingaat. Vanzelfsprekend staan de gebruikelijke gegevens vermeld: schoolvakanties, kalenders van het voorgaande en komende jaar. Het formaat is handig, het omslag is fraai, hij is niet te dik, en past prima in de binnenzak. Maar binnenin is het nodige anders. Om te beginnen naast de lijsten met christelijke en joodse feest- en gedenkdagen ook de namen van de zondagen door het jaar heen. Vervolgens enkele bladzijden historisch jaaroverzicht, met daarin een aantal gedenkwaardige gebeurtenissen en mensen opgesomd; en voor 2006 zijn dat memorabilia van 50, 100 enz. jaar geleden. Hier komen we Columbus, Thomas Cranmer, Rembrandt van Rijn, Pachelbel en vele anderen uit een verder verleden tegen, en daarnaast dr O. Noordmans, dr J.G. Woelderink en de Hongaarse opstand van 1956. In de agenda zelf staat óók bij iedere datum aangegeven welke belangrijke gebeurtenis op wereld- en kerkhistorisch gebied op die bewuste dag plaatsvond, en welke meer of minder bekende gestalte uit de kerkgeschiedenis op die dag overleden is, en tussen haakjes erbij de geboortedatum (dat had ik liever andersom gezien: de geboortedatum vermeld op de dag zelf, met de sterfdatum erbij). Ten slotte staan bij iedere dag de ‘dagteksten’ van de Hernhutters vermeld. Daar is de gewoonte ontstaan om iedere dag een eigen tekst te geven, om die mee te nemen de dag in, en te overwegen. Daarnaast staan ook de teksten voor iedere week, maand en het jaar vermeld. Voor het jaar 2006 is dat Jozua 1,5: ‘De HERE zeide tot Jozua: zoals Ik met Mozes geweest ben, zal Ik met u zijn, Ik zal u niet begeven en u niet verlaten.’ Zo’n agenda herinnert me eraan, dat ook 2006 een ‘jaar onzes Heren’ zal zijn. Een aanwinst — deze agenda!

Werkgroep Kerk en prediking, Postille 57. 2005–2006. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2005, 285 blz., € 23,-.

De jaarlijks terugkerende postille is niet meer uit kerkelijk Nederland (niet alleen PKN) weg te denken; een initiatief dat onafgebroken sinds 1949 zorgt voor ideeën voor tekstkeus, korte series uit OT en NT, speciale teksten voor bijzondere diensten (deze keer o.a. zending, werelddiaconaat, gemeenteleden met een verstandelijke beperking). Uit het OT komen deze keer o.a. Psalm 23 gecombineerd met Matt. 28 (rond de paasdagen), andere psalmen en Daniël aan de orde, uit het NT vooral Matt., Hand. en Openb. Opvallend vond ik dat in de ‘zomertijd’, waarin toch het OT ruim aandacht kan krijgen, twee keer een serie uit Matt. wordt aangereikt; dat maakt het geheel, nu ook tussen kerst en pasen dat evangelie veel aandacht krijgt, minder evenwichtig dan voorgaande jaren. De Postille geeft echter nog meer dan alleen preekschetsen: er is ook altijd een aantal artikelen. Daarvan noem ik graag het artikel van prof.dr. G.C. den Hertog over ‘De hoorder in de heiden’ (in gesprek met dr. H. Vreekamp, die daarvóór schrijft over ‘De heiden in de hoorder’). Stof tot overdenken!

Ds. P.D.J. Buijs e.a. (red.), Goede moed. Dagkalender 2006. Uitg. Buijten & Schipperheijn 2005, € 6,95.

In 1971 schreef de redactie van ‘Goede moed’ in het voorwoord: ‘We zijn dankbaar dat (de verschijning) mogelijk is, al ontveinzen we ons niet dat de kosten bij een betrekkelijk kleine oplage steeds hoger worden en daarom de verschijningskansen voor de toekomst kleiner’. Is het o.a. in dat licht niet mooi dat nu de 40e editie van dit chr. geref. dagboek van de persen kon rollen? Opnieuw hebben twaalf predikanten zich ingezet om elke een halve bladzijde tekst te verzorgen, opdat we elke dag geestelijk brood kunnen ontvangen. Als bijbelgedeelten komen we dan (een greep slechts) bij Mattheüs, Nehemia, Psalm 106–114, Zefanja en Haggaï, Openb. 14–22, Klaagliederen. Kortom, de Schrift gaat bij wie dit dagboek ter hand neemt in al haar geestelijke rijkdom en variatie open.

Dr. Jan Smelik, Gods lof op de lippen. Aspecten van liturgie en kerkmuziek. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2005, 205 blz., € 17,50.

Geregeld laat de (tot de kring van de Geref. Kerken vrijg. behorende) musicoloog en hym-noloog dr. Jan Smelik van zich horen, o.a. in artikelen in De Reformatie. Nu heeft hij een diepgaande studie geschreven over de principiële en praktische aspecten van muziek (waaronder ook de gemeentezang) in de eredienst. Dat is welkom, zeker gezien de bezinning op de (invulling van) de kerkdiensten, zoals die in vele gemeenten aan de orde is. Om dit boek kan men dan met goed fatsoen niet meer heen, nu men weet dat het er is. U krijgt een brede én diepgaande informatie over de wortels van de kerkmuziek; die heeft als doel om God ‘recht te doen als Schepper en Herschepper’ (blz. 49). Daarom zal een goed kerklied ook ‘doordrenkt zijn van de Schriften’ (blz. 57). Aangezien God geloofd zal worden op een wijze die past bij Wie Hij is en wat Hij doet (opnieuw blz. 49), is het van belang om te weten hoe God zich laat benaderen. Daarbij is zijn Vaderschap geen vrijbrief voor het denken aan platte nabijheid, maar het staat mede in relatie tot zijn heiligheid (hoofdstuk 1), en dat is weer van invloed op de vraag hoe we tegen evangelische liedbundels aankijken en daarmee omgaan (hoofdstuk 8). Zodoende de principiële diepte induikend stuit men tussendoor op aardige kleine verrassingen. Een voorbeeld: ik hoor wel eens dat in de kerken soms de degelijkheid van de voorganger wordt afgemeten aan het aantal coupletten dat hij laat zingen. Smelik laat zien dat in de tijd van Calvijn (toen de psalmen nog écht werden doorgezongen) dat aantal op ongeveer 30 per dienst moet hebben gelegen!

Naast deze muzikale aspecten heeft de auteur zich ook nog bezonnen op de plaats en functie van de wet in de gereformeerde eredienst en met de plaats van het avondmaal (specifiek toegesneden op de vraag of het goed is dit op Goede Vrijdag te vieren). Echt een heel leerzaam boek. De toepassing is aan ons.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen