HET BLIJKT WEL UIT DE VRUCHT

In Daniël, het „Orgaan Van bet Landelijk Verband van J.V.'s van ide Geref. Ge* meenten", komen inog al leens beischou* wingen voor over sommigen onzer Vade* ren, en wd met name over Tëellinck, Voetius, Lodensteyn, lenz. Ze wordenidaar aangem'erkt als mannen vam de nadere reformatie, waarbij dan ide nadruk valt op de „preciesheid", en ook als gerefor* meerde piëtisten. Het valt Idaarbij op, dat

in die beschouwingen in Daniël zo wei* nig aangedrongen wordt op het lezen en herlezen van de geschriften dezer Vades» ren. Er zijn er toch nog wel verschiUen* de van te bekomen. Er wordt een be* knopte beschouwing over ze gegevein, wat critiek op ze uitgebracht, waarin ze dan verkeerd zouden gehandeld hebben, maar als het aankomt op een aandringen en op^ wekken om ze toch vooral zeH te lezen en te bestuderen, dan is het hoogstens „die er lust toe heeft, leze hen." Die na; * dere reformatie zou dan, zoals we daar al opmerkten, met name bestaan hebben in de „preciesheid" in leer, handel en wandel. Daarbij wordt ook opgemerkt, dat er ook gevaar van een wettisch element in de Voetiaanse preciesheid zou schuif len, wat hij dan zelf nog wel onderkend zou hebben. Leest men Voetius echter zelf, dan ziet men al spoedig, dat de tei* genkanting tegen len het verdacht makefn van het nauwe leven voor de Heeire, er ook toen al volop waren van de zijde van de vijanden der waarheid.

Maar Voeüus heeft dat wegzetten van de preciesheid toen ook al weerlegd, en bfe» roep gedaan voor de rechtmatigheid er van, o.a. ook op Calvijn len andere VOOB» mannen uit de dagen der hervorming, als^ ook op kerkelijke en overheidsverordeir* ningen, ten dienste van de nadere reforj* matie, en tegen de vleselijke ongebondens> heid. Met name beroept hij zich ook op de H. Schrift en op de Heidelb. Cate* chismus, die met name in Zondag 44 en 49, aandrin, gt op de ware zelfverlooches: nin, g en het sterven aan alles wat maar vlees is, om Gode alleen te leven.

En wat de tweede uitdrukking betreft, dat ze genoemd worden Gereformeerde Piëtisten en er gesproken Wordt van G^ reformeerd Piëtisme, dan doet dat toch maar vreemd aan, len lijdt deze betiteling aan een innerlijke tegenstrijdigheid. Want piëtisme wil zeggen overdreven vroom^ beid, en een piëtist zal dan een overdriej=« ven vroomheid voorstaan en beoefenen- En dat zou dan die genoemde Vaderen als euvel aangemerkt moeten Worden.

En dus zouden die godzalige mannen lijj* den aan 'n overdreven vroomheid en een< s zijdigheid, die vermeden zal moetein wor< « den zal het goed zijn. Gereformeerde pië^ tisten zouden ze zijn. Gereformeerd wil zeggen tot zijn oorspronkelijke, Schriftuui|: « lijke vorm teruggebracht in leer, belijde? » nis en praktijk. Dat klopt echter weer niet met piëtisme, dat een kenmelrkend gebrek aan wil duiden, zowel in de leetr der godzaligheid als in de praktijk er van. Een gereformeerde piëtist zal \dastx op die manier zijn iemand van gerefor^ meerde beginselen lejn belijdenis, maar te^ vens overdreven, en eetazijdig in die be.* lijdenis en de beleving er van. Maar als er dan nog hier en idaar in de gemee'nfiei» preken gelezen worden in ide kerk, of thuis in het gezin, van onze oude godzai« lige Vaderen, zoals bijv. van Lodensteyn, Brakel en andere, en de jeugd, die in Daniël voorgehouden wordt, dat ze pië^^ tisten waren, len er dus een luchtje aan is, zit daar onder, wat zal dat dan toch een eigenaardige indruk op ze maken. Wat zullen ze op die manier al anders

gaan denken, dan dat zo'n preek zwanger is van overdreven vroomheid, en dat het ook wel anders kan dan zoals in de preek voorgehouden wordt. Men voele toch bet schadelijke van zulke

typeringen, die klakkeloos in de Gerefor.* meerde 'Gemeenten op die Nvijze overgenoj* men worden uit het vijandelijke kamp, dat zich zeker in de handen wrijft, als de aloude gereformeerde loer ten praktijk lal meer losgelaten wordt. Bovendien, Brakel bee'ft 'in zijn „Redei], iji*

ke Godsdienst", die 'we , 'telr lezing sterk aanbevelen, ook in onze dagen, zelf aa|n het slot van het eerste deeü, een waar, * schuwende bestiering tégen de Piëtisten. Als nu Brakel zelf waarschuwt tegen het piëtisme, en anderen 'gaan dan Voetius en Brakel enz. ook al rekenen ondeir de Piëtisten, dan wordt het begrip toch wel erg vaag en onduidelijk. Wanneer nu mensen, tenslotte, zoals mo; * dernen, Barthianen, en mensen van ide' Ge=s ref. Kerken, onze oude Vaderen zo weg zetten, dan is dat vanzelf niet goed, maar toch te begrijpen. En als ook mensen van de N.C.R.V. (radio vereniging) zo doen, dan kan men dat zich indenken.

Dat soort, zich nog noemende chistenen, is al zo ver weggeraakt van de ware lieeir, die is naar de godzaligheid, dat ze bïijk* baar igeen notie meer hebben van de zui* verhouding van de belijdenis en de ware praktijk van de godzaligheid. Dat is het hedendaagse jolige christendom, dat met verachting en vijandschap bezet is jegens de preciesheid onzer Vaderen len de wat» re gang der godzaligheid.

Maar dat men zo iets hoort van m'enrf sen, die willen beweren, dat zij de wet* tige voortzetting zouden zijn van ide Ge* reformeerde Gemeenten, die lot 1953, al* tijd nog de genoemde oude Vaderen, en met name dan de in „Daniël" behandelde Vaderen, hooggehouden hebben en ten zeerste aangeprezen, dan moet men toch wel tot de gedachte komen, dat het ook al ver weggezakt raakt daarmee in de kringen waarin „Daniël" opgeld doet.

Het blijkt wel uit de vrucht, dat de boom ook daar al aangestoken is - door de worm van de afval van de aloude leer len de praktijk der godzaligheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen