Voorjaar in het bos

Bij sommige dieren is al vroeg te zien dat het voorjaar er aankomt. De mannelijke edelherten werpen in februari/ maart hun gewei af. De komende vier maanden zal zich een nieuw gewei ontwikkelen, het voorjaar zal genoeg voedsel leveren om het gewei op te bouwen. De vrouwelijke dieren, hinden genaamd, krijgen een steeds dikkere buik, want in mei worden de kalfjes geboren. Bij de edelherten meestal één, en bij de reeën vaak twee. Eenmaal ben ik een pasgeboren kalfje tegengekomen. Het was een mooie rustige avond, de zon scheen en de temperatuur was aangenaam. Ik liep met camera en statief een bospad af, totdat rechts van mij een hinde heel onopvallend in een dichte dekking weg liep. Omdat ze niet zoveel haast had om weg te komen, vond ik het al verdacht. Toen ik 20 meter verder liep en een zijpad in kon kijken, bleek mijn veronderstelling juist. Als een dronken man stak daar een hertekalf het pad over; het jonge dier kon amper op zijn benen staan. Na de oversteek liep het drie meter de dekking in, waar het ging liggen tussen de bosbessestruiken. De moeder was nergens meer te zien. Heel voorzichtig benaderde ik het kalfje. Bewegingloos en tegen de grond gedrukt bleef het diertje liggen. Ik kon zoveel foto's maken als ik wilde. De verleiding was groot om het even te aaien. Ik heb het maar niet gedaan, want door mijn aanwezigheid liet ik al genoeg geuren achter.

Leiding
Terwijl ik nog aan het fotograferen was, hoorde ik aan de andere kant van het pad een gekraak van takjes. Ik zag eerst niets, maar toen het geluid dichterbij kwam, bleek het een das die al vroeg in de avond op pad was. Een goede foto heb ik er niet van kunnen maken. Nadat ik genoeg foto's had van het kalfje heb ik me rustig teruggetrokken. De volgende dag ben ik nog even wezen kijken of het kalfje er nog lag, maar het was er niet meer, zodat het waarschijnlijk veilig bij de moeder was. De zo weerloze kalfjes zijn reukloos, zodat een vos ze niet kan ruiken. Als de hinde de geboorte van haar kalfje voelt naderen, verlaat ze de roedel waar ze bij hoort en zoekt een rustig plekje op waar het gevlekte kalfje geboren kan worden. Na een tijdje, als het jonge dier de moeder goed kan vol- > gen, sluiten ze zich weer aan bij de andere hinden en kalveren. Een hinde met een kalf heeft altijd de leiding van zo'n roedel.

Vos en koekoek
Een ander dier dat al eerder jongen krijgt is de vos. Jonge vosjes worden in maart/april geboren. Na vier weken komen ze voor het eerst uit het donkere en veilige hol te voorschijn. Omstreeks deze tijd zijn de meeste vogels uit het zuiden weer terug. Een bekend voorbeeld is de koekoek. Ik vind het altijd een mooi moment als je de eerste koekoek weer hoort. De vogel lijkt veel op een sperwer, maar de roep is onmiskenbaar. Van de koekoek is bekend dat ze haar eieren altijd in het nest legt van een andere vogel, maar steeds van dezelfde vogelsoort. Ze zijn zelfs gespecialiseerd in het namaken van de eieren van de pleegouders.

Goede moeder
Een zoogdier dat nog vroeger dan de vos jongen krijgt is het wilde zwijn. In januari heb ik wel eens pasgeboren jongen gezien. Het is de taak van de moeder om ze goed warm te houden, want de winter is dan nog maar pas begonnen. Jongen die in de winter zijn geboren zie je niet zo gauw, pas in het voorjaar komen ze voorschijn. Jongen die in april zijn geboren zie je na een week al met hun moeder op stap gaan. Gemiddeld worden er 4 tot 6 jongen geboren. De zeug is een goede moeder en duldt dan ook geen vreemden bij haar jongen. Bij wilde zwijnen die in een goede conditie zijn komt het voor dat ze meer keren per jaar jongen krijgen.

Overal voorjaar
Er is in het voorjaar zoveel te zien dat je als fotograaf bijna niet weet waar je moet beginnen. In februari de katjes van de els. In maart zijn de padden actiefin vennen en kleigaten om daar voor het nageslacht te zorgen. De spechten beginnen er ook op los te hakken om zo een onderkomen voor hun jongen te maken. Het jonge blad komt al in maart aan sommige struiken te voorschijn. De berk laat zijn blad in april zien, terwijl de beuk en de eik nog even wachten tot mei. Tot nu toe was het nog erg licht in het bos, maar als alle bladeren zich ontvouwen, wordt het een stuk donkerder. Zo donker zelfs dat er onder de beuken bijna geen ondergroei is. Het bos ziet er nu met al dat lichte groen schitterend uit. De dieren eten graag dit jonge blad. De herten kun je dan op hun achterpoten zien staan om bij het jonge spul te komen. In juli doen ze dit niet meer, als het blad veel donkerder is geworden. Doordat alles nu vol blad komt, kunnen de vogels beter hun nesten verstoppen. De legsels van vogels die al in maart beginnen met nestelen, mislukken vaak, omdat ze door roofdieren gauw opgemerkt worden. De vogelmannetjes zijn in deze tijd op hun mooist, denk maar eens aan de goudvink. De vogelvrouwtjes zitten in de meeste gevallen op de eieren en moeten daarom niet zo opvallend gekleurd zijn.

Jonge eekhoorns
Een eekhoorn kan in april al jongen hebben. Een paar jaar geleden ontdekte ik een stel. Vijf jonge eekhoorns waren met elkaar op de grond aan het spelen. Toen ze mij opmerkten, gingen ze met z'n vijven al spelend de bomen in. Ze waren nog niet zo geoefend als hun ouders en sommige sprongen durfde ze dan ook nog niet te maken. De waaghals van de vijfsprong een keer mis en viel daardoor vanuit de top van de boom naar beneden. Vlak boven de grond belandde hij op een tak. Hij bleef stil liggen en ik dacht dat het dier dood was, maar hij bleek alleen wat versuft, want hij klauterde zo weer naar boven en speelde daar verder. Wellicht is het voorjaar de mooiste tijd van het jaar. Het jonge blad, de vogels die in de avond en ochtend hun zang ten gehore brengen, de jonge dieren, het weer wordt steeds zachter en in de avond blijft het steeds langer hcht. Een mooie tijd om er eens op uit te gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen