Rondkijk

Ds PIETER VAN DIJKE

(II.)

Het was op 23 Maart 1851 — dus de vorige maand een eeuw geleden — dat Ds Pieter van Dijke door Ds Ledeboer in zijn ambt werd bevestigd. Er was daarbij een enorme toeloop van volk; van heinde en ver was men gekomen om deze gebeurtenis bij te wonen. De bevestigingstekst van Ds Ledeboer was Joh. 18 : 33—38. Aan de handoplegging namen behalve Ds Ledeboer, deel, de ouderlingen Pieter de Voogd van Domburg; C. van Zweden van Capelle bij Goes en Willem Schot van Tholen. Des middags deed Ds van Dijke zijn intrede met de woorden uit 2 Cor. 3:5: Niet dat wij van ons zelve bekwaam zijn iets te denken als uit ons zeiven, maar onze bekwaamheid is uit God."

De invloed van Ds Pieter van Dijke werd door het gehele land met de dag groter. Overal werd hij geroepen om het Woord en de Sacramenten te bedienen. Kennelijk kwam de Heere zijn arbeid te zegenen, er werden veel mensen en vooral ook jonge mensen bekeerd.

Duizenden kinderen zijn door hem gedoopt, soms wel 40 a 50 tegelijk. Dit vond zijn oorzaak, omdat het aantal gemeenten steeds groter werd en er telkens nieuwe plaatsen bijkwamen.

Het is ook wel voorgekomen, dat hij in de open lucht preekte. Dan stond hij op een boerenwagen en sprak zo het volk toe, dat uren ver kwam om zijn predikaties te beluisteren.

Een van zijn grootste gemeenten was die van Middelburg, die ruim 1000 zielen telde. Op aandrang van zijn vrienden heeft hij zich daar in 1857 gevestigd, maar het beviel hem niet in Zeelands hoofdstad, want na 15 maanden trok hij weer naar St. Phillipsland terug.

Twintig gemeenten werden door hem als reizend prediker bediend. Zijn predikantsgewaad, de korte broek, met steek en bef, zijn schoenen met gespen, had hij overal aan. Zo zag men hem lopen in Rotterdam, of in andere plaatsen van Holland waar hij heen trok.

Eens of tweemaal per jaar hield hij met de afgevaardigden der verschillende gemeenten vergadering om kerkelijke belangen te bespreken. Het welzijn der gemeenten ging hem zeer ter harte. Ook het Onderwijs. Op het gebied van Chr. Onderwijs kan Ds van Dijke een pionnier worden genoemd, want in zijn gemeente St. Philipsland stichtte hij een eigen Chr. School, ondanks de vijandschap van velen. Dit kostte echter zulke sommen gelds — de gelijkstelling met het O.L. onderwijs was er toen nog lang niet — dat hij het op de duur niet kon volhouden. Hij moest het opgeven.

Tot 1949 toe is er altijd een openbare school geweest; in dat jaar is er in samenwerking met de Oud Gereformeerden een Chr. School gesticht, die gelukkig zeer goede opgang maakt.

^ ) Het jaar 1883 werd zijn sterfjaar, op Zaterdag 3 Maart ging hij de eeuwige heerlijkheid in. De ontroering in het land was algemeen. Door 12 ouderlingen uit de onderscheiden gemeenten werd hij 8 Maart 1883 grafwaarts gedragen. De grote mensenmenigte die daarbij tegenwoordig was getuigde wel, dat een groot man was heengegaan.

Op zijn graf, dat door uw Rondkijker wel eens is bezocht, ligt een grote zerk, waarop staat gebeiteld: Hier rust het stoffelijk overschot van den Weleerw. Heer Ds Pieter van Dijke, in zijn leven van God geleerd en geroepen Leeraar in verscheidene Gereformeerde gemeenten, zoo in Zeeland, als in Holland en Drenthe» 2 Kron. 24 : 16 — Phil. 1 : 21."

De twintig gemeenten, die na de dood van Ds van Dijke bestonden (in de volksmond toen genoemd: Van Dijkiaanse gemeenten) waren de volgende:1. St. Philipsland; 2. Middelburg; 3. Krabbendijke; 4. Rilland; 5. Hoedekenskerke; 6. Goes; 7. Yerseke; 8. Poortvliet; 9. Scherpenisse; 10. Bruinisse; 11. Nieuwerkerk; 12. St. Annaland; 13. Oosterland; 14. Genemuiden; 15. Benthuizen; 16. Moercapelle; 17. Zuidwolde; 18. Oudewater; 19. Amerongen; 20. IJsselstein.

Deze twintig gemeenten werden nu bediend door Ds David Janse en Ds D. Wijting.

TJit het in deze twee artikeltjes meegedeelde blijkt wel, dat de invloed van de prediking van Ds P. van Dijke in ons land groot was. Van alle bovengenoemde gemeenten is hij de stichter geweest. Zoals bekend heeft in 1907 onder auspiciën van wijlen Ds G. H. Kersten een vereniging van gemeenten (Kerken onder het Kruis, vrije gemeenten enz.) plaats gehad, die tot de naam kwamen van „Gereformeerde Gemeenten." Niet alle gemeenten gingen daarmee accoord, sommigen bleven apart en sommigen werden gesplitst. Dit te omschrijven is een zeer ingewikkelde materie, die eigenlijk niet in mijn rubriek thuishoort. Toch zou het voor onze jonge mensen nuttig zijn te weten, hoe dit alles in zijn werk is gegaan. Voor een van de andere medewerkers ligt hier dus terrein braak.

Mijn bedoeling was alleen, nu het honderd jaar is geleden, dat deze trouwe Godsgezant in het predik-anibt

werd gevestigd, iets uit diens leven en arbeid te schetsen.

De gedachtenis des rechtvaardigen zal tot zegening zijn.

RONDKIJKER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen