De barre tocht van Maurice Adema

"Ik vertrok met het vliegtuig van Jakarta naar Jayapura. Daar haalde ik met twee andere technici de goederen op, die twee maanden eerder per boot waren verzonden. Die spullen moesten naar Wamena en vandaar naar het dorp Elilim. Ik ben met het vrachtvliegtuig meegevlogen dat volgestouwd was met brandstof en accuzuur. Normaal mag je dat in een vliegtuig niet vervoeren. Als dat gaat lekken is je romp weg, maar in Irian Jaya kan alles." In Wamena werden de vaten uit het vliegtuig gerold. „Het is dan wel wonderlijk om te zien hoe naast zo'n stukje techniek, dat vliegtuig en die zonnepanelen, een Papoea staat om je spullen uit te laden. De mensen die wat verdienen, kunnen wel kleren kopen, maar de gewone man loopt er nog steeds met een peniskoker rond en de vrouwen met een bladerrokje." Elilim, een dorp op twee uur vliegafstand, was het doel. Maar op de dag dat Adema wilde vertrekken begon het hevig te regenen. Er kon in de wijde omtrek geen vliegtuig meer landen en die situatie kon nog maanden duren. „We zaten met een "deadline". Tien dagen hadden we nog om het karwei af te maken. Dus besloten we om maar per vrachtauto te gaan."

Weg hield op
„Het dorp lag 140 kilometer van Wamena. De weg was zeer slecht. Af en toe stortte er een gedeelte de afgrond in en regelmatig bleef de truck hangen in een spleet van een houten brug. Na 97 kilometer hield het op. Er was een flink gat in het wegdek geslagen en we moesten alle spullen uitladen. We waren terechtgekomen in een basiskamp voor wegwerkers waar malaria heerste en het eten hoofdzakelijk uit "Indo-Mie" bestond. Dat is gedroogde nasi uit een pakje." Adema vernam van de wegwerkers dat zij af en toe bewoners van het dichtbij gelegen dorp 'huurden' om te voet brandstof te halen. Die vroegen daarvoor vijftig cent per kilometer. De technicus stelde hetzelfde voor. Er meldden zich 18 vrouwen en twee mannen, die in totaal 1000 kilo aan koelkastonderdelen en zonnepanelen het vochtige binnenland in zouden sjouwen. „Het was niet zo gemakkelijk om mensen te vinden die er zin in hadden. De dozen waren zwaar, moeilijk hanteerbaar en je moest ermee over glibberige rotsblokken lopen."

Ongelooflijk sterk
Maar de groep vertrok. Ieder met zo'n 20 tot 25 kilo op de nek. „De mensen zagen er slecht uit. Ze hadden opgezette buiken vanwege eenzijdige voeding, maar waren ongelooflijk sterk. Ze konden kilometers afleggen zonder te stoppen en waren steeds in staat met hun blote voeten scherpe stenen te ontwijken." Overdag werd de groep door vliegen geteisterd. „Overal zaten ze. In je mondhoeken, in je ogen, terwijl je ze niet van je af kon slaan." 's Nachts waren het de muggen. „Een muggennet had ik niet. Ik lag helemaal onder een laken, maar zelfs daar staken ze doorheen." De tweede dag wilden de dragers niet meer verder. Als het salaris niet werd verdrievoudigd zouden ze gewoon blijven zitten, dreigden ze. Na urenlange onderhandelingen in de broeierige hitte zei Adema dat ze het spul dan maar terug moesten brengen, hetgeen tot zijn grote schrik ook bijna gebeurde. Maar toen ontstond er onderling ruzie, waarop de dragers besloten toch maar door te gaan. Het loon werd met een kwart verhoogd. „Ik was vuurbang dat ze het materieel onvoorzichtig zouden neerzetten. Het spul is zo kwetsbaar. Even te hard op de rotsen of op een steentje en het is kapot. En er is geen winkeltje in de buurt voor reserve-onderdelen."

Medicijnen
In die hitte, geteisterd door pech en ongedierte, begon Adema zich af te vragen waar hij nu eigenlijk mee bezig was. Dit onzinnige plan was een opdracht van het Indonesische ministerie van gezondheid en de WHO, de Wereldgezondheidsdienst, met als doel medicijnen uit Java en het Westen zo diep mogelijk het oerwoud in te krijgen. Die koelkasten waren nodig om de geneesmiddelen goed te kunnen houden. Aangezien koelkasten stroom nodig hebben en men in de binnenlanden van Irian Jaya nu eenmaal niet over stopcontacten beschikt, moest ook de voorwaarde voor stroom geleverd worden; een dieselgenerator of zonne-energie. Het ministerie had (na jarenlange, gunstige ervaringen met zonnestroom) voor de onafhankelijke natuurbron gekozen. Zo'n koelkast heeft geen brandstof nodig, vergt weinig onderhoud en kan niet ontploffen.

Gezondheidszorg
Maar ondertussen vroeg Maurice Adema zich af wat hij allemaal aan het doen was. „Die koelkasten en zonnepanelen waarmee wij aan het zeulen waren, moesten naar de gezondheidscentra van de Papoea's. Maar die mensen komen daar nauwelijks. Papoea's hebben zo hun eigen opvattingen over gezondheidszorg. Als ze hoofdpijn hebben pakken ze wat scherps en snijden ze in hun voorhoofd, zodat het bloed er uit stroomt. Dan is het over. Als ze buikpijn hebben, wordt er een stukje in de buik gesneden en klaar. Na een vechtpartij krassen ze wat in de blauwe plekken en komt het > "dara kota", het "vieze bloed" er uit. Als je ziek bent, moet je gewoon rusten en als je erg ziek bent ga je dood. Zo gaat dat. Als een familielid overlijdt, dan snijdt de hele familie een vingerkootje af Ik heb een aantal mensen gezien die alleen nog maar wat stompjes over hadden. En als de handen op zijn, dan gaan ze met de voeten verder." Dit soort praktijken wordt door de regering in Jakarta als "achterlijk" beschouwd. Die Papoea's moeten zich maar rap aanpassen aan de moderne wereld en gewoon pillen slikken als er wat mis is. Maar volgens Adema liggen er nauwelijks medicijnen in de voorraadkasten van de ziekenposten. „Het ligt daar vol met condooms, pillen en spiraaltjes en in de koelkast houdt de arts z'n biertjes koel."

Koel bier
De artsen zijn inderdaad te spreken over de initiatieven van de overheid. In de koelkasten Een frisse uitstraling in uw interieur creëert u met de YOUNG CHERRY coUection, die is uitgevoerd in een nieuwe gloedvolle kersenkleur. Deze collecdon is tevens leverbaar in onze bekende YOUNG WHITE kleur. Een 'design '-collectie, dat op hoog niveau en met internationale allure is ontworpen. Een collectie die aéin de woonwensen van creatieve mensen tegemoet kan komen. Daarnaast is er ook elegant Mahonie, fraai Taxus, massief Kersen en Noten. Maar tevens een schitterende coUectie Eiken in romantisch Honing patiné, wit en antiek finish Eiken. Dit alles gecombineerd met stijlvolle zitcombinaties en interieurstoffen van zeer gerenommeerde merken. Kom eens kijken naar de speciale YOUNG CHERRY coUection; één die u niet zo snel tegenkomt. kunnen ze hun bier op temperatuur houden en met de zonne-energie wat televisieprogramma's bekijken en hun radio-communicatieapparatuur aansluiten, zodat ze wat beter contact met de buitenwereld hebben. „Ik had zo m'n twijfels over die opdracht. Dit land is zo anders, zo speciaal. Hier heb je nog stammen die volkomen geïsoleerd leven. In de binnenlanden zitten, volgens sommige artsen die ik gesproken heb, nog kannibalen. En dan kom jij met je koelkasten op zonne-energie. Ik weet niet of dat allemaal zo'n goed idee is." Uiteindelijk slaagde Maurice Adema erin de koelkasten in Elilim te krijgen. Maar tot zijn grote spijt had men de zonnepanelen daar op de grond gepland in plaats van op het dak. „En dat werkt dus niet. Ze gooien er steentjes tegen aan, dieren poepen erop en ze gebruiken die panelen als wasrek." Ondertussen zit de technicus weer in z'n luchtgekoelde kantoor in Jakarta, waar hij rustig aan nieuwe ontwerpen werkt. Op reis gaat hij voorlopig niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen