Synodale indrukken

Graag voldoe ik aan het verzoek, om enkele indrukken weer te geven van de tot heden gehouden zittingen van de generale synode.

Al is in de ogen van velen een synode van een betrekkelijk kleine kerk helemaal niet indrukwekkend, voor hen die zich realiseren daar bezig te mogen zijn met de dingen, die de openbaring van het lichaam van Christus raken, zijn er vele momenten die indruk maken en tot bezinning roepen. Een enkele persoonlijke indruk moge hier volgen, daar, nu de synode ook in januari 1972 zeker nog een dag of drie nodig zal hebben om de agenda af te werken, het nog te vroeg is om de totaal-balans op te maken.

Een eresaluut!

Om te beginnen een eresaluut aan de afgevaardigden ter synode. De wisseling van primi- en secundi-afgevaardigden — zo moeilijk voor de doorgaande lijn in de behandeling van afgebroken zaken — was weinig en beperkte zich tot hoogst noodzakelijke gevallen. Men kan ook ter synode jarig zijn en de jaardag van zijn vrouw ook ter synode „vieren”!

Maar dat wil zeggen, dat niet alleen de gemeenten hun predikanten vier dagen in augustus, enkele dagen voor commissiewerk in begin september en twee weken in de tweede helft van september moesten missen, maar dat ook de ouderling- en diakenafgevaardigden (en dat waren lang niet allen 65 + ers!) hun werk, hun zaken, hun gezinnen in de steek lieten. Voor meerderen betekende dit het, uit liefde tot de kerken en de dienst des Heren geven van een deel van de vakantie en opgespaarde vrije-of snipperdagen. Daarom kan er ook niet eerder dan na 1 jan. vergaderd worden om dan alvast van het nieuwe jaar vakantiedagen op te nemen! Waarvan dankbaar akte, met erkentelijkheid ook aan de echtgenotes en gezinnen!

Er is gewerkt!

Zonder de uitgaansmiddag of zelfs de officiële ontvangst ten stadhuize (een in Rotterdam op aanvraag toegestane formaliteit) is er dag in dag uit gewerkt! Voor velen kwamen daar na lange zittingsdagen nog nachtelijke uren of zeer vroege morgenuren bij om weer klaar te zijn voor de volgende dag. Het totale pakket van rapporten gebundeld in twee ringbanden omvat dit maal 317 vel, waarbij dan nog eens komen 135 vel (tot nu toe tenminste!) commissierapporten, voorstellen enz. Dit alles afgedacht van de voor deze synode 40 pagina’s tellende agenda.

Het georganiseerde kerkelijke leven is een heel bedrijf geworden met een totaal budget van enkele millioenen guldens! En dan zijn we nog maar een kleine kerkformatie!

Het is haast niet te verlangen, dat ieder zich in alle stukken geheel inwerkt! Is het wonder dat dagen van 9.15-12.15 van 2-6 en van 7-9 (soms tot 9.45) veel geestelijke inspanning en concentratie eisen, en … dan laat de praeses het maar even gaan, als er in het begin van de middag, na een heerlijke warme maaltijd (alle hulde aan het Rotterdamse kostersechtpaar ten Hove, dat niet alleen de koffie en de thee, maar ook de broodmaaltijd en de warme maaltijd dagelijks voor plm. 55-60 personen verzorgde!) hier en daar even een uiltje geknapt wordt? Maar wonderlijk klaar wakker waren ze weer zodra er een punt van belang in de bespreking aan de orde kwam!

Synodelid zijn, medeverantwoordelijkheid dragen voor het geheel is geen sinecure.

Verantwoordelijkheden

De generale synode is de plaats waar voor het forum van het geheel van de kerken, vertegenwoordigd in de wettig gekozen afgevaardigden, de deputaatschappen verantwoording afleggen van hun beleid en financieel beheer.

Dat is goed en nodig. De spreiding van taken en verantwoordelijkheden over diverse deputaatschappen is noodzakelijk, maar het mag geen deputaten-kerk worden. Het blijven taken en verantwoordelijkheden van het geheel van de leden der kerken in hun opdracht, via de meerdere vergaderingen verricht.

Het benoemingsbeleid voor de diverse deputaatschappen, moet dunkt me in de synode meer aandacht hebben dan tot heden kan, gezien de tijdnood waarin ook het moderamen geraakt.

Het zou gewenst zijn van met bepaalde gaven gesierde, bekwame leden van de kerken een soort inventarisatie te hebben, om ruimer keuze-mogelijkheden te bieden, als het gaat om belangrijke posten in deputaatschappen.

Want, je vraagt je al vergaderende ter synode wel eens af: hoe functioneren de deputaatschappen? Als er deputaten ter synode aanwezig zijn en er worden beleidsvragen gesteld, dan moet het toch niet nodig zijn dat „specialisten” — die er alles van weten! — opgeroepen moeten worden om de vragen te beantwoorden?

Elke deputaat is persoonlijk verantwoordelijk en het wordt een kwalijke zaak als men al te veel verantwoordelijkheden overlaat aan moderamina of bepaalde functionarissen!

Maar dan moet men ook de verantwoordelijkheden laten waar ze behoren te zijn! Men behoeft ter synode niet naar alle soms kleine onderdelen van het werk en bepaalde zinswendingen in rapporten te vragen. Een persoonlijke informatie bij deputaten — èn een goed commissiewerk! — zou heel wat vragen kunnen beantwoorden en zo kostbare synodetijd en geld besparen!

De broederzin ter synode

Opnieuw heeft deze synode tot hiertoe de versterking gegeven van de wetenschap dat er, bij alles wat soms vermeende of werkelijke spanningen in het kerkelijk leven kan oproepen, een rijke zegen uitgaat van het als broeders samen voor Gods aangezicht, alleen zoekend Zijn eer en het heil der kerken, de dingen doorspreken.

Er was een fijne broederlijke geest ter synode. Lang niet in alles was men het met elkaar eens, maar men wilde naar elkaar luisteren en samen zoeken naar de zin van de Schrift en de mening van de Geest.

Dit kwam bijzonder uit in de behandeling van de serieus opgestelde en met de Schrift argumenterende bezwaarschriften tegen de wijze waarop volgens besluit van de vorige synode, de verkiezingen in de gemeente kunnen plaats vinden. Prachtige momenten waren er in het debat waarin het niet meer ging om: wat willen wij, of wat zeggen de mensen, — maar om: wat zegt de Schrift en wat bedoelt hier de Heilige Geest?

En dan kunnen we op sommige punten de dingen anders zien, maar we hebben gevoeld en betuigd: we zijn één en hebben elkaar nodig.

Het altaar dat Elia op Karmel herbouwde (bidstond!) was er een van twaalf stenen en er mocht er niet een van gemist worden!

Eenheid en verscheidenheid

Verscheidenheid is er wel ter synode! In leeftijd, in ontwikkeling, in inzicht, in afkomst en spreekwijze verschillen de broeders nogal wat! Maar wat is het fijn dat als men na dagen vergaderen uiteengaat de band alleen maar hechter geworden is en niemand zich gekwetst of tekort gedaan gevoelt! De vraag is gesteld ter synode en van belang om plaatselijk onder de ogen gezien te worden: Hoe leren we één in Christus, buigend voor dezelfde Schrift, en levend uit hetzelfde belijden, maar met verschillende geaardheid, inslag, leefpatroon en denkwijze samen leven in de gemeente en de kerk des Heren? Dit is een geestelijk probleem, dat het wezenlijke van het kerkzijn raakt en dat vandaag in vele gemeenten acuut geworden is. Hier komt het aan op de echte beleving van de ware geloofsgemeenschap met Christus en het verdragen — achtend de christelijke vrijheid als een groot goed — van elkander.

Dan bestaat de eenheid niet in een in alle delen gelijke vormgeving van de dingen, maar wèl in het éénzijn in Hem, Die ons door Zijn bloed heeft gereinigd en door Zijn Geest verzegeld!

Beperkingen?

Moeten we, erkennend dat we maar een kleine kerk zijn ons geen beperkingen opleggen? Mogen alle taken die mogelijk zijn ook aanvaard worden en uitgevoerd, ook als het mankracht eist, die voor speciale taken aan de gemeenten moet worden onttrokken?

Worden de lasten niet te zwaar en kunnen de gemeenten het nog opbrengen?

Vragen die ernstige bezinning eisen ook van deze synode. Hier wordt een wijs beleid gevraagd. Een goed ding is dan ook het werken met drie-jaarlijkse begrotingen voor alle deputaatschappen. Planning is nu eenmaal noodzakelijk ook op wat langer termijn. De deputaatschappen zullen een urgentieprogram moeten opstellen binnen het raam van de hun toegestane begroting.

Maar als nu drie jaar geleden er voor het breed kerkelijk werk per ziel ƒ 18,50 nodig was en binnenkwam, waardoor alle taken die God ons te doen gaf verricht konden worden en er nu gezien de geldontwaarding en stijgende lonen en prijzen voor de komende jaren rond ƒ 20,— nodig zal zijn, dan is dat niet verontrustend en wordt de vinger toch wel nauwgezet aan de pols gehouden! Er zullen er velen zijn die voor het geheel van alle kassen in de kerken met liefde meer kunnen opbrengen en dat ook zeker doen!

Midden in de tijd

De kerk staat midden in onze tijd. De tijdgeest maakt het werken niet gemakkelijk. Een zaak die steeds weer op meerdere punten tot bezinning riep was het zo veelszins wegvallen van het positief christelijke en het veralgemenen van de dingen. Waar heeft de kerk als kerk een roeping en waar liggen de verantwoordelijkheden van de kerkleden? Hoe lang kan men samen blijven weiken met allerlei instanties, zitting hebben in algemene besturen, verantwoordelijkheid dragen voor maatschappelijk werk dat uitgaat van de „gevulde algemeenheid”, zijn kinderen sturen naar scholen waar het „christelijk” een vlag geworden is die de lading niet dekt?

Enkele lijnen werden op onderdelen getrokken en bepaalde verantwoordelijkheden dààr gelegd, waar ze voor een christen mòèten liggen. Meer dan ooit zullen we moeten beseffen, dat we met hen die mede staan op dezelfde grondslag van Schrift en belijdenis en dat ook willen waar maken in het openbare leven, waakzaam en werkzaam zullen moeten zijn om het „christelijk” niet te laten uithollen tot een vlakke algemene religieusiteit!

De grote lijn

De grote lijn van de tot heden gehouden zittingen van de synode — afgedacht van vele, zeer vele en soms onnodige woorden — zou ik willen aangeven als: bezinning — zowel op een efficiënte organisatie naar binnen als op een schriftuurlijk antwoord op de vragen waarvoor de kerk vandaag gesteld wordt. En dat is niet alleen een taak voor de synode in enkele weken vergaderen, maar voor heel de kerk en elke ambtsdrager in het bijzonder in de komende tijd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen