Het lezen van oudvaders

 Nu volgt eerst het interview met De heer Nijkamp:
1. Hoe vaak leest u tijdens een leesdienst:
- een preek van een oudvader?
• ca. 30%
- een preek van een nog levende predikant?
• 5%
- een preek van een predikant uit de 19e of 20e eeuw?
• 50%
- een preek van een predikant uit een ander kerkverband?
• (ds. Lamain: 15%).

2. Zijn preken van oudvaders qua zinsbouw, woordkeusensomsuitvoerigeanalytische verklaring van de tekst niet te moeilijk voor deze tijd, met name voor de jeugd?
Ja, sommige oudvaders zijn in hun oorspronkelijke vorm moeilijk leesbaar en te begrijpen, zeker ook voor de jeugd.

3. Als er preken van oudvadersgelezen worden, moet er dan naar gestreefd worden verouderde woorden te vervangen en mogelijk ook te lange zinnen te knippen?
We zouden geen bezwaar hebben als een betrouwbare commissie preken 'hertaalt' of vereenvoudigt door bijv. moeilijke woorden te vervangen, erg lange zinnen te knippen en misschien wat meer structuur aan te brengen (kopje of alinea's). Als ambtsdragers doen we dit zelden: alleen een duidelijk verouderd woord wordt wel eens vervangen (bijv. 'hoofdstuk' i.p.v. 'kapittel').

4. Is het verantwoord preken van oudvaders die niet in een leesdienst van 1,5 uur te lezen zijn, in te korten?
In principe korten we geen preken in, maar kiezen we een qua lengte passende preek. (Omdat we 's zondags 2 vrije stoffen lezen, wordt een iets langere preek dan 's middags gelezen.) Als het echt 'niet anders kan' of twee korte preken 'aan elkaar' gelezen worden, slaan we heel soms wel eens de voorrede over. 

5. Zo ja, hoe kunnen de hoorders erop vertrouwen dat dit inkorten op een nauwgezette wijze gebeurt; zonder dat de boodschap van de oudvader wezenlijk te kort wordt gedaan?
Zie vraag 4. Juist om dit bezwaar te voorkomen, zullen we zelf zelden of nooit inkorten. Dit gevaar / bezwaar blijft trouwens ook altijd aanwezig als een 'betrouwbare commissie' dat doet. (De tijd van de Dordtse Synode in 16181619 met haar gezag is helaas voorbij.)

6. Mag de ambtsdrager die de preken leest, de inhoud wijzigen (bijv. van aanbieding voorstellen maken of de passage zelfs helemaal weglaten)?
Wij zijn huiverig dat te doen: laat maar staan wat er staat. Er bestaat ook de kans op 'overcorrectie' waardoor een preek aan kracht kan inboeten. Als je het echt niet eens bent met een preek, kun je de preek beter niet lezen.

7. Is het goed alleen maar oudvaders te lezen, gelet op het feit dat ze niet ingaan op actuele zaken van deze tijd zoals mediagebruik?
Om aan de actualiteit tegemoet te komen proberen wij een goede mix te lezen uit diverse tijden (zie vraag 1).

8. Hoe houden we rekening met het feit dat zeker jongeren niet zo lang meer achter elkaar kunnen luisteren en zeker niet naar een preek die voor hen als ouderwets overkomt? Niet te lang aanhouden en begrijpelijke preken kiezen zeker ook omdat wij drie diensten hebben op zondag.

9. Kunt u één of meer overtuigende argumenten geven om ondanks mogelijke bezwaren toch preken van oudvaders te lezen?

Aantal redenen:
- vaak getuigend van (rijk) geestelijk leven
- gewoonlijke grondige tekstuitleg met (bevindelijke) toepassing
- vaak andere 'verrassende/verfrissende' kijk op tekst; soms ook blijvend-actueel
-  soms heel heldere Christusprediking.

Nu volgt het interview met de heer H. van Leeuwen:

1. Hoe vaak leest u tijdens een leesdienst:
- een preek van een oudvader?
• 5 x per jaar
- een preek van een nog levende predikant?
• Een enkele keer (wel catechismusverklaring van ds. F. Mallan)
-  een preek van een predikant uit de 19e of 20e eeuw?
• 20 x per jaar
-  een preek van een predikant uit een ander kerkverband?
• Zelden

2. Zijn preken van oudvaders qua zinsbouw, woordkeus en soms uitvoerige analytische verklaring van de tekst niet te moeilijk voor deze tijd, met name voor de jeugd?
Er zijn wel zeker genoeg preken van oudvaders die begrijpelijk zijn; ook voor de jeugd.

3. Als er preken van oudvaders gelezen worden, moet er dan naar gestreefd worden verouderde woorden te vervangen en mogelijk ook te lange zinnen te knippen?
Zeer zeker, als dat maar nauwkeurig gebeurt.

4. Is het verantwoord preken van oudvaders die niet in een leesdienst van 1,5 uur te lezen zijn, in te korten?
Het is mogelijk om een inleidend woord of voorafspraak te laten vervallen of delen die nu niet meer van toepassing zijn.

5. Zo ja, hoe kunnen de hoorders erop vertrouwen dat dit inkorten op een nauwgezette wijze gebeurt, zonder dat de boodschap van de oudvader wezenlijk te kort wordt gedaan?
Zoals uit het antwoord op vraag 4 blijkt, moet het inkorten zo veel mogelijk worden beperkt.

6. Mag de ambtsdrager die de preken leest, de inhoud wijzigen (bijv. van aanbiedingen voorstellen maken of de passage zelfs helemaal weglaten)?
Te allen tijde moet de intentie van de betreffende prediker in stand blijven.

7. Is het goed alleen maar oudvaders te lezen, gelet op het feit dat ze niet ingaan op actuele zaken van deze tijd, zoals mediagebruik?
De prediking moet hoofdzakelijk gericht zijn op wat nodig is om getroost en zaliglijkte mogen leven en sterven. Iedere tijd kent zijn (zondige) levenswijze.

8. Hoe houden we rekening met het feit dat zeker jongeren niet zo lang meer achter elkaar kunnen luisteren en zeker niet naar een preek die voor hen als ouderwets overkomt?
De kerkdienst kan niet aangepast worden aan de huidige beeldcultuur. Het is te wensen dat de preek nog onder het beslag brengt.

9. Kunt u één of meer overtuigende argumenten geven - om ondanks mogelijke bezwaren - toch preken van oudvaders te lezen?
De oudvaders waren met veel geestelijk licht bedeeld, waaruit Gods geroepen dienstknechten thans veel troost putten en innerlijk overeenstemming gevoelen. Dat geeft tevens ook de grote waarde aan om ook de oudvaders te lezen. Bovenal is nodig dat de Heere met Zijn Geest de predikatie bedauwt.

Nu volgt het interview met de heer Quist:
 
1. Hoe vaak leest u tijdens een leesdienst:
-  een preek van een oudvader?
• Ik lees regelmatig een preek van een oudvader.
- een preek van een nog levende predikant?
• Nooit van een nog levende predikant.
- een preek van een predikant uit de 19e of 20e eeuw?
• Preken uit de 19e en 20e eeuw lees ik regelmatig.
- een preek van een predikant uit een ander kerkverband?
• Wat betreft preken van een predikant uit een ander kerkverband lees ik onder andere van ds. J.D. Barth, ds. W.C. Lamain, ds. J. Pannekoek, ds. W. Verhoeks, ds. M. van Beek, ds. G. van den Breevaart.

2. Zijn preken van oudvaders qua zinsbouw, woordkeus en soms uitvoerige analytische verklaring van de tekst niet te moeilijk voor deze tijd, met name voor de jeugd?
Als je bijvoorbeeld de serie 'Der vaderen erfenis' hebt, daar hebben ze de moeilijke woorden hertaald. Het oorspronkelijke woord staat achter de preek, zodat je kunt zien wat er aangepast is. Op zo een manier is de preek beter te begrijpen. Het is echter wel zo dat je de hedendaagse taal het beste begrijpt, want dat is de taal waar we mee opgegroeid zijn.

3. Als er preken van oudvaders gelezen worden, moet er dan naar gestreefd worden verouderde woorden te vervangen en mogelijk ook te lange zinnen te knippen?
Oude woorden vervangen vind ik dus goed, maar zinnen knippen, daar ben ik niet voor. Als je bijvoorbeeld een preek van een Engelse schrijver leest, dan maakt het best uit wie het vertaald heeft. De ene vertaling leest makkelijker als de andere.

4. Is het verantwoord preken van oudvaders die niet in een leesdienst van 1/2 uur te lezen zijn, in te korten?
Het voorwoord durf ik er wel af te laten. Verder wil ik er niet in knippen, want dan ga je er wezenlijke zaken uit halen.

5. Zo ja, hoe kunnen de hoorders erop vertrouwen dat dit inkorten op een nauwgezette wijze gebeurt, zonder dat de boodschap van de oudvader wezenlijk te kort wordt gedaan?
Niet van toepassing

6. Mag de ambtsdrager die de preken leest, de inhoud wijzigen (bijv. van aanbieding voorstellen maken of de passage zelfs helemaal weglaten)?
Nee, dat zou ik niet durven. Als het bijvoorbeeld een preek is die heel moeilijk te begrijpen is, dan lees ik hem niet. Inhoudelijk wil ik niets aan preken veranderen.

7. Is het goed alleen maar oudvaders te lezen, gelet op het feit dat ze niet ingaan op actuele zaken van deze tijd zoals mediagebruik?
Oudvaders waren wel actueel, maar de moderne media bestonden nog niet. Het is wel zo dat bijvoorbeeld Petrus van der Hagen uitvoerig ingaat op problemen rondom drankgebruik en overmatig consumeren. Het is net alsof hij in deze tijd op de preekstoel staat. Het is echter ook goed om hedendaagse predikaties te lezen, want dan wordt er ook gewaarschuwd tegen bijvoorbeeld TV en radio, zoals vroeger gewaarschuwd werd tegen kaartspelen, dobbelen en kermis.

8. Hoe houden we rekening met het feit dat zeker jongeren niet zo lang meer achter elkaar kunnen luisteren en zeker niet naar een preek die voor hen als ouderwets overkomt?
Het maakt zeker uit hoe kinderen thuis opgevoed worden. Dit is ook te merken op de catechisatie. Wie thuis onderwijs krijgt uit Gods Woord, die heeft ook meer kennis. Als er dan oudvaders gelezen worden, dan maakt het ook veel uit hoe de thuissituatie is. Vaderschap en moederschap dat houdt wat in. Het is met de doop beloofd. Wereldse zaken zijn zó geregeld, maar als het om godsdienstige zaken gaat dan ligt het soms moeilijk.

9. Kunt u één of meer overtuigende argumenten geven om ondanks mogelijke bezwaren toch preken van oudvaders te lezen?
De oudvaders waren schriftuurlijk en theologisch zeer onderlegd. Tegenwoordig is dat veel beperkter. Daarom is het erg belangrijk om oudvaders te lezen. Deze oude gezanten verklaren ook zo duidelijk het ware leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen