Kleine kroniek

Het sterven van Oma

Dit keer wil ik u een kort, maar aangrijpend stukje doorgeven dat het blad van de Nederlandse Patiënten Vereniging , , Zorg" (oktober 1991) overnam uit , , Euthanasievisie" (voorlichtingsorgaan van de NVVE, de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie). Het heet , , het sterven van Oma". Het gaat over euthanasie in de praktijk, heel werkelijkheidsgetrouw beschreven door de schoonzoon van een oudere mevrouw.

„Mijn schoonmoeder is ziek - ernstig - het laatste stadium van darmkanker. Van haar 110 pond zijn nog 75 pond over. Ze is bij haar volle verstand en heeft gelukkig weinig pijn. Ze wil al weken dood. Wij kunnen haar - tot ons grote verdriet - niet op andere gedachten brengen. De dokter neemt haar verzoek tot sterven in overweging. Oma wordt opstandig: zij wil waardig dood gaan, op het tijdstip, dat zij dat wenst.

De pastoor komt aan haar bed. Een afspraak maken voor het sacrament van de zieken. Met twee dochters, de schoonzonen en één kleinkind in haar kamer. Biechten hoeft oma niet: ze heeft geen grote zonden begaan.

Bidden, zalven van hoofd en handen, het zingen van de Psalm met de groene beemden in het paradijs. Ze zegt: „Onze lieve Heer slaat met open armen op me te wachten - ik weet het zeker - het zit hier". Ze wijst op haar voorhoofd. We krijgen allen de heilige communie.

Eén dag later telefoon van de dokter: „Volgende week dinsdag gebeurt het met oma". Lichte paniek. Informatie inwinnen bij de belasting, notaris, parochie, crematorium, terwijl ze nog leeft. Op school in 4 gym de inleiding geven van Plato, Phaedo, de dood van Socrates met de gifbeker.

Oma wil geen injectie, maar zelf iets innemen, om ons niet te belasten. Van de dokter horen we, dat het een drankje gaat worden, drie slokjes. Ze vertelt ons, dat eén slokje al dodelijk is „Bij Socrates was het precies de afgepaste hoeveelheid" schiet het door mijn hoofd. Ze vraagt ons wat we na het drinken willen gaan doen. Ik stel voor te bidden en zoek thuis mijn rozenkrans op. „Het kan heel snel gaan na het drinken, soms maar tien minuten" zegt ze. „Socrates wandelde nog rond en voelde zijn onderlichaam koud worden" denk ik. De dokter kent het stuk van Plato ook.

Elke dag op bezoek. We kunnen nu al veel regelen: oma zoekt de muziek voor het crematorium uit, ze werkt met ons de adressenlijsten door voor de begrafeniscirculaires, ze geeft de laatste volmachten. Wij wassen en drogen bij ons thuis de kleren, die ze bij haar overlijden wil dragen. Al die tijd kent ze niet de minste twijfel over haar beslissing. Dat maakt het voor ons veel dragelijker. Toch zijn wij blij, dat deze onwezenlijke toestand niet zo lang meer duurt.

De dag van overlijden is aangebroken - we heben zeer slecht geslapen. „Hoe zou het met oma gegaan zijn, de afgelopen nacht? " denken wij. Mijn vrouw is al

vroeg bij oma. Ik kom tweeën half uur vóór haar dood. Ze wil de laatste twee uur leuke verhalen horen van ons, waar je wat aan hebt. Dat de tijd sneller gaat. Daar hebben we niet op gerekend. Ik lees een verhaal voor uit de Margriet, die er ligt. Het gaat. Dan begin ik met verhalen uit de Klassieke Oudheid: Solon en Croesus, het oordeel van Paris, het houten paard, de dood van Hektor. Ze vindt het heel leuk. Ik denk aan mijn schoolkinderen in de tweede klas, waar ik deze verhalen meestal vertel.

Dan stop ik met vertellen - we zijn allebei doodop. Nog twintig minuten te leven. De twee schoonzonen moeten nu de kamer uit: ze wil met haar dochters de tanden poetsen en zich nog iets verzorgen.

Precies op de afgesproken tijd is de dokter er. Oma drinkt zonder de minste aarzeling met grote slokken de vieze drank. Na drie minuten is ze in slaap en na twintig minuten is ze dood. Ik bid tussen alle tranen door tegen de klippen op vijftig wees-gegroetjes voor, dat onze lieve Heer haar met open armen moge ontvangen in het paradijs. Wij mannen gaan nu de kamer uit. Eén zuster en de twee dochters wassen en kleden de dode en kammen het haar. Na een half uur worden we weer bij haar geroepen: ze ligt er heel mooi bij. Een laatste afscheid. Al onze ouders en schoonouders zijn nu dood. Wij zijn ineens dertig jaar ouder geworden!"

Commentaar

De redactie van , , Zorg" laat op dit relaas een kort commentaar volgen, dat ik bijzonder treffend vind en waaraan ik niets heb toe te voegen!

, , Zo gaat het dus. Een diepschokkend verhaal. Dit is dus euthanasie , , op zijn best". Daarmee bedoel ik dit: oma's doodwens is kennelijk volkomen vrijwillig geuit, de familie is oprecht met haar begaan en is blijkbaar niet verdeeld. Materiële bijbedoelingen maken oma's dood kennelijk niet.een tikkeltje welkom, kortom een ideaal euthanasiesterfbed.

Hier stierf dus een mens die een duurzaam, vrijwillig en weloverwogen verlangen had naar de dood.

En toen? Toen moest oma verschijnen voor Gods rechterstoel.

Ik wil wijzen op een ander sterfbed. Al jaren geleden stierf er een predikant.

Niet als dominee stierf hij, maar als een arme, boetvaardige zondaar. Zijn ziekbed was lang en smartelijk. Hij droeg de pijnen lijdzaam, in het besef dat het de gevolgen waren van de zonden, ook van zijn zonden. Hij droeg de pijnen verdiend, in tegenstelling tot Zijn grote Meester, Die leed aan het kruis, terwijl Hij toch nooit zonde had gedaan.

In de wetenschap dat Zijn Meester ook voor hem had geleden, mocht dominee ruimte vinden in de laatste versregels van het twaalfde couplet van Psalm 73: „Gij zult mij leiden door Uw raad, O God, mijn heil, mijn toeverlaat, En mij hiertoe, door U bereid, opnemen in Uw heerlijkheid".

Die overgave in het geloof staat in schrille tegenstelling tot het zelfbeschikken over het moment van je dood. Gods kind mag zich laten leiden, ook in het lijden.

En als het dan sterven wordt: opnemen in Uw heerlijkheid.

Dat is waarlijk euthanasie in de oorspronkelijke betekenis van het woord: een goede dood".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen