Huisbezoek

In de komende periode van het gemeentelijke leven zullen weer vele huisbezoeken worden afgelegd door de oudedingen. Gewoonlijk is het huisbezoek onderwerp van gesprek op de kerkeraadsvergaderingen voorafgaande aan de start van het winterwerk. Nieuwgekozen ambtsdragers worden uit de Schrift geïnstrueerd en bemoedigd opdat ze niet al te zeer teleurgesteld zullen worden bij verdrietige ervaringen. Het welbehagen des Heeren zal gelukkig voortgaan! Maar ook ouderlingen die vele jaren ervaring hebben, kunnen er tegenop zien om opnieuw op allerhande problemen waarmee de gemeenteleden geconfronteerd worden een afdoend antwoord te vinden. Soms gaat men na een ongelukkig huisbezoek met een naar gevoel naar huis. Er was helaas geen goed geestelijk gesprek mogelijk. Gelukkig zijn er ook huisbezoeken die een verademing zijn voor de ambtsdragers. Want waar de Heilige Geest in het hart plaats maakt voor Christus daar mag men als vrienden van de Bruidegom van verre staan en in stilte zich verblijden. God zal immers niet rusten voordat Hij die zaak voleindigd zal hebben. Dan komt men soms zelf onverwacht bemoedigd van een goed huisbezoek terug. Ook degene die het huisbezoek ontvangt, zal voor zichzelf tot een conclusie moeten komen of het een goed of een slecht huisbezoek geweest is.

Kerkorde
Over de inhoud van het pastorale gesprek op huisbezoek, is veel te zeggen. Laten we eens nagaan welke elementen beklemtoond zijn door kerkelijke vergaderingen. We lezen de taakomschrijving van de ouderlingen op huisbezoek in de Dordtse Kerkorde. Daar wordt van het trouw bedienen van het ambt gezegd dat zij naar de gelegenheid van de tijd en de plaats tot stichting van de gemeente zowel voor als na het Heilig Avondmaal de leden van de gemeente behoren te troosten en te onderwijzen. Wanneer we ons echter atvragen wat de inhoud van dit troosten en onderwijzen is, dan gaan we terug naar een eerste kerkelijke bepaling daaromtrent van het Convent van Wesel (1568). Daar wordt als taak van de ouderlingen gezien dat zij van huis tot huis naar kerkelijk gebruik en voornamelijk tegen de tijd van het houden van het Avondmaal opzicht zullen houden. De ouderlingen behoren getrouw te durven onderzoeken of men zich oprecht gedraagt in handel en wandel, in de plichten van de godzaligheid, in het getrouw onderwijzen van het huisgezin, in de morgen- en avondgebeden voor het huisgezin en dergelijke dingen meer. Ze behoren daartoe zacht maar nochtans ernstig te vermanen en dat naar de voorkomende gelegenheid. Zij behoren aan te manen tot standvastigheid, te versterken tot lijdzaamheid, te vertroosten of te bestraffen. Ze behoren niet te schromen ook de mede-ouderlingen verslag te doen van tuchtwaardige feiten. Zij zullen trachten te verbeteren wat veranderd moet worden. En tenslotte zullen zij ook niet behoren te vergeten ,,aan te porren" dat men de kinderen ter catechisatie zal sturen. Het is duidelijk uit deze bepalingen dat er tijdens het huisbezoek heel wat zaken aan de orde kwamen die vermaning behoefden. Wat dat betreft zijn de tijden niet veranderd. En een huisbezoek waar alleen op aangename en lieflijke wijze gesproken wordt, schiet toch aan een belangrijk onderdeel aan zijn doel voorbij.

Biecht
Wanneer we nog wat verder teruggaan in de geschiedenis dan vinden we dat onze kerkorde de bepaling over het huisbezoek heeft overgenomen uit de kerkorde van Genève. Uit de correspondentie van Calvijn met Gaspar Olevianus blijkt dat het huisbezoek bedoeld is als een bijbelse vervanger van de Rooms-katholieke biecht. De Roomse gedachte was dat na oprechte schuldbelijdenis de ambtsdragers de bevoegdheid hadden om de zonden kwijt te schelden. De biecht was vanaf 1215 zelfs verplicht geworden voor de ontvangst van het sacrement van het Heilig Avondmaal. Ter voorbereiding van deze jaarlijks verplichte biecht was er in de Roomse traditie een kerkelijke voorlezing gekomen van de drie ,,hoofdsommen". De tien geboden, de apostolische geloofsbelijdenis en het gebed des Heeren moesten worden gekend door elk kerklid dat ter biecht en communie kwam. Ter voortzetting van deze traditie hebben de reformatorische kerken zich in catechese en huisbezoek hierbij aangesloten. Met algehele verwerping van de Roomse gedachten en vormen van de oorbiecht heeft men toch voor het huisbezoek in wezen hierbij aangesloten. Men zal luisteren of men ook het ootmoedige: ,,ik heb gezondigd" hoort. Maar dan zal ook als een gezant van Christuswege gesproken worden: Laat u met God verzoenen. Uit dat oorspronkelijk karakter van het huisbezoek in de geest van Calvijn laat zich verklaren dat een geestelijk gesprek tijdens het huisbezoek niet voorbij zal gaan aan de vragen hoe we staan tegenover het gebruik van de sacramenten.

Gebed
Op het huisbezoek zullen ook andere zaken van het dagelijks leven ter sprake mogen komen. Want als gevraagd wordt hoe het staat met onze ziel voor de eeuwigheid zal ook het dagelijkse leven in het oordeel betrokken worden. Wanneer er echter ook gevraagd behoort te worden naar onze geestelijke welstand voor de eeuwigheid, gaat dat niet buiten de geloofskennis van een Drieënig God om. Denk aan het huisbezoek dat Lydia kreeg. Hoewel de purperverkoopster naar de wetten van Israëls God meeleefde, behoorde zij toch niet tot het volk van God. Dat is haar tot nood geworden. Wat in haar leefde, heeft zij eerst in het gebed aan de Heere bekend gemaakt. Het onderwijs uit het Woord des Heeren wordt geheiligd aan het hart van Lydia. Er komt een begeerte om als schuldbelijdende zondaars het sacrament te ontvangen. En na haar geloofsbelijdenis bidt zij de discipelen om in haar huis te komen en haar nader de weg des Heeren uit te leggen. ,,Indien gij hebt geoordeeld dat ik de Heere getrouw ben, zo kom in mijn huisen blijf er." Ook nadat zij tot geloof was gekomen had zij er behoefte aan om op huisbezoek vermaand, vertroost en onderwezen te worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen